Burundo

Membro de
	Internacia Civildefenda Organizaĵo (2009–); Observejo Ekonomika kaj Statistika de Afriko Sub-Sahara (2006–); Organizaĵo por la Malpermeso de Kemiaj Armiloj (1998–); Multflanka Investado-Garantia Agentejo (1998–); Monda Organizaĵo pri Komerco (1995–); Internacia Financa Korporacio (1979–); Interpol (1970–); Internacia Organizaĵo de la Franclingvio (1970–); Internacia Centro por Dispozicio de Disputoj pri Investado (1969–); Unuiĝintaj Nacioj (1966–); Tutmonda Pridogana Organizo (1964–); Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo (1963–); Internacia Disvolviĝa Asocio (1963–); Afrika Unio (1963–); Universala Poŝta Unio (1963–); Internacia Telekomunika Unio (1963–); Unesko (1962–); Monda Organizaĵo pri Meteologio (1962–); Monda Organizaĵo pri Sano ; Misio de Unuiĝintaj Nacioj kaj Afrika Unio en Darfuro ; Afrika Banko por Disvolviĝo ; Ekonomia Komunumo de la Ŝtatoj de Centra Afriko ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj vd

	Respubliko Burundo
	Republika y'u Burundi ; République du Burundi
Detaloj	Detaloj
	Nacia himno: Burundi Bwacu ; Nia Burundo
	Nacia devizo: Ubumwe, Ibikorwa, Iterambere ; Unueco, Laboro, Progreso
suverena ŝtato ; lando sen maraliro ; lando vd
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Gitego
Oficiala(j) lingvo(j)	burunda, franca
Uzata(j) lingvo(j)	burunda, franca, svahila
Plej ofta(j) religio(j)	romkatolikismo (60 %) ; animismo (33 %)
Areo	27,830 km²;
- % de akvo	7,8 %
Loĝantaro	11 530 580 (2020)
Loĝdenso	425 loĝ./km²
Loĝantoj	Hutuoj (83 %) ; Tutsioj (15%) ; Tvaoj (1 %)
Horzono	+2
Interreta domajno	bi
Landokodo	BI
Telefona kodo	257
Plej alta punkto	Mount Heha
Plej malalta punkto	Tanganjiko
Politiko
Politika sistemo	respubliko
Ŝtatestro	Évariste Ndayishimiye
Ĉefministro	Gervais Ndirakobuca
Nacia tago	1-a de julio
Sendependiĝo disde Belgio	1-a de julio 1962
Ekonomio
Valuto	Burunda franko (BIF)
MEP	laŭ 2003
– suma	$4,517 mlrd
– pokapa	$ 739
Membro de
	Internacia Civildefenda Organizaĵo (2009–); Observejo Ekonomika kaj Statistika de Afriko Sub-Sahara (2006–); Organizaĵo por la Malpermeso de Kemiaj Armiloj (1998–); Multflanka Investado-Garantia Agentejo (1998–); Monda Organizaĵo pri Komerco (1995–); Internacia Financa Korporacio (1979–); Interpol (1970–); Internacia Organizaĵo de la Franclingvio (1970–); Internacia Centro por Dispozicio de Disputoj pri Investado (1969–); Unuiĝintaj Nacioj (1966–); Tutmonda Pridogana Organizo (1964–); Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo (1963–); Internacia Disvolviĝa Asocio (1963–); Afrika Unio (1963–); Universala Poŝta Unio (1963–); Internacia Telekomunika Unio (1963–); Unesko (1962–); Monda Organizaĵo pri Meteologio (1962–); Monda Organizaĵo pri Sano ; Misio de Unuiĝintaj Nacioj kaj Afrika Unio en Darfuro ; Afrika Banko por Disvolviĝo ; Ekonomia Komunumo de la Ŝtatoj de Centra Afriko ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj vd
	Esperanto-movado
Landa E-asocio	La Asocio Nacia por Esperanto en Burundo
	v • d • r

Burundo aŭ Burundio^[1]^[2], (burunde kaj france Burundi), Respubliko Burundo burunde Republika y'u Burundi, france République du Burundi) estas malgranda lando en oriento de Centra Afriko en la regiono de la Grandaj Lagoj. Ĝi estas dividita en dek-sep provincoj, ĉiu nomita laŭ sia ĉefurbo. Ĝi limas norde Ruandon, okcidente — Demokratian Respublikon Kongon, oriente kaj sud-oriente — Tanzanion. Aliro al maro mankas. Sud-okcidente ĝi limas la lagon Tanganjiko.

La areo estas nur sub 28.000 km² kun proksimuma loĝantaro je 10 000 000. Ekde 2019, Gitego estas ĉefurbo. a urbo kaj eksĉefurbo estas Buĵumburo. Kvankam la lando estas en la mezo de la kontinento, granda parto de la sudokcidenta landlimo apudas la lagon Tanganjiko.

La loĝantaro konsistas ĉefe el la tutsioj kaj hutuoj kaj tvaoj. Ili okupis Burundon ekde la formiĝo de la lando antaŭ kvin jarcentoj. Burundo estis regata kiel reĝlando de la tutsioj dum pli ol ducent jaroj. Tamen, ĉe la komenco de la 20-a jarcento, Germanio kaj Belgio okupis la regionon, do Burundo kaj Ruando fariĝis eŭropa kolonio konita kiel Ruanda-Urundi.

Politika agitado okazinta dum la regiono pro sociaj diferencoj inter la tutsioj kaj hutuoj, provokis civilan militon en Burundo meze de la 20-a jarcento. Nuntempe Burundo estas regata kiel prezidenta reprezenta demokrata respubliko. 62 % de la burundanoj estas katolikoj, 8 % ĝis 10 % estas islamanoj kaj la ceteraj sekvas indiĝenajn kredojn kaj aliajn kristanajn konfesiojn.

Burundo estas inter la 10 plej malriĉaj landoj de la mondo. Ĝi havas la plej malaltan GDP per persono.^[3] Burundo havas malaltan malnetan enlandan produkton plejparte pro civilaj militoj, korupto, neadekvata aliro al edukado kaj la efikoj de HIV/Aidoso. Burundo estas dense loĝata, kun granda elmigrado. Kobalto kaj kupro estas inter naturaj rimedoj de la lando. La ĉefaj eksportaĵoj inkluzivas kafon, teon kaj sukeron kaj tiel plu.

↑ Pri la landonomo en Esperanto Inter Burundio kaj Burundo plej vaste uzata estas la lasta, kiun ankaŭ rekomendas PIV kaj PMEG. Unue Lingva Komitato deklaras sin por la landnoma formo Burundio kaj ne Burundo, kion por la decido de la koncernatoj lasis UEA dum la 93-a UK akceptante tiam kiel plian landan asocion: Asocion Nacian por Esperanto en Burundo. Pri tiu ĉi diskuto skribis Johan Derks.
↑ Johan Derks. Kial mi preferas Burundo ol Burundio esperante
↑ *Eggers, E., Historia Vortaro de Burundo, p. xlix. angle

[1] Pri la landonomo en Esperanto Inter Burundio kaj Burundo plej vaste uzata estas la lasta, kiun ankaŭ rekomendas PIV kaj PMEG. Unue Lingva Komitato deklaras sin por la landnoma formo Burundio kaj ne Burundo, kion por la decido de la koncernatoj lasis UEA dum la 93-a UK akceptante tiam kiel plian landan asocion: Asocion Nacian por Esperanto en Burundo. Pri tiu ĉi diskuto skribis Johan Derks.

[2] Johan Derks. Kial mi preferas Burundo ol Burundio esperante

[xlix-3] *Eggers, E., Historia Vortaro de Burundo, p. xlix. angle

[1]

[2]

[3]