Tripitako

Tripitako
Tradukoj de
त्रिपिटक
(tripiṭaka)
Palie tipiṭaka
Sanskrite त्रिपिटक
(tripiṭaka)
Bengale ত্রিপিটক
Ĉine 三藏
(sānzàng)
Japane 三蔵
(sanzō)
Kmere ព្រះត្រៃបិដក
(Preah trai bekdok)
Koree 삼장
(samjang)
Taje พระไตรปิฎก
Vjetname Tam tạng
Terminaro de Budhismo
vdr

Palia kanono

    Vinajo-pitako    
   
               
Sutta-
vibhango
Khandhako Pari-
varo
               
   
    Sutta-pitako    
   
                                                      
Digho
nikajo
Maĝĝhimo
nikajo
Samjutto
nikajo
                     
   
   
                                                 ;                    
Anguttaro
nikajo
Khuddako
nikajo
                           
   
    Abhidhammo-pitako    
   
                                                           
Dhs. Vbh. Dhk.
Pug.
Kvu. Jamako Patthano
                       
   
         
Vidu la ŝablonon kun komentoj

La Tripitako estas la tradicia termino por la budhisma kanona tekstaro. La kanona versio de Teravado estas ĝenerale nomita Palia Kanono. Ankaŭ en Mahajano oni konsideras la Tripitakon kiel aŭtoritatan tekstaron sed, malsame de Teravadanoj, la Mahajana Tripitako inkluzivas aliajn derivitajn tekstojn kaj komentariojn, kiuj estis verkitaj pli poste.

La Tripitako estis verkita inter ĉirkaŭ la jaro 550 antaŭ la Komuna Erao kaj la komenco de la Komuna Erao, probable registrita unuafoje dum la unua jarcento antaŭ la Komuna Erao.[1] La Dipavanso asertas, ke dum la regado de Valagamba de Anuradhapura (29-17 a.K.E.) la bikŝuoj, kiuj antaŭe memorigis la Tripitakon kaj ties komentariojn parole, registris skribe ilin en librojn pro la minaco de malsatego kaj milito. La Mahavanso ankaŭ raportas mallonge pri la skriba registrado de la kanono kaj la momentaroj dum tiu tempo. Ĉiu budhisma subtradicio havas sian propran Tripitakon por siaj monaĥejoj, skribitaj de siaj sangha (komunumoj), ĉiu kolekto konsistanta el 32 libroj en tri partoj aŭ kestoj de instruoj: Vinaya Piṭaka (“Kesto de Disciplino”), Sūtra Piṭaka (“Kesto de Diskursoj”) kaj Abhidharma Piṭaka (“Kesto de Speciala Doktrino”).[1][2][3] La strukturo, la kondutnormo kaj moralaj virtoj en la Vinaya-Kesto specife havas similecojn kun kelkaj el la postrestantaj tekstoj de la Dharmasūtramde hinduismo.[4] Multo de la postrestanta Tripitako-literaturo estas en palio, kun kelkaj en sanskrito same kiel en aliaj regionaj aziaj lingvoj.[3]

  1. 1,0 1,1 Barbara Crandall (2012). Gender and Religion, 2nd Edition: The Dark Side of Scripture. Bloomsbury Academic. pp. 56–58. ISBN 978-1-4411-4871-1.
  2. Tipitaka Encyclopædia Britannica (2015)
  3. 3,0 3,1 Richard F. Gombrich (2006). Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. Routledge. p. 4. ISBN 978-1-134-21718-2.
  4. Oskar von Hinuber (1995), "Buddhist Law according to the Theravada Vinaya: A Survey of Theory and Practice", Journal of International Association of Buddhist Studies, volumo 18, numbero 1, pp 7–46

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search