Kristofor Kolumbo

Kristofor Kolumbo
1. guverner Indije
Vrijeme na dužnosti 1492–1499.
Nasljednik	Francisco de Bobadilla
Lični podaci
Rođenje	između 25. augusta i 31. oktobra 1451. Genova, Republika Genova (danas Italija)
Smrt	20. maj 1506(1506-05-20) (54 godine) Valladolid, Kruna Kastilje (danas Španija)
Nacionalnost	Italijan
Supruga	Filipa Moniz Perestrelo
Djeca	Diego Fernando
Vjera	rimokatoličanstvo
Potpis

Kristofor Kolumbo (italijanski: Cristoforo Colombo; španski: Cristóbal Colón; portugalski: Cristóvão Colombo; latinizirano: Columbus; 1451 – 20. maj 1506) bio je italijanski istraživač i trgovac koji je preplovio Atlantski okean i doplovio do Amerika 1492. godine pod zastavom Kastilje, a s odobrenjem kraljice Izabele I. Vjerovao je da je Zemlja bila prilično mala kugla, i tvrdio je da bi brod mogao stići do dalekog istoka ploveći prema zapadu. Iako njegove ekspedicije nisu bile prve koje su stigle do Amerike, s njegovom erom započela je dugotrajna veza između novog i starog svijeta.

Ime Kristofor Kolumbo je anglizacija latinskog Christophorus Columbus. Naučnici se uglavnom slažu da je Kolumbo rođen u Republici Genovi i da je govorio dijalektom ligurskog. Oženio se portugalskom plemkinjom Filipom Moniz Perestrelo, koja mu je rodila sina Diega, a nekoliko godina je živeo u Lisabonu. Kasnije je uzeo kastilsku ljubavnicu, Beatriz Enríquez de Arana, koja mu je rodila sina Fernanda (također poznatog Hernando).^[1][2]

Kolumbo nije bio prvi Evropljanin koji je stigao do kontinenta; smatra se da su Vikinzi iz sjeverne Evrope to već postigli u 11. vijeku kad su uspostavili malo naselje kod L'Anse aux Meadows. Neki historičari smatraju da je nepoznati moreplovac preplovio Atlantski okean prije Kolumba i da je njegova informacija bila osnova Kolumbovih tvrdnji. Postoje mnoge druge teorije o ekspedicijama raznih ljudi i naroda do Amerike prije Kolumba.

Giovanni Caboto je bio prvi savremeni Evropljanin koji je stigao do glavnog kopna Američkih kontinenata (Kolumbo je uspio ovo uraditi tek u svom trećem putovanju 1498. godine). Caboto je poznat kao John Cabot zbog njegovih putovanja pod engleskom zastavom. Godine 1497. on je plovio od Bristola na brodu Matthew, tražeći morski put do Azije. Stigao je do Sjeverne Amerike i on i njegova posada su postali prvi Evropljani od Vikinga koji su to uspjeli. Pretpostavlja se da je upotrijebio informaciju od britanskih mornara koji su dobro znali ribolovna područja u blizini Newfoundlanda da bi počeo ekspediciju.

Uglavnom samouk, Kolumbo je bio dobro upućen u geografiju, astronomiju i historiju. Razvio je plan porage za zapadnim morskim prolazom do Istočne Indije, nadajući se da će profitirati od unosne trgovine začinima. Nakon rata u Grenadi, i nakon Kolumbovog upornog lobiranja u više kraljevstava, katolički monarsi kraljica Izabela I i kralj Ferdinand II pristali su finansirati putovanje na zapad. Kolumbo je napustio Kastilju u augustu 1492. sa tri broda i 12. oktobra je stigao do Amerike, okončavši period u Americi koji se sada naziva pretkolumbovskom erom.

Kolumbo se iskrcao u Bahami i kasnije je istraživao većinu Karipskog mora, uključujući Kubu i Hispaniolu, kao i obalu Srednje i Južne Amerike. Nikad nije došao do današnjih Sjedinjenih Američkih Država, ali mnogi Amerikanci smatraju da je on bio prvi Evropljanin koji je došao do "Amerike" i slave "Kolumbov dan", državni praznik 12. oktobra.

Za razliku od putovanja Vikinga, Kolumbova putovanja dovela su do brzog i trajnog priznanje postojanja novog svijeta među Evropljanima, Kolumbovske razmjene vrsta i prve značajne evropske kolonizacije Amerika.

Kolumbo je i danas kontroverzna historijska ličnost. Neki (uključujući mnoge indijance) smatraju da je bio odgovoran, direktno ili indirektno, za smrt miliona pripadnika različitih starosjedilačkih naroda, evropsko iskorištavanje Amerika, i ropstvo u Karipskom moru. Drugi smatraju da je bio izuzetno važna i pozitivna ličnost koja je dala ogroman doprinos evropskoj ekspanziji i kulturi. Italijanski amerikanci ga slave kao ikonu njihovog porijekla.^[3][4]

Historijski se smatralo da je Kolumbo bio Italijan, ali mnogi danas smatraju da je bio pripadnik drugog naraoda. Postoje teorije o njegovom grčkom, jevrejskom, kastilijanskom, portugalskom ili španskom porijeklu.

1. ^ Fernández-Armesto, Felipe (2010). Columbus on Himself. Hackett Publishing. str. 270. ISBN 978-1-60384-317-1. The date of Fernando's birth, November 1488, gives a terminus ante quem early in that year for the start of Columbus's liaison with Beatriz Enríquez. She was of peasant parentage, but, when Columbus met her, was the ward of a well-to-do relative in Cordoba. A meat business gave her income of her own, mentioned in the only other record of Columbus's solicitude for her: a letter to Diego, written in 1502, just before departure on the fourth Atlantic crossing, in which the explorer enjoins his son to 'take Beatriz Enriquez in your care for love of me, as you your own mother'. Varela, Cristóbal Colón, str. 309.
2. ^ Taviani, Paolo Emilio (2016). "Beatriz de Arana". u Bedini, Silvio A. (ured.). The Christopher Columbus Encyclopedia. Springer. str. 24–25. ISBN 978-1-349-12573-9. Columbus never married Beatriz. When he returned from the first voyage, he was given the greatest of honors and elevated to the highest position in Spain. Because of his discovery, he became one of the most illustrious persons at the Spanish court and had to submit, like all the great persons of the time, to customary legal restrictions on matters of marriage and extramarital relations. The Alphonsine laws forbade extramarital relations of concubinage for "illustrious people" (king, princes, dukes, counts, marquis) with plebeian women, if they themselves were or their forefathers had been of inferior social condition.
3. ^ Biografija sa stranice Biography Arhivirano 14. 4. 2014. na Wayback Machine učitano 17. 04. 2014 (en)
4. ^ Biografija sa stranice Fiks Arhivirano 5. 10. 2013. na Wayback Machine učitano 17. 04. 2014 (de)