Glastonbury

Glastonbury

Math	plwyf sifil, tref, tref farchnad
Ardal weinyddol	Ardal Mendip
Poblogaeth	8,932, 8,932
Daearyddiaeth
Sir	Gwlad yr Haf (Sir seremonïol)
Gwlad	Lloegr
Cyfesurynnau	51.1485°N 2.714°W
Cod SYG	E04008561
Cod OS	ST501390
Cod post	BA6
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Tref a phlwyf sifil yng Ngwlad yr Haf, De-orllewin Lloegr, yw Glastonbury.^[1] Fe'i lleolir yn ardal an-fetropolitan Mendip.

Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan y plwyf sifil boblogaeth o 8,932.^[2]

Mae Caerdydd 48.9 km i ffwrdd o Glastonbury ac mae Llundain yn 185.8 km. Y ddinas agosaf ydy Wells sy'n 7.2 km i ffwrdd.

Yr hen enw Cymraeg ar y lle oedd Ynys Wydrin neu Ynys Wydr,^[3] efallai oherwydd i'r "Glas" yn yr enw gael ei gam-gyfieithu i olygu "gwydyr".

Cysylltir Glastonbury a'r chwedl am Joseff o Arimathea yn dwyn y Greal Santaidd i Ynys Brydain, ac a'r chwedlau am y brenin Arthur. Yn 1191, cyhoeddwyd fod mynachod Abaty Glastonbury, wrth ail-adeiladu rhan o'r abaty yn dilyn tân yn 1184, wedi cael hyd i fedd gyda thair arch ynddo. Ar un arch roedd croes o blwm gyda'r arysgrif  :

HIC JACET SEPULTUS INCLITUS REX ARTURIUS IN INSULA AVALONIA

"Yma y gorwedd yr enwog frenin Arthur yn Ynys Afallon".

Yn yr arch roedd gweddillion gŵr 2.40 medr o daldra. Y farn gyffredinol ymysg ysgolheigion yw mai twyll oedd hyn.

1. ↑ British Place Names; adalwyd 27 Awst 2021
2. ↑ City Population; adalwyd 28 Awst 2021
3. ↑ John Davies, Hanes Cymru (Penguin, 1990), tud. 205