Islandia

Islandiako Errepublika
	Lýðveldið Ísland
	Ereserkia: Lofsöngur
; Islandiako bandera	; Islandiako armarria
Geografia
Hiriburua	Reykjavik; 64°8′51″N 21°56′6″W
Azalera	103.004 km²; Ura %2,7
Punturik altuena	Hvannadalshnjúkur (2.109 m)
Punturik sakonena	Ozeano Atlantikoa (0 m)
Kontinentea	Europa
Mugakideak	baliorik ez, Groenlandia, Faroeak eta Svalbard
Administrazioa
Gobernu-sistema	errepublika parlamentarioa
Islandiako presidentea	Guðni Jóhannesson
Islandiako lehen ministroa	Bjarni Benediktsson
Legebiltzarra	Alþingi
Epai autoritatea	Islandiako Auzitegi Gorena
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea; Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea; Artikoko Kontseilua; Australia Group (en) ; Barents Euro-Arctic Council (en) ; Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua; Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea; Europako Ekonomia-Eremua; Europako Kontseilua; Europako Merkataritza Askearen Elkartea; Europako Segurtasun eta Lankidetzako Antolakundea; European Payments Union (en) ; Group on Earth Observations (en) ; International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) ; Interpol; Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea; Iparraldeko Kontseilua; Itsaso Baltikoko Estatuen Kontseilua; Merkataritzaren Mundu Erakundea; Missile Technology Control Regime (en) ; Multilateral Investment Guarantee Agency (en) ; Munduko Meteorologia Erakundea; Nazio Batuen Erakundea; Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa; Nazioarteko Finantza Korporazioa; Nazioarteko Garapen Elkartea; Nuclear Suppliers Group (en) ; Osasunaren Mundu Erakundea; Posta Batasun Unibertsala; Schengen eremua; Telekomunikazioen Batasun Internazionala; Treaty on Open Skies (en) ; UNESCO; Visa Waiver Program (en) ;
Demografia
Biztanleria	364.260 (2019); 0 (2019)
Dentsitatea	3,54 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi islandiera ;
Erabilitako hizkuntzak	ikusi islandiera eta Icelandic Sign Language (en) ;
Erlijioa	Luteranismo
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Emankortasun-tasa	1,93 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	3.994 (2013)
Bizi-itxaropena	82,46829 (2015)
Giniren koefizientea	26,1 (2017)
Giza garapen indizea	0,959 (2021)
Ekonomia
Moneta	Islandiar koroa (kr)
BPG nominala	23.909.289.978,586 $ (2017); 3.605.191.877,1746 (2016)
BPG per capita	71.311 $ (2017); 9.554 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	18.997.603.847 nazioarteko dolar (2017); 1.359.451.780 (2016)
BPG per capita EAPn	55.322,085 nazioarteko dolar (2017); 2.739,791 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala	7,2 % (2016)
Erreserbak	6.566.175.919 $ (2017); −659.445.091 (2016)
Inflazioa	1,9 % (2016); −0,1 (2015)
Historia
1918
1944	Founding of the Republic of Iceland (en)
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+354
ISO 3166-1 alpha-2	IS
ISO 3166-1 alpha-3	ISL
Ordu eremua	ikusi UTC±00:00 ; : Atlantic/Reykjavik (en) ;
Elektrizitatea	230 V. 50.Europlug (en) eta Schuko (en)
Internet domeinua	.is
	iceland.is

Islandia^[1]^[2] (islandieraz: Ísland, /ˈistlant/ ahoskatua), ofizialki Islandiako Errepublika (islandieraz: Lýðveldið Ísland), Europako ipar-mendebaldeko uharte-estatu bat da, eskandinaviar historia eta kulturakoa. Iparraldeko Ozeano Atlantikoan dago, Norvegia, Groenlandia, Britainia Handia eta Faroe Uharteen artean.

Ipar Atlantikoko hausturan egonik, Islandiak sumendi eta geiser aktibitate handia du. Golkoko itsaslasterraren eraginez, latitudeagatik izan zezakeen klima hotza leundu egiten da eta, bereziki kostaldean, giza bizitzarako egokiagoa da.

1262an Norvegiaren menpeko lurralde bihurtu zen. 1380an, Norvegia, Suedia eta Danimarkak osatutako Kalmarko Batasuna elkartean sartu zuten. Napoleonen gerren ondoren, Danimarkaren menpe geratu zen. 1944an lortu zuen independentzia. Ordutik aurrera bere ekonomia eta ongizate maila etengabe hazten joan dira, harik eta gaur egunean BPGari dagokionez munduko bosgarren herrialdea eta giza garapenari dagokionez bigarrena izan arte. Egoera horrek 2008ra arte iraun zuen, finantza krisiak gogor kolpatu baitzuen.

Merkatu askea da, gehienbat zerbitzuetan, arrantzan, finantzetan eta industrian oinarritua. Turismoak gero eta indar handiagoa du, bereziki bertako paisaia ikusgarriak erakarritako jendea joan ohi da. Besteak beste, NBEko, NATOko, EFTAko, EEAko eta ELGAko kidea da. EBrekin harreman ekonomiko estuak izan arren ez da Batasuneko kide.

[Euskaltzaindia-1] Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .

[2] Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .

[1]

[2]