Boreliozo Lyme

Boreliozo Lyme aŭ Lyme-malsano estas ĉiam pli ofte aperanta, infekta malsano kaŭzita de almenaŭ tri specioj de bakterioj apartenantaj al la genro Borelio. Borrelia burgdorferi sensu lato estas la ĉefa kaŭzo de la malsano Lyme en Usono, dume la Borrelia afzelii kaj Borrelia garinii kaŭzas la plimulton de la eŭropaj malsaniĝoj.

La malsano ricevis sian nomon de la urbo Lyme, Konetikuto, Usono, kie kelkaj kazoj estis identigitaj en 1975. Kvankam Allen Steere en 1978 agnoskis ke la Lyme-malsanon disvastigas, transportas, vehiklas iksodoj, la kialo de la malsano restis mistero ĝis 1982, kiam B. burgdorferi estis identigita fare de Willy Burgdorfer.

Lyme-malsano estas la plej ofta malsano transportata de iksodoj sur la norda duonglobo. Borelioj atingas la homojn per la mordo/piko de infektitaj iksodoj apartenantaj al kelkaj specioj de la genro Ixodes ("malmolaj iksodoj"). La fruaj simptomoj povas inkludi febron, kapdoloron, lacecon, deprimon kaj karakterizan, samcentran, cirklan ekzantemon nomatan erythema migrans. Se la malsanulo restas nekuracata, poste la malsano povas ataki la artikojn, koron kaj centran nervan sistemon. En la plej multaj kazoj la infekto kaj ĝiaj simptomoj estas kuraceblaj per antibiotikoj, precipe se la malsano estas sufiĉe frue diagnozata kaj traktata. Malfrua, prokrastita aŭ neadekvata traktado povas konduki al pli gravaj simptomoj, kiujn oni povas malfacile kuraci, eĉ al perdo de laborkapablo. Fojfoje kelkaj simptomoj - kiel ekzemple la artrito - daŭras post kiam la infekto jam estis eliminita per antibiotikoj, stimulante la asertojn ke la borelioj kaŭzas aŭtoimunecon.

Kelkaj esploristo-grupoj asertis ke "kronika" Lyme-malsano kaŭzas vicon da medicine neklarigitaj simptomoj krom agnoskitaj simptomoj de antaŭ nelonge transsuferita Lyme-malsano, kaj ke kromaj, longtempaj antibiotikaj traktadoj estas necesaj. El inter kvar randomitaj/hazarde elektitaj/lotumitaj eksperimentoj de longdaŭra traktado per ceftriaksono kaj doksiciklino ĉe pacientoj suferantaj pro daŭraj simptomoj, du montris nenian pliboniĝon, du trovis malkonsekvencajn avantaĝojn kun signifaj kromefikoj kaj riskoj de la antibiotika traktado. La plej multaj ekspertoj de la Infectious Diseases Society of America (Societo de Infektaj Malsanoj de Usono) kaj de la Amerika Akademio de Neŭrologio trovis ke ekzistanta, scienca pruvo apogas nek la rolon de borelioj, nek la valoron de daŭra antibiotika traktado en tiaj kazoj. Tamen, tiu ĉi aserto estas kontestata de kelkaj kuracistoj, pacientaj intereso-grupoj kaj politikistoj, kiuj argumentas pri la utileco de longatempa, antibiotika traktado. Tiu ĉi disputo kondukis al persekutoj kontraŭ la oficialaj traktado-gvidlinioj, kaj al molestadoj, eĉ mortminacoj kontraŭ la kuracistoj, kiuj ne agnoskas "kronikan" Lyme-malsanon, kiel legitiman diagnozon.