Beaufortsee

Beaufortsee
Arktiese lente oor die Beaufortsee
Kaart van die Beaufortsee
Koördinate:	72°N 137°W / 72°N 137°W / 72; -137
Ligging:	Kanada, Verenigde State
Soort:	See van die Arktiese Oseaan
Oppervlakte:	476 000 km² (184 000 myl²)
Gemiddelde diepte:	1 004 m (3 239 vt)
Maksimum diepte:	4 682 m (15 360 vt)
Volume:	22 000 km³
Invloei:	Mackenzierivier
Eiland/e:	Kanadese Arktiese Argipel
Gevries:	Feitlik die hele jaar

Die Beaufortsee (Engels: Beaufort Sea, Frans: Mer de Beaufort) is 'n see van die Arktiese Oseaan in Noord-Amerika tussen Kaap Barrow in die weste, die Kanadese Arktiese Argipel in die ooste en die vasteland van Alaska (Verenigde State) en Yukon (Kanada) in die suide. Die Beaufortsee grens aan die Tsjoekotkasee in die weste, die Arktiese Oseaan in die noorde en die Kanadese Arktiese Argipel in die ooste. Die see het 'n oppervlakte van sowat 476 000 km² en 'n gemiddelde diepte van 1 004 m.^[1] Die see is genoem ná die Ierse hidrograaf Francis Beaufort.

Die Beaufortsee grens in die suidooste aan die Golf van Amundsen en maak deel uit van die bekende Noordwestelike Deurvaart tussen die Atlantiese en die Stille Oseaan. Die see is feitlik die hele jaar gevries. 'n Klein deel van die Beaufortsee langs die gemeenskaplike grens is omstrede tussen Kanada en die Verenigde State.^{[2][3][4][5][6][7][8][9]}

Die Mackenzierivier, die langste in Kanada, mond uit in die Kanadese deel van die Beaufortsee wes van Tuktoyaktuk, wat een van die min permanente nedersettings aan die see se kus is.

Die see word gekenmerk deur strawwe klimaat en is oor die grootste deel van die jaar gevries. Histories het slegs 'n smal pas tot 100 km in Augustus-September naby sy kus ontdooi van die ys, maar onlangs het die ysvrye gebied in die laat somer baie vergroot weens klimaatsverandering in die Arktiese gebied. Die Beaufortsee was vroeër bekend as 'n belangrike reservoir vir die aanvulling van Arktiese see-ys. See-ys sou dikwels vir etlike jare roteer in die Beaufort Gyre, die dominante seestroom van die Beaufortsee, en groei tot stewige en dik meerjarige ys.

Bewerings dat die seekus sowat 30 000 jaar gelede bevolk was, is grootliks gediskrediteer; die huidige bevolkingsdigtheid is baie laag. Die see bevat aansienlike hulpbronne van petroleum en aardgas onder sy yslaag, soos die Amauligak-veld. Die hulpbronne is ontdek in die tydperk tussen die 1950's en 1980's, en sedert die laaste deel van daardie tydperk het hul verkenning die belangrikste menslike aktiwiteit in die gebied geword.

Die tradisionele beroepe van vissery en walvis- en robbejag word slegs plaaslik beoefen, en het geen kommersiële betekenis nie. Gevolglik huisves die see een van die grootste kolonies witwalvisse, en daar is geen teken van oorbevissing nie. Om oorbevissing in sy waters te voorkom, het die VSA in Augustus 2009 'n voorkomende kommersiële visserybestuursplan aanvaar. In April 2011 het die Kanadese regering 'n memorandum van verstandhouding met die Inuvialuit onderteken as 'n eerste stap in die ontwikkeling van 'n groter seebestuursplan. Die Kanadese regering het in Oktober 2014 aangekondig dat geen nuwe kommersiële visserye in die Beaufortsee oorweeg sal word totdat navorsing volhoubare voorraad getoon het wat eers aan Inuvialuit beskikbaar gestel sal word nie.

Die Kanadese regering het blokke van die Beaufortsee as Mariene Beskermde Gebiede (MPA's) aangewys. Die Anguniaqvia niqiqyuam MPA omring die Parry-skiereiland in die Amundsen-golf, en die Tarium Niryutait MPA is geleë by die Mackenzierivierdelta en -riviermond. Die beskermde gebiede is ingestel om spesies en habitatte vir die Inuvialuit-gemeenskap te beskerm.

1. ↑ "Beaufort Sea" (in Engels). Encyclopædia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Februarie 2020. Besoek op 23 Maart 2018.
2. ↑ John Wright (30 November 2001). The New York Times Almanac 2002. Psychology Press. p. 459. ISBN 978-1-57958-348-4. Besoek op 29 November 2010.
3. ↑ Wood, Kevin R.; Overland, James E.; Salo, Sigrid A.; Bond, Nicholas A.; Williams, William J.; Dong, Xiquan (17 Oktober 2013). "Is there a new normal climate in the Beaufort Sea?". Polar Research (in Engels). 32: 19552. doi:10.3402/polar.v32i0.19552. ISSN 1751-8369.
4. ↑ Arctic Fishery Management Plan.
5. ↑ "Beaufort Sea Commercial Fishing Banned" (CBC News, 15 April 2011).
6. ↑ "No new fisheries in the Arctic following federal ban"
7. ↑ "Canada Designates Its Second and Largest Arctic Marine Protected Area". HuffPost.
8. ↑ "Tarium Niryutait Marine Protected Area (TN MPA)". Government of Canada. 18 September 2019. Besoek op 17 Januarie 2022.
9. ↑ "Anguniaqvia niqiqyuam Marine Protected Area (MPA)". Government of Canada. 18 September 2019. Besoek op 17 Januarie 2022.