Afganistango gerra (2001-2021)

Afganistango gerra
	Terrorismoaren aurkako gerra
	Afganistango gerraren irudiak
Data	2001eko urriaren 7az geroztik (22 urte eta 274 egun) Lehen fasea: 2001eko urriaren 7tik 2014ko abenduaren 28raino; Bigarren fasea: 2015eko urtarrilaren 1etik gaurdaino;
Lekua	Afganistan
Emaitza	Taliban gobernuaren bukaera; Al Kaidaren kanpamenduen suntsipena; Talibanen matxinada; Osama bin Ladenen heriotza Pakistanen; Pakistango ipar-mendebaldeko gerra; Ameriketako Estatu Batuen misioaren amaiera; Talibanen garaipena;
Gudulariak
* NATO-ISAF Koalizioa AEB; Erresuma Batua; Besteak (42); ; Afganistan;	Taliban; Al Kaida
Buruzagiak
John F. Campbell; George W. Bush; Barack Obama; Hamid Karzai; Ashraf Ghani	Mohammed Omar †; Osama bin Laden †; Ayman al-Zawahiri
Indarra
NATO-ISAF: 18.000+; Afganistan: 352.000	Taliban: 60.000 inguru; ; Al Kaida: 50-100 (2011ean 3.000); Hezbi Islami: 1.500-2.000;
Galerak

Afganistango gerra 2001eko urriaren 7an hasi zen, Afganistan okupatu zuten Ameriketako Estatu Batuen Askatasun Iraunkorra operazioarekin eta Erresuma Batuaren Herrick operazioarekin.^[5] 2001eko irailaren 11ko atentatuei erantzuna eman nahirik hasi zen.

Zero gunea New Yorken, 2001eko irailaren 11ko atentatuen ostean.

Inbasioaren helburu bikoitza Osama bin Laden eta Al Kaidaren beste hainbat buruzagi atxilotu eta epaitzea eta haiei babesa ematen zieten talibanak boteretik kentzea zen, George W. Bush presidentearen politikak ez baitzituen erakunde terroristak eta babesa ematen zieten gobernu edo herrialdeak bereizten.

Herrialdea kontrolatzeko operazio militar bi hasi zituzten:

Askatasun Iraunkorra operazioa: AEBk zuzendua (ISAF koalizioaren beste herrialdeekin batera), Pakistango mugan dauden hegoalde eta ekialdeko eskualdeetan egindako kanpaina da. Bertan 28.300 estatubatuar militarrek parte hartzen dute.^[1]^[6]^[7].
Segurtasuna Laguntzeko Nazioarteko Indarra (ingelesezko siglak: ISAF): nahiz eta 2001eko abenduan Kabul kontrolatzeko Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak sortua izan, 2003tik aurrera Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundearen kontrolpean dago. 2009ko uztailaren 23an, ISAFek 42 herrialdeetako 64.500 militar zituen, horietatik 29.950 inguru estatubatuarrak.^[1]^[8]

Inbasioa baino lehen, Estatu Batuen eta Erresuma Batuaren hegazkinek talibanen aurka ziharduen Iparraldeko Aliantzaren gudarosteak lagundu zituzten. 2002an, estatubatuar, britainiar eta kanadar infanteria sartu zen, gerora NATOren tropek ordezkatua.

Nahiz eta hasierako erasoaldiak talibanak boteretik kendu zituen, talibanak laster indarberritu ziren.^[9]^[10] Al Kaidaren aurkako gerrak arrakasta txikiago izan du.^[11]

[ISAF-1] - International Security Assistance Force Factsheet

[Afghan_army_and_police_forces_must_grow_much_larger-2] Afghan army and police forces must grow much larger^{[Betiko hautsitako esteka]}

[3] ttp://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/afghanistan/article7047321.ece

[washingtonpost.com-4] ttp://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/story/2008/06/15/ST2008061500237.html

[5] Berria: Zortzi urte, eta dozenaka atzera pauso^{[Betiko hautsitako esteka]}

[Congressional_Research_Services_Report_for_Congress_-_U.S._Forces_in_Afghanistan_-_Updated_July_15,_2008-6] Congressional Research Services Report for Congress - U.S. Forces in Afghanistan - Updated July 15, 2008

[RS22633_-_U.S._Forces_in_Afghanistan_-_July_15,_2008-7] RS22633 - U.S. Forces in Afghanistan - July 15, 2008

[8] Berria: Afganistan hegoaldeko sei eskualdetan hedatu da NATO^{[Betiko hautsitako esteka]}

[9] The Taliban Resurgence in Afghanistan

[unfailed-10] Afghanistan could return to being a ‘failed State,’ warns Security Council mission chief

[rothstein-11] Hy S. Rothstein "Afghanistan: and the troubled future of unconventional warfare"

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]