Alpeak

Alpeak
Datu orokorrak
Mendirik altuena	Mont Blanc
Garaiera	4.810,9 m
Mota	mendikate
Luzera	1.200 km
Zabalera	280 km
Azalera	190.000 km²
Geografia
Koordenatuak	46°34′41″N 8°36′54″E / 46.5781°N 8.615°E / 46.5781; 8.615
UTC ordua	UTC+01:00
Honen parte da	Alpetar gerrikoa
Geologia
Material nagusia	Arroka igneo Flysch molasa Arroka metamorfiko arroka sedimentario
Garaia	Oligozeno Tertiary (en)
Eragilea	Alpetar orogenia

Alpeak edo Alpe mendiak^[1] Europa erdialdeko mendikate garrantzitsua da. Punturik garaiena, Mont Blanc mendia da, 4.810 metro itsas mailatik. Alpeen inguruan dauden ibai emaritsu eta laborantza-lur aberatsei esker garatu zen gaur egun ezagutzen dugun zibilizazioa. Beste mendi nagusiak Monte Rosa (4.634 m), Dom (4.545 m), Weisshorn (4.505 m) eta Cervino (4.476 m) dira. Italia, Alemania, Austria, Suitza, Frantzia, Liechtenstein eta Esloveniako hainbat eskualdetan hedatzen dira.

Historiaurretik, hainbat herri kokatu ziren Alpeetan, hala nola zeltak, lingoarrak, leukoak, insubroak, helveziarrak eta, gero, germaniarrak ipar-ekialdean eta italiarrak hegoaldean, erromatarrek Galia Zisalpinoa konkistatu ondoren^[2].​ Gaur egun, 14 milioi pertsona inguru bizi dira Alpeetako eskualdean.

1. ↑ Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .
2. ↑ Encyclopædia Britannica: In 42 BC the Cisalpine Gaule was incorporated into Italy.. .