Cawnas

Cawnas

Math	dinas, dinas Hanseatig, dinas fawr
Poblogaeth	305,120
Pennaeth llywodraeth	Visvaldas Matijošaitis
Cylchfa amser	UTC+2, UTC+03:00
Gefeilldref/i	Kharkiv
Daearyddiaeth
Sir	Kaunas
Gwlad	Lithwania
Arwynebedd	157 km²
Uwch y môr	48 metr
Gerllaw	Afon Neman
Cyfesurynnau	54.9°N 23.93°E
Cod post	LT-44001
Pennaeth y Llywodraeth	Visvaldas Matijošaitis
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Ail-ddinas fwyaf Lithwania yw Cawnas (/ˈkaʊnəs/; Lithwaneg: Kaunas [kɐʊˑn̪ɐs̪] (gwrando); Pwyleg: Kowno; gynt Saesneg: Kovno), sydd wedi'i lleoli yng nghanol y wlad ac sy'n hanesyddol yn ganolfan economaidd, academaidd, a diwylliannol bwysig yn Lithwania. Mae'r ddinas tua hanner ffordd rhwng Vilnius, y brifddinas, a Memel, prif borthladd Lithwania.

Mae'r enw hefyd yn cwmpasu sir Cawnas, sedd Dinas Cawnas a Dosbarth Cawnas. Defnyddir yr enw hefyd am sedd Archesgobaeth Gatholig Cawnas. Fe'i lleoli yng nghymer dwy afon fwayf Lithwania: Afon Nemunas ac Afon Neris, a ger Cronfa Ddŵr Cawnas, y corff mwyaf o ddŵr yn Lithwania.

Credir y cafodd Cawnas ei sefydlu yn 1030, ond mae'n cael ei chrybwyll gyntaf mewn ffynonellau ysgrifenedig yn 1361. Mae tarddiad mwyaf tebygol enw Lithwaneg y ddinas yn deillio o enw personol tebyg.^[1]

1. ↑ Zinkevičius, Zigmas (2007). Senosios Lietuvos valstybės vardynas. Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas. ISBN 5-420-01606-0