Llenyddiaeth Saesneg Canol

Llenyddiaeth Saesneg Canol
Barddoniaeth gynnar Ormulum Cursor Mundi
Y rhamant King Horn Floris and Blancheflour Of Arthour and of Merlin Ywain and Gawain The Siege of Troy King Alisaunder
Yr adfywiad cyflythrennol William Langland (Piers Plowman)
Oes Chaucer Geoffrey Chaucer (The Canterbury Tales) John Gower
← Hen Saesneg Llên Lloegr 16g →
v t e

Y corff o lenyddiaeth a ysgrifennwyd yn Saesneg Canol, y ffurf ar yr iaith Saesneg a fodolai yn y cyfnod o'r 12g i'r 15g, yw llenyddiaeth Saesneg Canol. Cyfnod cymharol dawel yn hanes llenyddiaeth Saesneg oedd y 12g a'r 13g, a dim ond ychydig o lenyddiaeth Saesneg Canol sy'n goroesi o ganlyniad i oruchafiaeth y Normaniaid a statws Hen Ffrangeg, neu Eingl-Normaneg, fel iaith o fri. Fodd bynnag, llewyrchodd ysgrifennu yn yr amryw dafodieithoedd Saesneg yn y 14g. Y llenor blaenaf o'r oes hon yw Geoffrey Chaucer (tua 1343–1400), yr hwn sy'n un o feirdd gwychaf barddoniaeth Saesneg Lloegr a'i gampwaith The Canterbury Tales yn brif waith y cyfnod ac yn un o'r gweithiau pwysicaf yn holl lenyddiaeth yr iaith Saesneg.^[1] Cyfansoddai Chaucer ei farddoniaeth yn nhafodiaith Dwyrain Canolbarth Lloegr, a dderbyniwyd yn raddol yn ffurf safonol yr iaith lenyddol, er i'r gwahaniaethau hynod o ran orgraff ac ynganiad Saesneg barhau. Dygwyd arddull lenyddol newydd i'r amlwg gan waith Chaucer a John Wycliffe (tua 1328–1384), y dyn cyntaf i gyfieithu'r Beibl i'r Saesneg. Ymhlith prif lenorion eraill y 14g mae William Langland (tua 1332–tua 1386), awdur Piers Plowman; yr un a elwir "bardd Gawain", a briodolir iddo'r cerddi Perle, Patience, a Cleanness yn ogystal â'r campwaith Sir Gawain and the Green Knight; a John Gower (tua 1330–1408), a ysgrifennai yn Saesneg, Lladin, a Ffrangeg. Tua therfyn yr Oesoedd Canol yn Lloegr, cychwynnodd gwedd newydd ar lenyddiaeth o ganlyniad i ddyfeisio'r wasg argraffu. Un o'r llyfrau a gyhoeddwyd gan yr argraffwr arloesol o Sais, William Caxton (tua 1422–tua 1491), oedd y Le Morte d'Arthur, un o'r esiamplau gwychaf o'r rhamant sifalrig, gan Syr Thomas Malory (tua 1405–1471).

1. ↑ Carlson, David. (2004). "The Chronology of Lydgate's Chaucer References". The Chaucer Review 38 (3): 246–254. doi:10.1353/cr.2004.0003. https://archive.org/details/sim_chaucer-review_2004_38_3/page/246.