Gau

Gaua (latinetik: Nox, noctis) Lurraren zati batek, errotazioaren eraginez, eguzki-argia jasotzeari utzi eta, ondorioz, iluntasunean irauten duen aldia da. Eguzkiaren ilunabarretik biharamuneko egunsentira bitartean dago.

Eguzkiaren argi-izpien atmosferaren errefrakzioak, Eguzkia sartu denean argia ikustea eragiten du: arratsaldeko krepuskulua. Errefrakzio horrek eguna luzatu eta gaua laburtzen du.

Eguerditik neurtuta, ilunabarraren ezaugarri nagusia H ordu-angelua da.

cos(H) = -tan(F) * tan(D)

F lekuaren latitudea da, eta D, eguzki-deklinabidea. Ortoa -H ordu-angeluan gertatzen da.

Egunaren eta gauaren iraupena urtean zehar aldatu egiten da; egunaren batez besteko iraupena 12 ordukoa da (latitude guztietan) ekinokzioetan 12 ordutik gora udaberrian eta udan, eta egunik luzeena udako solstizioan izaten da, gau laburrena gertatzen baita. Aldiz, egunak 12 ordu baino gutxiago irauten du udazkenean eta neguan, eta neguko solstizioan izaten da egunik laburrena eta gaurik luzeena.