Crux

La Cruz Crux
Carta celeste de la constelación de la Cruz na qu'apaecen les sos principales estrelles.
Nomenclatura
Nome n'asturianu	La Cruz
Nome en llatín	Crux
Xenitivu	Crucis
Abreviatura	Cru
Descripción
Introducida por	Petrus Plancius
Superficie	68,4 graos cuadraos 0,166 % (posición 88)
Ascensión reuta	Ente 11 h 56,23 m y 12 h 57,75 m
Declinación	Ente -64,70° y -55,68°
Visibilidá	Completa: Ente 90° S y 25° N Parcial: Ente 25° N y 34° N
Númberu d'estrelles	49 (mv < 6,5)
Estrella más brillante	Ácrux (mv 0,74)
Oxetos Messier	Nengunu
Oxetos NGC	8
Oxetos Caldwell	3
Lluvies de meteoros	Nenguna
Constelaciones colindantes	2 constelaciones Centaurus Musca
Meyor mes pa ver la constelación Hora llocal: 21:00
Mes	Mayu
[editar datos en Wikidata]

Crux (la Cruz), de normal referida como la Cruz del Sur pa oldeala cola Cruz del Norte, ye una de les más famoses constelaciones modernes a pesar de ser la más pequeña de les 88 qu'integren la esfera celeste; según les llendes imaxinaries impuestos pola Unión Astronómica Internacional (UAI) en 1930. Esta constelación ta compuesta por dos travesales cruzaos, unu de 4.2 y l'otru de 5.4 graos de llargu, y ocupa una zona de solu 68 graos cuadraos, polo que cubre apenes 1/600 del cielu.^[1]

Ye útil pa la orientación yá que dexa determinar el puntu cardinal sur: enllargando cuatro veces y media en llinia recta la exa principal de la cruz, partiendo de la so estrella más brillosa «Acrux», el pie» de la Cruz, llegar al polu sur celeste, el puntu alredor del cual xira en forma aparente la bóveda del cielu. Una vegada fecha esti allongamientu, basta baxar una vertical escontra la llinia del horizonte y ellí atópase con bastante precisión el sur xeográficu. Magar pola so proximidá al polu sur celeste, la Cruz del Sur xira alredor del mesmu en forma ostensible mientres l'intre de la nueche, nun importa la so posición pa esti procedimientu de llocalización, yá que'l so brazu mayor, al xirar alredor del polu celeste, siempres determina'l llugar del mesmu.^[2]

La Cruz del Sur llinda en trés de los sos llaos cola constelación Centaurus ente que al sur facer cola de la Musca. Los griegos antiguos crear como parte de Centaurus, pero foi definida como un patrón estelar independiente nel sieglu XVI, dempués de la espedición d'Américo Vespucio a Suramérica^[3] en 1501. Vespucio trazó un mapa tantu de les dos estrelles Alpha Centauri y Beta Centauri como de les estrelles de la Cruz. Anque los griegos antiguos conocieron estes estrelles, la precesión gradual poner debaxo del horizonte européu antes de la era cristiana, de cuenta que fueron escaecíes. Ye probable qu'escontra l'añu 5000 e. C., a la fin de la postrera era glacial, Centaurus y la Cruz del Sur fueren visibles sobre l'horizonte na medianueche de primavera na llatitú del centru d'Europa. La cruz qu'asemeya ye de tipu romanu con un travesal más llargu qu'otru. Hai 2000 años, en tiempos de la nacencia de Xesús, a quien se-y acomuñar col signu de la cruz romana, yera visible dende la llatitú de Xerusalén, de Mesopotamia y de Persia (nel sur del territoriu ocupáu pol Imperiu parto) irguida sobre l'horizonte na medianueche de los díes de febreru, de cuenta que pudo ser la estrella del neñu o signu de Xesús (la cruz) que vieren los magos d'oriente dende'l so país d'orixe y más tarde nel so viaxe dende Xerusalén a Belén que ta a 10 quilómetros escontra'l sur. Esto puédese comprobar nun simulador planetariu como Stellarium. Na actualidá la constelación ye visible al sur de los 25º de latitud norte y ye circumpolar al sur de los 35º de latitud sur.

1. ↑ Saizar, Pedro (abril-mayu de de 2010). escritu n'Arxentín. «Guía del cielu nocherniegu». Ciencia Güei 20 (116). http://www.cienciahoy.org.ar/ln/güei116/index.htm. Consultáu'l 24 d'avientu de 2011. 
2. ↑ Observatoriu San José (Buenos Aires, Arxentina) (s/f). «Cruz del Sur (Crux)». www.observatoriosanjose.com.ar. Consultáu'l 24 d'avientu de 2011.
3. ↑ RAE (2005). «Diccionariu panhispánicu de duda - Suramérica». lema.rae.es. Consultáu'l 30 de mayu de 2013. «Tanto América del Sur como Suramérica son designaciones xeográfiques válides del subcontinente americanu que engloba los países asitiaos al sur del ismu de Panamá [...]. La variante Suramérica ye tamién válida, pero menos frecuente [...]. Paralelamente, el xentiliciu suramericanu ye d'usu más frecuente que suramericanu»