Maje

Maje su bile jedan od od najdominantnijih autohtonih društava Mezoamerike (pojam koji se koristi za opisivanje područja Meksika i Srednje Amerike prije španskog osvajanja u 16. vijeku). Bili su nastanjeni na poluostrvu Yucatan u Meksiku, Belizeu, Gvatemali, dijelovima meksičkih država Tabasco i Chiapas, te zapadnim dijelovima Hondurasa i El Salvadora.^[1] Nekoliko miliona potomaka i danas živi na ovim područjima, a njihovi preci su stvorili veliku civilizaciju koja je trajala više od 2000 godina sve do 1524. godine kad su Španci počeli sa brutalnim osvajanjem njihovih zemalja. Tokom ovog vremenskog perioda niz nezavisnih majanskih kraljevstava doživjelo je svoje uspone i padove širom raznovrsnih geografskih područja majanske domovine. Maje su živjele u selima i gradovima koji su se izdržavali od velikog bogatstva raznih usjeva kao i obilatog plijena iz šuma, rijeka, jezera i morskih obala. Najveći gradovi su bili glavni gradovi mnogih majanskih kraljevstava. U svakom od ovih gradova nalazili su se predivni hramovi, palate, isklesani spomenici, putevi, trgovi, pijace i kuće njihovih stanovnika. U mirnim vremenima ovi gradovi su uživali u blagostanju od trgovinske mreže koja je povezivala majanska kraljevstva. U vremenima rata čuveni kraljevi Maja su predvodili svoje narode u odbranu svojih kraljevstava ili u osvajanju područja od svojih neprijatelja.^[2] Maje su bile na vrhuncu svoje moći i utjecaja oko 6. vijeka, a briljirali su u poljoprivredi, keramici, pisanju hijeroglifa i matematici. Napravili su vlastiti precizan kalendar, a ostavili su zapanjujuće veliki broj simboličkih umjetničkih djela i impresivne arhitekture. Većinu svojih velikih kamenih gradova Maje su napustili oko 900. n. e.. Njihova civilizacija je propala do dolaska konkvistadora, a nekad moćne gradove progutala je džungla. Od 19. vijeka pa do danas traje naučna rasprava šta je moglo da izazove ovaj dramatičan pad.^[1]

1. ^ ^{a b} "Maje". history.com. Pristupljeno 23. 9. 2015.
2. ^ Sharer Robert J. "Daily Life in Maya Civilization," Library of US Congress, prvo izdanje 2009. godine, ISBN 978-0-313-35129-7, str. 159, 203, 209, 215-216, 60-62, 89-90, 64-65, 129-130, 124-125, 1, 6, 241, 181, 161, 211-213, 208-209