Iquitos

Iquitos Iquitos
hiria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Peru
Department of Peru	Loreto departamendua
Peruko probintziak	Maynas probintzia
Izen ofiziala	Iquitos
Jatorrizko izena	Iquitos
Posta kodea	65
Geografia
Koordenatuak	3°44′S 73°15′W / 3.73°S 73.25°W / -3.73; -73.25
Azalera	468,5 mi²
Altuera	106 m
Demografia
Biztanleria	377.609 (2017) 10.456 (2007)
Dentsitatea	806 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1750
Telefono aurrizkia	65
Ordu eremua	UTC−05:00
Hiri senidetuak	Caballococha (en) , Leticia (en) , Manaus, Milan, Moyobamba, Nueva Loja (en) , New Rocafuerte (en) , Coca (en) eta Tarapoto (en)

Iquitos^[1] Peru ipar-ekialdeko hiri bat da, Amazonas ibaiaren ezkerraldeko ertzean kokatua. Loreto departamenduaren eta Maynas probintziaren hiriburua da. Peruko Amazoniako hirigunerik garrantzitsuena eta herrialdeko seigarren hiririk populatuena da 406.340 biztanlerekin 368,9 kilometro karratuko azalera batean. Peruko ibai porturik garrantzitsuena da eta Amazonasen zehar dauden guztien artean garrantzitsuenetako bat.

Iquitos, gutxi gora-behera, Amazonas Atlantiko Ozeanoan itsasoratzen den tokitik 3.360 kilometrora, Ucayali ibaia eta Marañon ibaia elkartzen diren tokitik eta hala ibilguak Amazonas izena hartzen duen tokitik 125 kilometrora errekan behera eta Peru hegoaldean dagoen Arequipa departamenduan duen bere iturri geografikotik 3.000 kilometrora dago.

Bere sorrera data ez da ezagutzen, baina jesuitek Nanay ibaiaren ertzean 1757an "San Pablo de Napeanos" izenarekin ezarritako espainiar erredukzio bat bezala sortutzat hartzen da, indigena napearrak (yameoak) eta iquitoak bizi ziren herria. 1764an, erredukzioa egungo hiria dagoen tokira aldatu zen "San Pablo de Nuevo Napeanos" izenarekin, eta José Bahamonde apaiz jesuitak antolatua zen. Iquitos Ramón Castilla y Marquesado presidenteak 1863 eta 1864 bitartean bidalitako Peruko Gerra Itsas Armadako itsasontziak eta ontziola ezartzean hasi zen garrantzitsu bihurtzen, ondoren, Peruko hiririk aberatsena bihurtuz Kautxuaren Sukarraren garaian, 1880 eta 1914 bitartean, hiri honi bere hiri eta kultura nortasun berezia eman zion garapen ekonomiko eta sozial handiko garaia izan zena.

Hiriak, soilik aire eta ibai bidezko komunikazioa du gainontzeko herrialdarekin, Nautara doan errepidearen salbuespen soilarekin, 105 kilometro inguru hegoaldera dagoen 30.000 biztanleko hiri txiki bat. Amazonasen ibilgua jarraituz, 3.000 edo 9.000 tonako pisua eta 5,5 metroko kalatua duten itsasontziak iris daitezke Atlantikotik, ondorioz lurreko komunikaziorik ez duen munduko hiririk handienatzat hartzen da.

Iquitosen eremu metropolitarra Maynas probintziako lau barrutitan zehar hedatzen da: Iquitos barrutia (159.023 biztanle), Belen barrutia (102.076 biztanle), Punchana barrutia (76.435 biztanle) eta San Juan Bautista barrutia (68.806 biztanle).

1. ↑ Berria. Estilo Liburua. .