Erevano

	Erevano; (armene Երևան)
	ĉefurbo
	Fotomontaĵo
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Երևան
Lando	Armenio
Distriktoj	12
Historiaj regionoj	5
Monto	Ararato
Konataj lokoj	Fortikaĵo Erebuno, Matenadarano
Riveroj	rivero Hrazdan, rivero Arakso
Situo	Erevano
- alteco	989,4 m s. m.
- koordinatoj	40° 11′ 00″ N 44° 31′ 00″ O / 40.18333 °N, 44.51667 °O (mapo)
Areo	227,0 km² (22 700 ha)
Loĝantaro	1 111 300 (2009)
Fondo	782 a.K.
Urbestro	Tigran Avinyan (ekde 10-a de oktobro 2023)
Horzono	UTC (UTC+4)
Poŝtkodo
Telefona antaŭkodo	+374 1
	Situo enkadre de Azio Situo enkadre de Azio
	Situo rilate al Kaŭkazio Situo rilate al Kaŭkazio
	Situo enkadre de Armenio Situo enkadre de Armenio
	Vikimedia Komunejo: Yerewan
	Retpaĝo: www.yerevan.am

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Erevano (stacidomo).

Koordinatoj: 40° 11′ 00″ N 44° 31′ 00″ O / 40.18333 °N, 44.51667 °O (mapo)

Erevano aŭ Jerevano (armene Երևան^[1] [jerevan] aŭskulti, estas la ĉefurbo de Armenio,^[2] kaj la plej granda urbo de la lando. Ĝia areo estas 227 km². Erevano havas specialan administran statuson, spite al la marzoj (մարզէր) en kiuj dividiĝas la lando.^[3] Ĝi estis fondata en la jaro 782 a.K. okcidente de tio kio hodiaŭ estas Armenio, ĉe la orienta ekstremo de la monto Ararato kaj ĉe la bordo de la rivero Hrazdan. Post bataloj, disraboj, incendioj kaj tertremoj, Erevano fariĝis ĉefurbo de la Armena Demokratia Respubliko post la Unua mondmilito kaj ĝia loĝantaro pliiĝis per la alveno de pluraj centoj de postvivantoj de la armena genocido fare de la turka registaro, kaj ĝi plu etendiĝis dum la 20-a jarcento kiam konvertiĝis en unu el la 15 ĉefurboj de Sovetio. Tiamaniere, la malgranda urbo transformiĝis en unu el la plej gravaj de la regiono, sidejo de la plej gravaj kulturaj, artaj, edukaj kaj industriaj asocioj, krom la politika centro kaj bazo de ampleksa fervoja reto kaj komerca centro. Erevano estas la malplej loĝata el la tri landaj ĉefurboj de Kaŭkazio.

Laŭ la stato de 2022 en la urbo vivis 1 052 754 loĝantoj sur areo de 227 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 4 638 loĝantoj/km². En 2003 la urba loĝantaro estis taksita je 1 091 235 loĝantoj,^[4]^[5] kaj 1 245 700 se oni kalkulas la ĉirkaŭajn vilaĝetojn.^[6] En Erevano loĝas 42% de la tuta loĝantaro, sekvata de Gyumri, kiu havas 150 917 loĝantojn. La aliaj provincaj ĉefurboj de Armenio estas tre malgrandaj kaj havas nur kelkajn milojn da loĝantoj. Multaj el ili forlasas tiujn urbojn pro ĝenerala regado de malriĉeco kaj senlaboreco.

La historio de Erevano komenciĝas en la 8-a jarcento a.K., per la fondiĝo de la urarta fortikaĵo nomata Erebuni en la jaro 782 a.K. Iom post iom la nomo evoluis, kune kun la evoluo de la armena lingvo, inter la 5-a kaj 4-a jarcento a.K, per modifado de la litero "b" en la nomo, ĝis transiro al "v".

Erevano havas propran universitaton, Akademio de la Sciencoj, Ŝtatan Muzeon kaj diversajn publikajn bibliotekojn. En la urbo ankoraŭ ekzistas ruinoj de urarta fortikaĵo de pli ol 3000 jaroj. Inter la vidindaj konstruaĵoj de Erevano menciindas la Katedralo, la Bazaro kaj la Opero. La flughaveno situas en Zvartnoco.

↑ http://buscon.rae.es/dpdI/SrvltConsulta?lema=Erev%E1n
↑ http://www.parliament.am/legislation.php?sel=show&ID=1&lang=eng
↑ http://www.gov.am/enversion/regional_7/regional.htm
↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2013-12-27. Alirita 2009-04-21.
↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2008-09-10. Alirita 2009-04-21.
↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-01-13. Alirita 2009-04-21.

[1] ttp://buscon.rae.es/dpdI/SrvltConsulta?lema=Erev%E1n

[parliament.am-2] ttp://www.parliament.am/legislation.php?sel=show&ID=1&lang=eng

[3] ttp://www.gov.am/enversion/regional_7/regional.htm

[4] Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2013-12-27. Alirita 2009-04-21.

[5] Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2008-09-10. Alirita 2009-04-21.

[6] Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-01-13. Alirita 2009-04-21.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]