Hitita

Hitita Inperioa
ca. k. a. XVIII. mendea – ca. k. a. 1178
Monarkia absolutu
Hitita Inperioa urdinez
Geografia
Hiriburua	Hattusa
Kultura
Hizkuntza(k)	Hititera
Historia

Hitita^[1] indoeuropar jatorriko herria izan zen, Anatoliako penintsularen erdialdean finkatu zena eta Hititen inperioa edo Hatti sortu zuena. Hattusas hiri gotortua zuten hiriburutzat, eta K.a. XVIII. eta K.a. XII. mendeen artean iraun zuten. Indoeuropar hizkuntza zuten, eta bi idazkera erabiltzen zituzten, beraiena eta asiriarrei harturikoa. Diziplina, indarra eta diplomazia erabiliz garaiko inperio handienetakoa sortu zuten, Babiloniar Inperioa eta egiptoar inperioaren alboan. Gudarako gurdi arina hobetu zuten (borroketan abantaila emango zien arma bihurtuz), eta burdina erabiltzen aurrenetakoak izan ei ziren ekialde hurbilean.

Egun, asko dakigu hititen herriaz; baina, nahiz eta bere garaiko inperio boteretsuenetakoa izan, bere suntsipenaren ostean ia guztiz ahazturik gelditu zen XIX. mendea arte, bibliako eta beste testu batzuetako aipamen hutsak besterik ez zeudelarik. Hititen inguruko aurkikuntza arkeologiko garrantzitsuenak XX. mendearen hasieran gertatu ziren, orduan hasi ziren adituak hititen hizkuntza ulertzen, eta beraien historiaren zuzeneko kronikak itzultzen.

Hitita izena erabiltzen dugun harren, ez dakigu ziur zein zen beraiek beren herria izendatzeko erabiltzen zuten hitza. Garaiko asiriar kronikek "Hatti-ko herria" deitzen zioten, eta gerora bibliako erreferentzia ezberdinetatik hartu zen (eraldaturik) hitita hitza.

1. ↑ Euskaltzaindia. (2015-1-30). 174. araua: Antzinateko herriak. Ekialdeko eta Europako herriak. , 3 or..