Frantziako Iraultza Euskal Herrian

Euskal Herriko historia
Historiaurrea eta Antzinaroa Euskal Herriko historiaurrea Goi Paleolitoa Epipaleolitoa Neolito eta Kalkolitoa Brontze eta Burdin Aroak Erromatarren garaia
Erdi Aroa Antzinaro Berantiarra Baskoniako dukerria Orreagako gudua (778) Musulmanen okupazioak Iruñeko Erresuma Nafarroako Erresuma Nafarroako Erresumaren inbasioa (1199-1200) Ahaide nagusiak Erdi Aroko krisialdia Nafarroako Erresumaren konkista
Aro Modernoa Nafarroako konkista Sorgin ehizak Matxinadak
Aro Garaikidea Antzinako Erregimenaren krisia Frantziako Iraultza Konbentzioaren Gerra Foruen amaiera Ipar Euskal Herrian Foruen amaiera Hego Euskal Herrian Napoleondar Gerrak Karlistaldiak Borboien berrezarkuntza Industrializazioa Eusko abertzaletasuna Lehen Mundu Gerra Espainiako Gerra Zibila Bigarren Mundu Gerra Frankismoa 1980tik aurrera
Kronologiak EHko historiaren kronologia Nafarroako errege-erreginen zerrenda
i e a

Frantziako Iraultza Euskal Herrian eragin sakona izan zuen gertakaria izan zen. 1789tik 1799ra bitartean, Frantzian aldaketa azkar eta sakonak ekarri zituen prozesu sozial eta politikoa izan zen. Prozesu horretan, Frantziaren Antzinako Erregimeneko egitura politikoa irauli egin zen (monarkia absolutua, pribilegio feudalekin aristokraziarentzat eta klero katolikoarentzat), Ilustrazioko printzipio arrazionaletan oinarrituta eta Liberté, égalité, fraternité leloan bilduta.

Berdintasun printzipioaren epelean, herriaren eta (estatu) nazioaren ideiak gailendu ziren, baina horiek Paris hartzen zuten erdigunetzat, eta nahitaez, onenean, edo bortizkeriaz, txarrenean, hedatu ziren Frantziako Koroaren peko lurralde guztietara. Despotismo Ilustratuaren eta Antzinako Erregimenaren indarren arteko gatazka Konbentzioaren Gerran gauzatu zen Euskal Herrian, herriaren subiranotasunaren eta foruen gaia tartean zela.