Jose Migel Barandiaran

Jose Migel Barandiaran
(1979) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Jose Miguel Barandiaran
Jaiotza	Ataun, 1889ko abenduaren 31
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Lehen hizkuntza	euskara
Heriotza	Ataun, 1991ko abenduaren 21a (101 urte)
Familia
Aita	Francisco Antonio Barandiaran Aizpuru
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania frantsesa euskara
Jarduerak
Jarduerak	antropologoa, apaiz katolikoa, arkeologoa, etnologoa eta apaiza
Jasotako sariak	ikusi Gernikako Arbolaren Gurutzea  (1987) Arte Ederretako Merituaren Urrezko Domina  (1989) Nafarroako Urrezko Domina  (1989) Gasteizko Urrezko Domina  (1979) Karlos III.aren Ordenaren Gurutze Handia Madrilgo Complutense Unibertsitateko honoris causa doktoregoa  (1987)
Kidetza	Euskaltzaindia Aranzadi Zientzia Elkartea Real Academia Española Eusko Folklore elkartea Eusko Ikaskuntza
Izengoitia(k)	Aita Barandiaran eta On Joxe Miel
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Jose Migel Barandiaran Aierbe —(on) Joxemiel Barandiaran edo aita Barandiaran izenez ere ezaguna— (Ataun, Gipuzkoa, 1889ko abenduaren 31 – 1991ko abenduaren 21a), antropologoa, etnografoa eta apaiza izan zen, mendez mende iraunagatik betiko galtzeko zorian zen euskal kultura biltzen, aztertzen eta ahanzturatik salbatzen egin zuen lan eskerga dela kausa Euskal Herrian eta nazioartean ospetsua.^[1][2][3][4] Urte askoan gogo nekaezinez eta zientziaren metodoak erabiliz egindako berebiziko ikerketa lan haren ondorioz, elkarte askotako kide izendatu zuten: Real Sociedad Española de Antropología, Etnografía y Prehistoria; Sociedad Ibérica de Ciencias Naturales; Euskaltzaindia; Real Academia de la Lengua Española; Société Française d'Ethnographie; Folklore Society; eta abar. Arrazoi berberarengatik, honoris causa doktore izendatu zuten Euskal Herriko Unibertsitateak, Gasteizko Teologia Fakultateak, Deustuko Unibertsitateak eta Madrilgo Complutense Unibertsitateak.

Euskal kulturan eta abertzaletasuna zein euskal izaera ulertzeko ikuspegian eraginik handiena izan duen egileetako bat da. Euskal mitologia Neolitotik hona dakarren haria irudikatu zuen, euskaldunen antzinakotasuna aldarrikatuz. 1960ko hamarkadatik aurrera egondako egile askoren inspirazio iturri izan zen^[5].

Bere lan handia zaintzeko eta hedatzeko xedez, Barandiaranek berak, Eusko Ikaskuntzarekin batera, Jose Miguel de Barandiaran Fundazioa sortu zuen 1988an; 2022an oraindik ere ikerketa bultzatzen eta Barandiaranen irudia hedatzen segitzen du fundazioak. Ataungo San Gregorio auzoan, bestetik, Barandiaran museoa dago, ikerlaria bizi izan zen etxean, hain zuzen.

1. ↑ Joxe Migel Barandiaran (1889-1991) - Bidegileak. Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia 2000 ISBN 84-457-1617-4. PMC 863168528. (Noiz kontsultatua: 2020-12-17).
2. ↑ «Barandiaran Aierbe, Joxe Migel - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-12-18).
3. ↑ Joxean AGIRRE: «Joxe Migel Barandiaran: Desagertzeko zorian zegoen kultura baten aztarnak bilduz hartu zituen ehun urteak», Gaur9, 2011-12-24.
4. ↑ Ruth PÉREZ DE ANUCITA: «El explorador del alma vasca: veinte años sin jose Migel Barandiaran, que rescató nuestro pasado de un olvido seguro», Diario de Noticias de Gipuzkoa, 2011-12-18.
5. ↑ BARANDIARANISMOA – Txoroen Untzia. (Noiz kontsultatua: 2020-04-01).