Cosaciaid

Cosaciaid

Enghraifft o'r canlynol	cymuned ethnig, dosbarth cymdeithasol, ystadau'r deyrnas, galwedigaeth
Math	lluoedd milwrol
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Pobloedd o dras Slafaidd neu Dataraidd sydd yn siarad ieithoedd Slafonaidd Dwyreiniol ac yn Gristnogion Uniongred Dwyreiniol yw'r Cosaciaid a fu'n hanesyddol yn nomadiaid milwrol ym mherfeddwlad y Môr Du a Môr Caspia. Buont yn enwog fel gwŷr meirch ac yn derbyn breintiau oddi ar lywodraeth Rwsia am eu gwasanaeth milwrol.

Daw'r enw yn y bôn o'r gair Tyrcig am "anturiaethwr" neu "ddyn rhydd", kazak. Defnyddiwyd yr enw yn gyntaf yn y 15g i gyfeirio at grwpiau lled-annibynnol o Datariaid yn rhanbarth Afon Dnieper. Erbyn diwedd y 15g, defnyddiwyd yr enw i ddisgrifio gwerinwyr a ffoesant o'u taeogaeth yn Nwyrain Ewrop i ranbarthau afonydd Dnieper a Don, ac yno sefydlwyd cymunedau milwrol hunanlywodraethol ganddynt. Yn ystod yr 16g bu chwe phrif lu o Gosaciaid: y Don (ger Afon Don), y Greben (yn y Cawcasws), yr Yaik (yng nghanol Afon Wral), y Volga (Afon Volga), y Dnieper (Afon Dnieper), a Zaporizhzhia (i orllewin y Dnieper). Rhennir y rheiny yn aml yn Gosaciaid Rwsiaidd, y lluoedd dwyreiniol a siaradant y Rwseg, a'r Cosaciaid Wcreinaidd yn y gorllewin sydd yn medru'r Wcreineg.