Joseph Haydn

Joseph Haydn
Rođenje	Franz Joseph Haydn 31. mart 1732. Rohrau, Sveto Rimsko Carstvo
Smrt	31. maj 1809(1809-05-31) (77 godina) Beč, Austrijsko Carstvo
Era	Klasicizam
Značajna djela	Čudak Nenadani susret Mjesečev svijet Simfonija rastanka Oxfordska simfonija

Joseph Haydn (31. mart 1732 – 31. maj 1809) bio je austrijski kompozitor i dirigent,^[1] te jedan od najplodnijih i najistaknutijih kompozitora klasičnog perioda u muzici. Tokom njegovog dugotrajnog plodnog muzičkog djelovanja bio je u središtu uspostavljanja bečkog klasičnog stila, obuhvatajući kasni barok i rani period romantizma. Rodio se u vrijeme dok je Johann Sebastian Bach bio zadužen za komponovanje liturgijske muzike (kantor) u Katedrali svetog Tome u Leipzigu, a umro je kad je Ludwig van Beethoven tek objavio svoju Pastoralnu simfoniju.

Upravo je Haydn bio taj koji je svojom originalnošću i naizgled neiscrpnim bogatstvom muzičkih otkrića bio most između dva već navedena muzička perioda. Odgovoran je za kreiranje i standardizaciju onoga što danas smatramo gudačkim kvartetom iz klasičnog perioda, a u nešto manjoj mjeri i klasičnoj simfoniji, kao i njegovom značajnom doprinosu i razvoju drugih muzičkih žanrova iz njegovog vremena kao naprimjer, klavirskog trija i sonatnog oblika. Dugogodišnji stanovnik Austrije, Haydn je proveo najveći dio svoje dugotrajne karijere kao dvorski muzičar kod bogate mađarske aristokratske porodice Esterházy na njihovom udaljenom imanju. Izolovan od drugih kompozitora i trendova u muzici do poznijeg dijela njegovog dugog života, on je, kako je rekao, "bio prisiljen da postane originalan." Za više od 50 godina njegovog kompozitorskog djelovanja napisao je: 107 simfonija, 68 djela za gudački kvartet, 62 klavirskih sonata, 45 klavirskih tria, 14 misa, 24 opere, kao i oratorije "Stvaranje" i "Godišnja doba," koja su predstavljala najvažnije muzičke stilove tog vremena koje je Haydn koristio prilikom komponovanja njegovog ogromnog muzičkog repertoara.

Komponovao je i muziku koja se danas koristi prilikom izvođenja njemačke državne himne (Deutschlandlied). U vrijeme njegove smrti, bio je jedan od najslavnijih kompozitora u Evropi i na evropskoj muzičkoj sceni s kraja 18. vijeka po značaju bio je upoređivan sa Williamom Shaekspearom u književnosti. Joseph Haydn je bio brat Michaela Haydna, koji je i sam bio priznat kompozitor i Johanna Evangeliste Haydna tenor pjevača. Bio je također bliski prijatelj Wolfganga Amadeusa Mozarta^[2] i nastavnik klavira Ludwiga van Beethovena.^[3]

1. ^ "Joseph Haydn | Biography, Compositions, & Facts | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). 29. 8. 2023. Pristupljeno 8. 9. 2023.
2. ^ "Mozart and Haydn in Vienna". The California Symphony (jezik: engleski). 28. 10. 2019. Pristupljeno 8. 9. 2023.
3. ^ "Beethoven and Haydn: their relationship". Classic FM (jezik: engleski). Pristupljeno 8. 9. 2023.