Donbasseko gerra

Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu. Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu. Zuzendu beharrekoa: Badirudi munduaren alde hartako wikilariek parte hartu dutela han-hemenka, artikulua edukiz hornituz baina ortografia eta gramatika akats xelebreak eginez. Data: Artikulu hau 2016ko maiatzaren 31az geroztik dago zuzentzeko markatuta.

Donbasseko gerra
2014ko Ukrainako errusiazaleen protestak
2015ko otsailetik aurrera Ukraniako Donbass eskualdean jazotako gatazkari buruzko mapa.      Errusiarzale matxinatuen kontrolpean dagoen lurraldea, "Donetsko Herri Errepublika" eta "Lugansko Herri Errepublika" (Errusia Berria) gisa aldarrikatua.
Data	2014ko apirilaren 12an hasia, bukatu gabea
Lekua	Donbass, Bertan daude: Donetsk eta Luhansk
Koordenatuak	48°N 38°E / 48°N 38°E / 48; 38
Gudulariak
Ukraina Unitate militarrak: Lurreko Indarrak Aeromobil Indarrak Aire Indarrak Armadaren Armatuak Barne Ministerioa Guardia Nazionala Donbass Batalloia Estatuaren Mugetako Guardia Nazionala Segurtasun Indarrak (SBU) SBU Alpha Taldea Paramilitarrak boluntarioak: Volya Kieveko Rusa Battalloia Azov Batalloia Dnipro Batalloia Aidar Batalloia DUK Atzerriko boluntarioak: Albaniarrak Bielorrusiarrak (Атрад «Пагоня») Kroaziarrak Georgiarrak Poloniarrak Serbiarrak Txetxeniarrak (Dzhojar Dudaiev Battalloia) Suediarrak Еstatubatuarrak Errusiazaleak Donetskeko Herri Errepublika Luhanskeko Herri Errepublika Laguntza: Errusiar Federakundea (Errusiak ukatu egiten du) Unitate militarrak: Donbass Herri Milizia Sparta Batalloia Vostok Brigada Prizrak Brigada Errusiako Arma Ortodoxoa Somalia Batalloia Kalmius Batalloia Zarya Batalloia Oplot Batalloia Diesel Batalloia Leshiy Batalloia Batman Batalloia Pyatnashka Brigada 1 Slavyansk Brigada Hego Ekialeko armada Atzerriko boluntarioak: Errusiarrak Bielorrusiarrak Kazakhstandarrak Txetxeniarrak (Kadyrovtsy) Hego osetiarrak Abkhaziarrak Ipar osetiarrak Inguxetiarrak Azeriarrak Uzbekinstandarrak Serbiarrak (Txetnik) Espainiako komunistak[1]
Buruzagiak
Petro Poroxenko Arseni Jatseniuk Oleksandr Turchynov Arsen Avakov Valeriy Heletey Viktor Muzhenko Mykhailo Kutsyn Andriy Parubiy Vasyl Hrytsak Stepan Poltorak Mykhailo Koval Aleksandr Zakharchenko Vladimir Antyufeyev Alexander Borodai Denis Pushilin Igor Girkin Pavel Gubarev Igor Plotnitsky Valery Bolotov Igor Kakidzyanov (gerra presoa) Igor Bezler
Indarra
30.000 borrokalari 20.000 borrokalari (errusiazaleen arabera) ~10,000 borrokalari (adituen arabera)
Galerak
597 soldadu hil, 2.151 zauritu eta 273 harrapatu 27 polizia hil eta 20.000 desertatu 1–2 militante hil (gobernuaren arabera) 7.401–8,.000 hil edota desagertu wounded eta 3.500 desagertu (errusiazaleen arabera) 2081 hil edo falta[2][3] 799–1200 zibil ukrainiar hil 1 errusiar hil mugako borrokan 298 atzerriko zibil hil 2.086 zibil eta borokalari hil 730.000 errefuxiatu Errusian, 117.000 pertsona Ukrainian lekuz mugitu (UNHCR, 2014ko abuztua)
Azken eguneraketa: 2014-08-14

Donbasseko gerra Ukraina ekialdeko Donbass eskualdean 2014ko apirilaren 12tik gertatu diren gatazka armatuak dira. Gerra hau Euromaidan mugimenduaren ondorio da,^[4] eta Errusia-Ukraina gerra zabalagoaren parte bat da. Errusiazaleen protesten ondoren eta Donetskeko eta Luhanskeko eskualdeetan «herri errepublikak» aldarrikatu ondoren piztu da Donbasseko gerra.^[5][6]

Apirilaren 13an, Kieveko agintariek Ukrainaren ekialdean operazio militar berezi bat abian jarri zuten, Indar Armatuen parte hartzearekin.^[7][8][9] Viktor Janukovitx presidente ohiak adierazi zuenez, ekintza horiek Ukraina «gerra zibilaren ertzean» jarri zuten, eta agintariei «euren herritarren aurkako hilketak» gelditzeko eskatu zien, baita Ukraina ekialdeko biztanleen alde bilerak abiatzeko ere.

Apirilaren 17an, Genevan (Suitza) Ukrainako buruzagien, Europar Batasunaren, Estatu Batuen eta Errusiaren artean bilera bat egin zen, eta gatazkari amaiera emateko neurriekin dokumentu bat sinatu zen. Neurriek OSCEko begiraleek gainbegiratu behar zituzten. Ukrainako konstituzioa berraztertzea ere onartu zuten. Hala ere, milizia errusiazaleek ez zituzten neurri hauek onartu.

Maiatzaren 1erako, Ukraina ekialdeko 16 hiri eta herri Errusiaren aldeko talde armatuek menpe edo ia menpe zituzten. Hurrengo egunean, Ukrainak publikoki Donetskeko eta Luhanskeko oblasten kontrola galdua zuela aitortu zuen.^[10] Maiatzaren 2an, Kieveko agintariek Indar Armatuen laguntzarekin beste operazio militar bat jarri zuten martxan Sloviansken.

Gatazkaren erdian, Europar Batasunak behin-behineko Ukrainako gobernuarekin bat egin du. Estatu Batuek, berriz, zigorren zerrenda handitu egin dute independentistekiko tentsioen erantzule bakarra Errusia dela argudiatuz. Erresuma Batuak, halaber, antzeko salaketa jarri zuen abian Errusiaren aurka. Gainera, Errusiak, Kieveko gobernu berriaren aurkakoek eta Bild bezalako mendebaldeko komunikabideek CNI eta Academi erakundeen parte hartzea salatu dute, Kieveko militarrei armekin eta gizonekin laguntzea egotziz ^{[11][12][13][14]}. Bestalde, NATOk gatazkari erantzunez, bere indarrak Errusiarekin muga egiten duten estatuetan (Polonia, Errumania eta Estatu Baltikoak) ezarri ditu.

Ukrainiako gobernuburu ohi Julia Tymoxenkok Errusiari leporatu dio krisia, matxinada «Errusiako zerbitzu sekretuek Ukrainiako biztanleria zatitzeko eta maiatzaren 25eko hauteskundeak ez egiteko helburuarekin» sortu zuela argudiatuta. Era berean, «herri errepublika» direlakoek independentzia lortzeko erreferenduma antolatu zuten maiatzaren 11rako^[15].

1. ↑ The Two Sides of Volunteers in Ukraine
2. ↑ .
3. ↑ .
4. ↑ (Ingelesez) «Mushrooming Citizen Patrols In Ukraine Raise Fear Of More Violence, Divisions» rferl.org.
5. ↑ (Ingelesez) «Armed pro-Russian insurgents in Luhansk say they are ready for police raid» Kyiv Post.
6. ↑ (Ingelesez) «Ukraine to deploy troops to quash pro-Russian insurgency in the east» AP.
7. ↑ (Gaztelaniaz) «Rusia: La orden de Kiev de utilizar al Ejército para sofocar las protestas es criminal» RT.
8. ↑ (Gaztelaniaz) «Ucrania comienza una operación antiterrorista contra las milicias prorrusas» Antena 3 Noticias 2014-04-15.
9. ↑ (Gaztelaniaz) «Yanukovich: "Ucrania tiene un pie a las puertas de la guerra civil"» La Voz de Galicia 2014-04-14.
10. ↑ (Gaztelaniaz) «Kiev reintroduce la mili obligatoria para frenar la deriva en el Este» El País 2014-05-01
    Aipua: «Hasta 16 ciudades y pueblos del Oriente ucranio se hallaban este jueves parcial o totalmente en manos prorrusas, en un pulso a las autoridades interinas de Ucrania que se intensifica a medida que se acerca el 11 de mayo, fecha del referéndum federalista; mientras, desde Kiev, un nuevo elemento atizaba el enfrentamiento con Moscú, la detención del agregado militar de la Embajada rusa en Ucrania, acusado de espionaje y declarado persona no grata.».
11. ↑ http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/may/13/ukraine-us-war-russia-john-pilger
12. ↑ https://web.archive.org/web/20140413133917/http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=302508098
13. ↑ http://www.thedailybeast.com/articles/2014/04/15/here-s-what-the-cia-director-was-really-doing-in-kiev.html
14. ↑ https://web.archive.org/web/20140620025354/http://www.presstv.ir/detail/2014/04/15/358650/cia-caught-red-handed-in-ukraine/
15. ↑ http://www.elmundo.es/internacional/2014/04/28/535e1bcce2704e071f8b4570.html?cid=MNOT23801&s_kw=los_separatistas_proclaman_otra_republica_popular_en_lugansk