Sidsudan

A Koatn von n Sidsudan.
A Koatn mid de stritting Gebejtt Abyei und Ilemi.
D Loḡ in n Sidsudan in n Miarz 2020, roud unta Kontroll vo da Reḡiring, grej unta Kontroll vo de Opposizionstruppn u gstroift von n Sudan bsetzt resp. von n Sidsudan gwollt oda gfuardad.

Sidsudan, amtle Republic of South Sudan,[1] is a vo Land umschlossna Stoot in n noadwestlinga Ostafrika.[2][3] Es Land stousst af n Oustn mid Etiopia, af n Noadn min Sudan, af n Westn mid da Zentrolafrikanischa Repablik, af n Sidwestn mid da Demokratischn Repablik von n Kongo, af n Siḏn mid Uganda un af n Sidoustn mid Kenya zamma.

Da Sidsudan houd 2011 d Unohangekait vo da Repablik von n Sudan daglengt un is doudamid da am nejchan u letztingan suweren gwoanane Stoot, en wou ma intanazionol aa dakennt.[4] D Hapstod u gressta Metropoln is Juba. Es umfasst es trum Moos- oda Sumpfgengt von n Sudd, d wou ma aa Bahr al-Dschabal hoisst u duach n Weissn Nil gfuamt wiad.

Da Sudan is vo Egiptn unta da Dynasti von n Muhammad Ali bsetzt gweng un is von n Anglo-Egiptischn Gmoaheaschaft (Kondominat) bis za Unohangekait 1956 reḡiad waon. Nou en Ejaschtn Sudanesischn Birḡakrejḡ is 1972 d Autonoma Reḡion Sidsudan grindt woan u houd bis 1983 dauat. A zwoata sudanesischa Birḡakrejḡ is asbrochn u houd 2005 min Naivasha-Okumma gendigt. Spaada in n gleichn Joua is d sidlinga Autonomi widaheagstellt u d Autonoma Reḡiring von n Sidsudan gfuamt woan. Nou an Referendum in Jenna 2011 hod da Sidsudan en 9. Jule 2011 d Unohangekait daglengt.[5][6] Es Land houd vill intaethnischa resp. zwischnvelklata Brutalitejt dalittn un an Birḡakrejḡ duachgmacht, da wou vo d ganzn Seitn von an exzessivn Nikswissn vo d Menschnrechtt kennzoachnad gweng is, mid mejranan velklatn Bloutopan, Gruppnleichtn u Schurnalistnjoḡatn von Joua 2013 bis zen 22. Fewa 2020, wou d sidsudanesischn Riwalna da Salva Kiir Mayardit u da Riek Machar an Oahaitsdeal gfunna un a Reḡiringskoalezion gfurmt hom,[7] wos en Weḡ fia d Widakeja vo Flichtling nou giamt houd.[8]

Da Sidsudan houd a Bvelkaring vo umma 12 Millionna Leit, am mejran Nilotischa Velkl, un is demografisch oina vo de jingastn Stootn mid umma 50% unta 18 Jouana.[9] D Iwazol vo d Eiwoana fulgt en Kristntum un indigena Releḡiona. Es Land is a Middabei oda Midglid vo da UN,[10][11] da Afrikanischn Union,[12] da Oustafrikanischn Gmoischaft,[13] da Intergovernmental Authority on Development (IGAD)[14] u ba de Genfa Konwenzionna.[15] In Joua 2019 is da Sidsudan af n fuafualetztn Plotz in n World Happiness Report,[16] af n fualetztn Plotz in n Global Peace Index un af n fuafualetztn Plotz in n Fragile States Index[17] ghaucht.

  1. "South Sudan". The World Factbook. CIA. 11 July 2011. Afgrouffn en 14. Jule 2011.
  2. "The World Factbook – Central Intelligence Agency". www.cia.gov. Afgrouffn en 12. Jule 2011.
  3. "UN classification of world regions Eastern Africa: South Sudan". UN. Archiviad en 17. April 2010. Afgrouffn en 25 Settemma 2011.
  4. The World's Youngest Countries (en)
  5. Broadcast of Declaration of Independence (part 1).
  6. Broadcast of Declaration of Independence (part 2).
  7. South Sudan rivals strike power-sharing deal . 
  8. Trust issues persist in Juba despite new dawn.
  9. 'Children's crisis' in South Sudan must be addressed, says top UN official calling for real accountability. 7 September 2018.
  10. South Sudan admitted to U.N. as 193rd member , 14 July 2011. 
  11. UN welcomes South Sudan as 193rd Member State. 14 July 2011.
  12. South Sudan Becomes African Union's 54th Member. 28 July 2011.
  13. "South Sudan admitted into EAC", Daily Nation, 2. Miarz 2016, Noudruck nation.co.ke, afgrouffn 4 Miarz 2016
  14. Ethiopia Agrees to Back Somalia Army Operations, IGAD Says , 25 November 2011. 
  15. Freedom House Congratulates South Sudan for Signing the Geneva Conventions. 20 July 2012. Archiviert vom Original [1] am 21. Juli 2012. Abgerufen am 27. Feba 2021.
  16. World Happiness Report 2018.
  17. Fragile States Index.

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search