Afro-amerikarren eskubide zibilen aldeko mugimendua (1955-1968)

1955 urtetik 1968 urtera bitartean gauzaturiko afro-amerikarren eskubide zibilen aldeko mugimendua Estatu Batuetan izandako gizarte mugimendu eraldatzaile zenbaiten multzoa izan zen, helburu gisa zeukatenak afro-amerikarrek pairatzen zuten arraza-diskriminazioa legez kanpo uztea eta Estatu Batuen Hegoaldeko estatuetan boto-eskubidea berrezartzea. Black Power Movement delakoaren agerpenarekin, zeinak gutxi gorabehera 1966tik 1975era bitartean iraun baitzuen, eskubide zibilen aldeko mugimenduaren helburuei gehitu zitzaizkien arraza-duintasuna, buruaskitasun ekonomiko eta politikoa, eta zuriengandiko zapalkuntzatik askatzea.

Eskubide zibilen aldeko mugimenduan parte-hartzerik aktiboena izan zutenetako askok, hala nola NAACP, SNCC, CORE eta SCLCk, nahiago dute Southern Freedom Movement izena (alegia, "Hegoaldeko Askatasun Mugimendua"), borroka hura askoz ere haratago baitzihoan legearen araberako eskubide zibil hutsen ingurukoa izatetik: borroka zen, halaber, askatasunari, errespetuari, duintasunari eta berdintasun ekonomiko eta sozialari zegozkien oinarrizko aferei buruzkoa.

1955-1968 epean, desobedientzia zibileko eta indarkeriarik gabeko protesta-ekintzek krisi-egoerak sortu zituzten aktibisten eta agintarien artean. Gobernuek, negozioek, hezkuntza-erakundeek eta erkidegoek, hala maila federalekoek nola estatukoek eta udalerrietakoek, sarritan berehalako erantzuna eman behar izan zieten afro-amerikarren berdintasunik eza agerian uzten zuten krisi-egoerei.

Protesta egiteko eta desobedientzia zibilerako baliatu ziren, besteak beste, boikotak, hala nola Montgomery-ko Autobusen Boikota (Montgomery, Alabama, 1955-1956); eserialdiak, hala nola Greensboro-ko eserialdi eraginkorra (Greensboro, Ipar Carolina, 1960); martxak, Selma-tik Montgomery-rako martxak (Alabama, 1965) bezalakoak; eta indarkeriarik gabeko mota askotako beste zenbait jarduera.

Eskubide zibilen aldeko mugimenduaren fase honetako legegintza-lorpen azpimarragarriak izan ziren eskubide zibilen 1964ko legearen onespena (Civil Rights Act), zeinak diskriminazioa debekatu baitzuen enplegu-prozeduretan eta instalazio publikoetan; boto-eskubideei buruzko 1965eko legea (Voting Rights Act), zeinak boto-eskubideak berrezarri eta babestu baitzituen; 1965eko Immigration and Nationality Services Act legea, zeinaren bidez izugarri ireki baitzitzaien Estatu Batuetan sartzeko modua jatorri europar tradizionalekoak ez ziren giza taldeei; eta eskubide zibilen 1968ko legea, zeinak bazterkeria debekatu baitzuen etxebizitzen salmentan edo alokairuan.

Estatu Batuen Hegoaldean, afro-amerikarrak politikagintzan sartu ziren berriro ere, eta Estatu Batuetan zehar, gazteek ekintzarako inspirazioa jaso zuten.