Cirolamo Savonarola

Cirolamo Savonarola
Doğum tarixi	21 sentyabr 1452[1][2]
Doğum yeri	Ferrara[3][4]
Vəfat tarixi	23 may 1498[1][2] (45 yaşında)
Vəfat yeri	Florensiya, Florensiya Respublikası[3][4]
Vəfat səbəbi	yanaraq ölmə[d]
Təhsili	Ferrara Universiteti
Fəaliyyəti	siyasətçi, filosof, yazıçı, vaiz[d], ilahiyyatçı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Cirolamo Savonarola (21 sentyabr 1452^[1][2], Ferrara^[3][4] – 23 may 1498^[1][2], Florensiya, Florensiya Respublikası^[3][4]) — Dominikan din adamı və Florensiya şəhərinin 1494–1498 illəri arasındakı hökmdarı. İntibah əleyhdarı vəzləri, günah olaraq gördüyü kitab və sənət əsərlərini yaktırmasıyla tanınır. Çox dindar bir katolik olmasına baxmayaraq, din adamlarının vəzifələrini sui-istifadə tənqid etməsi baxımından Martin Lüter və digər reformistlərin qabaqcılı sayılır. Papanın göstərişi ilə tonqalda yandırılaraq öldürülür. 1494-cü ilin sentyabrında Fransa kralı VIII Çarlz İtaliyaya hücum edib Florensiyanı təhdid edəndə Savonarolanın peyğəmbərlikləri yerinə yetmək ərəfəsində görünürdü. Keşiş Fransa kralına müdaxilə edərkən, Florensiyalılar hakim Mediciləri qovdular və Savonarolanın təkidi ilə faktiki olaraq Savonarolanın nəzarəti altında olan "yaxşı qarşılanan" respublika qurdular. Florensiyanın Xristianlığın dünya mərkəzi olan Yeni Qüds olacağını və "həmişəkindən daha zəngin, daha güclü, daha əzəmətli" olacağını bəyan edərək,^[5]o, Florensiyalı gənclərin fəal köməyinə müraciət edərək, ifrat mənəviyyat kampaniyası başlatdı. 1495-ci ildə Florensiya fransızlara qarşı Papa VI Aleksandrın Müqəddəs Liqasına qoşulmaqdan imtina etdikdə, Vatikan Savonarolanı Romaya çağırdı. O, itaətsizlik etdi və qadağa altında təbliğ etməklə papaya daha da meydan oxudu, islahat kampaniyasını yürüşlər, boş yerlərin tonqalları və dindar teatr nümayişləri ilə vurğuladı. Cavab olaraq Papa İskəndər 1497-ci ilin mayında Savonarolanı xaric etdi və Florensiyanı qadağa altına alacağı ilə hədələdi. 1498-ci ilin aprelində rəqib Florensiya vaizinin Savonarolanın ilahi mandatını yoxlamaq üçün təklif etdiyi atəşlə sınaq fiaskoya çevrildi və xalq rəyi ona qarşı çıxdı. Savonarola və onu dəstəkləyən iki keşiş həbs edildi. 23 may 1498-ci ildə kilsə və mülki hakimiyyət Florensiyanın əsas meydanında üç keşişin cəsədlərini qınadı, asdı və yandırdı. Savonarolanın fədailəri, Piaqnonilər, onun respublika azadlığı və dini islahat iddiasını növbəti əsrə qədər canlı saxladılar. Papa II Julius (vəzifədə: 1503-1513) onun kanonizasiyasını hesab edirdi.^[6] Lakin 1512-ci ildə Florensiyada papalığın köməyi ilə yenidən hakimiyyətə gələn Mediçilər nəhayət Piaqnoni hərəkatını zəiflətdi. Bəzi protestantlar, o cümlədən Martin Lüter, Savonarolanı Protestant İslahatının mühüm xəbərçisi hesab etdilər.

1. ↑ ^{1 2 3 4} Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
2. ↑ ^{1 2 3 4} BeWeB.
3. ↑ ^{1 2 3 4} Савонарола Джироламо // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
4. ↑ ^{1 2 3 4} Archivio Storico Ricordi. 1808.
5. ↑ Weinstein, Donald. Savonarola: The Rise and Fall of a Renaissance Prophet. Yale University Press. 22 November 2011. səh. 122. ISBN 978-0-300-11193-4.
6. ↑ Milman, Henry Hart. Essay I: Savonarola // Savonarola, Erasmus, and Other Essays (Reprinted from 'The Quarterly Review'). London: John Murray. 1870. səh. 74. 28 May 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 May 2023. There has been a strong demand for [...] his canonisation. It was said to have been contemplated even by Julius II [...].