Tonart

È Dònart wörd im Raamè vo dè sit öppè 1600 etablyrtè Dur-Moll-Donalidät durch d Feschtschtellig vom Dòngschlecht (Dur odder Moll) un èm Grunddòn vo dè vowendetè Dònleiterè bschtimmt.^[1]

Byschpill: Dòngschlecht Dur plus Grunddòn D ergit d Dònart D-Dur.

È alternatyvi Definition übber d Feschtlegig vom Grunddòn un Art vo dè vowendetè Dònleiterè isch universeller, well mò für s Charakterisyrè nit nu d Terz übber m Grunddòn aaluègt wiè bim Dòngschlecht, sondern dè Uffbau vo dè Dònleiterè, gnauer d Zämmesetzig vom unterè un obberè Tetrachord, analǜsyrt. Dõmit cha mò au d Kirchèdònartè un witeri, theoretisch denkbari un braktisch nit ygsetzti, Modi per Definition erfassè. Diè als Gegèargument zu sellèrè Definition aagfüürtè drei voschidènè Variantè vo dè Molldònleiterè (nadürlich, melodisch, harmonisch) èntschprèchend nit drei, sondern nu einèrè Molldònart, well dè Uffbau vo dè beidè Tetrachord a dè relevantè Stellè (bi Moll-Dòngschlecht z. B. d Halbdònschritt uff dè Stufè 2-3 und 5-6) glych blybt (harmonischs Moll) odder è halbi Dòngschlechtsumwandlig vo Moll i Dur im obberè Tetrachord (melodischs Moll) erfaarè duèt.

1. ↑ Lemacher-Schroeder: Harmonielehre, Köln 1958, S. 27