De re aedificatoria

De re aedificatoria
Jatorria
Egilea(k)	Leon Battista Alberti
Sorrera-urtea	1452
Argitaratze-data	1485
Jatorrizko herrialdea	Erroma
Ezaugarriak
Genero artistikoa	tratatua
Hizkuntza	latina
Egile-eskubideak	jabetza publiko eta jabetza publiko
Deskribapena
Oinarritua	De architectura
Argumentu nagusia	arkitektura eta arkitekturaren teoria

De re aedificatoria Leon Battista Albertik (1404-1472) idatzitako tratatua da; Erroman 1450. inguruan, italiar Quattrocentoko testuinguruan hain zuzen. Vitrubio arkitekto erromatarraren De architectura libri decem tratatuaren egitura eta eredua jarraituz idatzi zuenez berrikuntza handia suposatu zuen garairako. Izan ere, Erdi Aro osoan galduta egon eta gero, lehen aldiz Albertik Antzinate Klasikoa berreskuratu zuen era teoriko batean.

Goi mailako intelektualentzat eta artistentzat jarraibide gisa planteatuz latinez idatzitako arkitektura liburua dugu. Nikolas V-ari, Aita Santuari, aurkeztutako liburua dugunez, 1452. edizioa honen omenez argitaratu eta 1485an inprimatu zen.

Albertik utzitako oinordetza zabala izan zen. Antzinaroko lan eta ideien berreskurapenarekin, Aristotelesen naturen gaineko mimesiaren ideia, perspektiba matematikoa eta garaiko tekniken erabilera zabaldu zen bere tratatuen bitartez. XV. mendearen amaieran inprentaren sorkuntzak bere idatziak munduan zehar zabaltzeko aukerak handitu zituen, bere ideiak nazioartean hedatu zirelarik. Errenazimentuko lehen erreferentea eta gaur egungo lehen arte teorialaria dugu Alberti.

Proposatutako ideia berriak hurrengo urteetako praktika artistikoan eta mentalitatean eragina izan zuten. Errealitatea ulertzeko modu berria proposatu zuen Albertik, ikuspegi aldaketa suposatu zuena eta gaur egungo mendebaldeko pentsamenduaren estetika eta oinarri dena. Teozentrismotik humanismorako bidean Florentzian Quattrocentoko garaian Antzinaroko kulturaren berpiztea gauzatu zen. Betidanik mantendutako tradizioarekin batera, hainbat arrasto arkeologiko aurkitzean, arbasoen kultura, artea, formak, ideiak eta literatura berreskuratzeko grina sortu zen.

Grezia eta Erromako literaturaren azterketa horretan izadia baloratuz eta gizakiari erreparatuz, teozentrismoa alderatu eta humanismoa garatu zen, gizakia munduaren erdigunean kokatzen zuen filosofia. Halaber, paideiaren -hezkuntza- ideia berreskuratuz, literaturaren eta hizkuntzaren garrantzia, balio moralak eta erreferentzia kultural anitz bereganatu ziren. Hala ere, humanismoa ez dugu filosofia zehatza, De hominis dignitate ideiatik sortutako ikuspegi sozial eta kulturala baizik.

Antzinate klasikoaren berreskurapenean pentsamendu estetikoaren aldaketa gertatu zen, neurrien eta proportzioen armonian oinarritutako artea sortuz.