Bergara

Bergara
Gipuzkoa, Euskal Herria
Bergarako ikuspegia.
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Gipuzkoa
Eskualdea	Debagoiena
Izen ofiziala	Bergara
Posta kodea	20570 eta 20578 > 20580
INE kodea	20074
Herritarra	bergarar
Ezizena	mokoluak eta sagarerriak
Kokapena
Koordenatuak	43°07′03″N 2°24′48″W / 43.1175°N 2.4133°W / 43.1175; -2.4133
Azalera	75,97 km²
Garaiera	110-898 (110 udaletxean)
Distantzia	60 km Donostiara
Demografia
Biztanleria	14.487 (2023) −26 (2022)
7.377 (%50,9)   (%50,1) 7.260
Dentsitatea	190,69 bizt/km²
Hazkundea (2003-2013)[1]	-% 1,87
Zahartze tasa[1]	% 17,79
Ugalkortasun tasa[1]	‰ 45,85
Ekonomia
Jarduera tasa[1]	% 77,55 (2011)
Genero desoreka[1]	% 4,33 (2011)
Langabezia erregistratua[1]	% 9,47 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]	% 65,05 (2010)
Etxeko erabilera[2]	% 54.93 (2016)
Datu gehigarriak
Sorrera	1268
Webgunea	https://www.bergara.eus

Bergara Gipuzkoako mendebaldeko udalerri bat da, Debagoiena eskualdekoa. 14.905 biztanle zituen 2016. urtean. Udalerriaren luze-zabalera 75,97 km² izanik, biztanle-dentsitatea 196,19 bizt./km²-koa da. Gipuzkoako bigarren udalerri handiena da. Deba ibaiak zeharkatzen du alderik alde. Auzo ugariz osatua dago (Osintxu, Angiozar, Ubera, Basalgo, Elorregi...).

Bergara historikoki Debagoieneko hiriburutzat hartu izan da, hainbat bideren lotunean baitago: izan ere, kostaldea eta Gaztelako ordokia lotzen duten bideek eta Gipuzkoa barrualdeko bideek egiten dute bat Bergaran.

Duen kokaleku estrategikoari esker, herri aberats eta handia izan da. XIX.-XX. mendeetan industria sendoa eratu zen Bergaran, eta oihalgintza eta metalurgia lantegi garrantzitsuak eratu ziren bertan. Ehungintza hain garrantzitsua eta bereizgarria izatera iritsi zen, non mahoiari «Bergarako urdina» deitu izan baitzaio.^[3] Bergara fisikaren herri historiko izendatu du Europako Fisika Elkarteak, Elhuyar anaiek wolframa bertan isolatu zutelako lehendabizikoz.^[4]

Armarrian hau ageri da: berdez, San Pedroren giltzak, gainean izar bat eta azpian ilargi erdi bat dutela.

1. ↑ ^{a b c d e f g} Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
3. ↑ elkartea, IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA. (2021-05-31). «Bergarako urdina» Kazeta.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
4. ↑ Berria.eus. «Beste Bergarak» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-11-09).