Kodein

Kodein
Ümumi
Sistematik adı	(4R,4aR,7S,7aR,12bS)-9-methoksi-3-metil-2,4,4a,7,7a,13-heksahidro-1H-4,12-metanobenzofuro[3,2-e]izoquinolin-7-ol[1]
Qısaldılmış adı	Codeine
Ənənəvi adı	Metilmorfin
Kimyəvi formulu	C₁₈H₂₁NO₃[2]
Empirik formulu	С18H21NO3
Nisbi mol. kütl.	299,4 а. k. v.
Molyar kütlə	299,4 q/mol
Fiziki xassələri
Aqreqat halı (n.ş.)	ağ rəngli kristallik
Sıxlıq	1,32 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	154 °S
Qaynama nöqtəsi	250 °S
Alışma temperaturu	75 °S
Kimyəvi xassələri
suda maddəsində həllolma	1 q/100 ml
xloroformda maddəsində həllolma	0,577 q/100 ml
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	76-57-3
PubChem	5284371
ChEBI	16714
ChemSpider	4447447
Toksikologiya
Zəhərliliyi	zəhərlidir

Kodein (metilmorfin) — tiryəkin əsas alkaloidlərindən biri olub, tibbdə analgetik, öskürəkkəsici və ishal əlehinə vasitə kimi istifadə edilir. Tiryəkin tərkibində 0,2–2% kodein vardır. Hind tiryəkinin ayrı-ayrı çeşidlərində kodeinin miqdarı 6%-ə çatır. Kodein çox güclü əsasdır, suda, etil spirtində, xloroformda, dietil efirində və duru turşu məhlullarında yaxşı həll olur, qələvi məhlullarda isə həll olmur.^[3]

1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-05.
2. ↑ codeine (ing.).
3. ↑ Q.B.İskəndərov. Zəhərli üzvi maddələr və onların kimyəvi-toksikoloji analizi., Bakı 2008. səh.237