Basa Betawi

Basa Betawi
basè Betawi, basa Betawi
Basa aslinyaIndonésia
Ostrali
RegionJakarta
Jawa Kulon
Banten
Pulo Kokos
Kaum
Pengomong
[1]
kréol Melayu
  • Basa Betawi
Logat
  • Mèstèr–Kemayoran
  • Bekasi–Pebayuran
  • Pasar Rebo
  • Dèpok–Gunung Sindur
  • Tanah Abang–Grogol
  • Mauk–Sepatan
  • Tanggerang Kidul
Kode basa
ISO 639-3bew
Glottologbeta1252

Basa Betawi (hurup Arab Gundul: بهاس بتاوى‎) entu basa aselinya orang Betawi. Ni basa entu asal-muasalnya deri basa Melayu Pasar atawa Melayu Basahan atawa Melayu Rendah. Lantarannya ni daèrah Jakarta dulunya jadi tempat orang dagang èn perantoan deri mana-mana tempat, mangkanya sebagèan deri basa dia orang pada punya paké pada masup ke ni basa. Apanan kalo tu kata ringkes, jadinya dipaké terus dah bakal omongan seari-ari ama entu orang-orang. Gegara ni basa jadi keterusan dipaké, akirnya, jadi kebiasaan bakal ngomong ke anak-anaknya. Akirnya, tu anak-anaknya paké basa nyang kecampur-campur, sampé-sampé dianggep dia punya basa sendèwèk (modèlan basa nyang begini biasanya digero' basa kréol kalo di èlmu basa punya kata). Basa Betawi entu basa peranakan (Siregar, 2005) nyang asalnya deri basa Melayu Pasar nyang ketambahan laèn-laèn basa punya unsur, kaya' basa Sunda, basa Bali, basa-basa Cina bekidul (wabilkusus basa Hokkièn), basa Arab, èn juga' basa-basa deri Èropa kaya' basa Belanda ama Portugis. Jaman dulunya, ni basa dipaké ama masarakat nengah ke bawah pas waktu awal-awalnya perkembangan Kota Betawi. Biasanya, orang-orang budak ama tukang dagang nyang maké ni basa.

Basa Betawi rada kaga' gableg tatanan basa nyang rada dantaan, sebab orang-orang maké ini basa dengen sendirinya kaga' paké diatur-atur. Ini nyang ngeja basa Betawi rada béda deri basa Melayu aslinya. Biar kata begitu mah, tetep aja ada unsur-unsur ciri kebasaan (linguistik) nyang bisa digarisin aturannya. Umpamanya kata kerja di basa Melayu nyang paké awalan me-, mangka, di basa Betawi jadinya paké N- (awalan dengung). Terus juga' ada akiran -in (emban[2] basa Bali) gantinya basa Melayu -kan atawa -i. Selaèn entu, juga', nyang jadi ciri kas basa Betawi, nyang orang paling banyak tau, entu poném /a/ di akir kata biasanya berobah jadi bunyi /ɛ/ di wilayah Kota, di sebagèan wilayah pinggiran kaya' tetep mertahanin /a/, di Bekasi – /ah/, ènsb.

Melayu Betawi Tengahan Betawi Ora' Betawi Ora' (Bekasi)
Apa Apè Apa, Naon Apah, Naon
Mengapa Ngapè Ngapa, Napa, Naon Ngapah, Napah, Naon
  1. Basa Betawi at Ethnologue (18th ed., 2015) Sablonan:Subscription required
  2. Chaer, Abdul. (2009). Kamus Dialek Jakarta. K. Rép. Penerbit Masup Jakarta. Emban (hurup Arab Gundul: امبن) – pengaruh (Indo.); influence (Ing.).

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search