Llocomotora

Llocomotora
material rodante ferroviario (es) Traducir y vehículo motorizado (es) Traducir
Información
Fabricante Industria ferroviaria (es) Traducir
Parte de tren
Cambiar los datos en Wikidata
Aerodinámica llocomotora diésel-llétrica Burlington Zephyr de los años 1930 (vease Pioneer Zephyr) al llau d'una Frisco de vapor 2-10-0.
Llocomotora Mikado d'Albacete.

Denomínase llocomotora[1] o locomotora[2][3] al vehículu rodante con motor que s'utiliza pa dar tracción a los trenes, siendo, poro, una parte fundamental d'éstos. La pallabra "llocomotora" provién del llatín "locu", ablativu de "locus", que significa llugar, y del llatín medieval "motivus", que significa provocar movimientu.

Dende los sos entamos a principios del sieglu XIX hasta mediaos del sieglu XX, el llocomotores fueron de vapor. La primer llocomotora de vapor foi construyida por Richard Trevithick en 1804, 25 años antes de la máquina de George Stephenson. Esta máquina nun dio resultáu porque circulaba por raíles de fierro fundíu desavenientes pal so pesu. Hasta 1825, l'usu de llocomotores de vapor foi esclusiva de llinies ferriales en mines de carbón.

Dellos llocomotores de vapor taben diseñaes pa rodar ensin necesidá de raíles, per caminos y carreteres, denominábense locomóviles, taben dotaes de ruedes de tractor y yeren emplegaes pa empobinar los vagones que se salíen de les víes n'accidentes, arrastre de maquinaria pesada, nos trabayos d'instalación de los raíles, etc.

Llocomotora «Elephant», 1815.

En 1825, George Stephenson construyó la so primer llocomotora, la Locomotion nᵘ 1. Esi añu inauguró'l ferrocarril Stockton-Darlington, que foi'l primeru n'emprestar serviciu públicu de tresporte de cargues con llocomotores de vapor. Los trenes de pasaxeros sicasí consistíen en dilixencies tiraes por caballos. La primer llinia con serviciu regular de pasaxeros con tracción a vapor foi la Canterbury-Wishtable nel sur de Gran Bretaña. La primer llinia considerada "moderna" foi la Manchester-Liverpool inaugurada en 1830. Los trés llinies utilizaben llocomotores construyíes por George Stephenson.[4]

El llocomotores llétriques esisten dende finales del sieglu XIX, pero l'altu costu de la instalación y la mocedá de la teunoloxía apostrar a usos concretos como, por casu, los grandes puertos de monte de Suiza onde, entá a pesar del sobrecostu, daben meyores resultaos que los llocomotores de vapor.

Les llocomotores diésel nun se desenvolvieron dafechu hasta los años 1950, cuando les meyores en dicha teunoloxía dexaron fabricar motores cola potencia necesaria pa los trenes.

  1. Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: llocomotora
  2. Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: locomotora
  3. Ramón d'Andrés (2021). Diccionariu de consultes llingüístiques del asturianu (n'asturianu). Uviéu: Ediciones Trabe.
  4. www.internationalsteam.co.uk Modern Steam Locomotive Developments (n'inglés). Consultáu'l 2008-05-12.

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search