Rodij

Rodij,  ₄₅Rh

Rodij u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Rodij, Rh, 45
Serija	Prelazni metali
Grupa, Perioda, Blok	9, 5, d
Izgled	srebreno bijeli metal
CAS registarski broj	7440-16-6
Zastupljenost	1 · 10−7[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	102,90550[2] u
Atomski radijus (izračunat)	135 (173) pm
Kovalentni radijus	142 pm
Van der Waalsov radijus	pm
Elektronska konfiguracija	[Kr] 4d85s1
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 18, 16, 1
1. energija ionizacije	719,7 kJ/mol
2. energija ionizacije	1740 kJ/mol
3. energija ionizacije	2997 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Mohsova skala tvrdoće	6
Kristalna struktura	kubna plošno centrirana
Gustoća	12380[3] kg/m3
Magnetizam	paramagnetičan (${\displaystyle \chi _{m}}$ = 1,7 · 10−4)[4]
Tačka topljenja	2236 K (1963[5] °C)
Tačka ključanja	4000[6] K (3727 °C)
Molarni volumen	8,28 · 10−6 m3/mol
Toplota isparavanja	531[6] kJ/mol
Toplota topljenja	21,7 kJ/mol
Brzina zvuka	4700 m/s pri 293,15 K
Specifična toplota	243[7] J/(kg · K)
Specifična električna provodljivost	23,3 · 106 S/m
Toplotna provodljivost	150 W/(m · K)
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	0, +1, +2, +3, +4
Oksid	Rh2O
Elektrodni potencijal	0,76 V (Rh3+ + 3e− → Rh)
Elektronegativnost	2,28 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 101Rh sin 3,3 g ε 0,542 101Ru 102Rh sin 207 d β+ 2,323 102Ru β- 1,150 102Pd 103Rh 100 % Stabilan 104Rh sin 42,3 s β- 2,441 104Pd β+ 1,141 104Ru 105Rh sin 35,36 h β- 0,567 105Pd
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja F Lahko zapaljivo
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: 11 S: 16-22-24/25
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Rodij je hemijski element sa hemijskim simbolom Rh i atomskim brojem 45. To je srebreno-sjajni, tvrdi, nereaktivni prelazni metal. U periodnom sistemu, zajedno sa kobaltom, iridijem i majtnerijem spada u 9. grupu odnosno "grupu kobalta". Rodij ima dosta sličnosti sa drugim platinastim elementima poput platine ili paladija. To naprimjer uključuje vrlo slabu reaktivnost karakterističnu za plemenite metale kao i veliku katalitičku aktivnost.

Zbog tih osobina, rodij se koristi pretežno u obliku legura kao katalizator. Kao važan dio katalizatora u motornim vozilima, on pomaže pri redukciji dušikovih oksida. Rodijevi katalizatori se koriste i u nekim industrijskim procesima za proizvodnju određenih hemijskih supstanci, poput proizvodnje šalitre putem Ostwaldovog procesa. Pošto se ovaj metal vrlo rijetko nalazi u prirodi a pri tom ima vrlo veliki obim upotrebe, ubraja se među najskuplje metale uopće. U ljudskom tijelu ga nema, a njegova biološka funkcije nije poznata.^[8]

1. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Harry H. Binder
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom CIAAW
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Greenwood
4. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom weast
5. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Vaccari
6. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Zhang
7. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom davidlide
8. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Huheey