Back Kambriese ontploffing Afrikaans الانفجار الكمبري Arabic Kembri partlayışı Azerbaijani Кембрыйскі выбух BE-X-OLD Камбрийски взрив Bulgarian Tarzhadenn gambrian Breton Explosió cambriana Catalan Pagbutong Cambrian CEB Kambrická exploze Czech Kambriske Eksplosion Danish

Kanbriarreko leherketa

Kanbriarreko leherketako gertakariak
ikus • ezt. • ald.
-590 —
–
-580 —
–
-570 —
–
-560 —
–
-550 —
–
-540 —
–
-530 —
–
-520 —
–
-510 —
–
-500 —
–
-490 —
–
N
e
o
p
r
o
t
e
r
o
z
o
i
k
o
P
a
l
e
o
z
o
i
k
o
Ediacara
K
a
n
b
r
i
a
r
Ordoviziar
T
e
r
r
e
n
e
u
v
i
a
r

S
e
r
i
e

2
S
e
r
i
e

3
F
u
r
o
n
g
i
a
r
G
o
i
E
r
t
a
i
n
B
e
h
e
Fortuniar
"2. estaia"
"3. estaia"
"4. estaia"
"5. estaia"
Drumiar
Guzhangiar
Paibiar
Jiangshaniar
"10. estaia"
 
 
Ediacararra
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Baykonur
glaziazioa
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
* * * * * * * * * * * *
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
←
Orsten fauna
←
Burgess Shale
←
Kaili biota
←
Archaeocyatha iraungitzea
←
Emu Bay Shale
←
Sirius Passet biota
←
Chengjiang biota
←
Mineralizatutako oskola zuen lehen artropodoa (Trilobites)
←
SSFren dibertsifikazioa, lehen brakiopodoak eta archaeocyatha
←
Lehenengo Halkeriidae, Helcionelloida eta Hyolitha
←
Treptichnus pedum
δ 13Ccarb karbono baxuko gertakaria
←
Lehen Cloudina & Namacalathus mineral tubular fosilak
←
Moluskuen antzeko Kimberella eta lehen markadore-fosilak
←
Gaskiers glaziazioa
Archaeonassa-motako trazoak

Kanbriarreko leherketa, Kanbriarreko eztanda[1] edo Kanbriarreko erradiazioa[2] orain dela 542 milioi urte[3] gutxi gorabehera eman zen gertakariaren izena da. 20[4][5] eta 25 miloi[6][7] urteko tartean, Kanbriarrean, erregistro fosileko animalia filum gehienak agertu ziren[8][9]. Gaur egungo metazoo filum gehienen dibergentzia bertan hasi zen. Gertakari honetan, gainera, beste organismo batzuen dibertsifikazioa eman zen.

Kanbriarreko leherketaren aurretik organismo gehienak oso sinpleak ziren, askotan zelulabakarrak edo koloniatan antolatuta. 70 eta 80 milioi urteko tartean dibertsifikazio abiadura azkartu zen, eta bizia gaur egun duen itxura hartzen hasi zen[10]. Gaur egungo animalia filum gehienak garai horretan sortu ziren[11][12].

Kanbriarreko leherketaren inguruan eztabaida zientifiko handia dago.

  1. ↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  2. ↑ The ecology of the Cambrian radiation. Columbia University Press 2001 ISBN 0231106122. PMC 44869047..
  3. ↑ «Avalon leherketa, Kanbriarraurreko animalia-eztanda - Zientzia.eus» zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  4. ↑ Valentine, J. W.; Jablonski, D.; Erwin, D. H.. (1999-2). «Fossils, molecules and embryos: new perspectives on the Cambrian explosion» Development (Cambridge, England) 126 (5): 851–859. ISSN 0950-1991. PMID 9927587. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  5. ↑ (Ingelesez) Budd, Graham. (2013-09-01). «At the Origin of Animals: The Revolutionary Cambrian Fossil Record» Current Genomics 14 (6): 344–354.  doi:10.2174/13892029113149990011. ISSN 1389-2029. PMID 24396267. PMC PMC3861885. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  6. ↑ (Ingelesez) Erwin, Douglas H.; Laflamme, Marc; Tweedt, Sarah M.; Sperling, Erik A.; Pisani, Davide; Peterson, Kevin J.. (2011-11-25). «The Cambrian Conundrum: Early Divergence and Later Ecological Success in the Early History of Animals» Science 334 (6059): 1091–1097.  doi:10.1126/science.1206375. ISSN 0036-8075. PMID 22116879. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  7. ↑ (Ingelesez) Kouchinsky, Artem; Bengtson, Stefan; Runnegar, Bruce; Skovsted, Christian; Steiner, Michael; Vendrasco, Michael. (2012/03). «Chronology of early Cambrian biomineralization» Geological Magazine 149 (2): 221–251.  doi:10.1017/S0016756811000720. ISSN 1469-5081. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  8. ↑ (Ingelesez) Maloof, A. C.; Porter, S. M.; Moore, J. L.; Dudas, F. O.; Bowring, S. A.; Higgins, J. A.; Fike, D. A.; Eddy, M. P.. (2010-10-27). «The earliest Cambrian record of animals and ocean geochemical change» Geological Society of America Bulletin 122 (11-12): 1731–1774.  doi:10.1130/b30346.1. ISSN 0016-7606. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  9. ↑ (Ingelesez) «New Timeline for Appearances of Skeletal Animals in Fossil Record Developed by UCSB Researchers» The UCSB Current (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  10. ↑ (Ingelesez) BAMBACH, RICHARD K.; BUSH, ANDREW M.; ERWIN, DOUGLAS H.. (2007-01). «AUTECOLOGY AND THE FILLING OF ECOSPACE: KEY METAZOAN RADIATIONS» Palaeontology 50 (1): 1–22.  doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00611.x. ISSN 0031-0239. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  11. ↑ Budd, G. E.; Jensen, S.. (2000-5). «A critical reappraisal of the fossil record of the bilaterian phyla» Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society 75 (2): 253–295. ISSN 1464-7931. PMID 10881389. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).
  12. ↑ (Ingelesez) Budd, Graham E.. (2003-02-01). «The Cambrian Fossil Record and the Origin of the Phyla» Integrative and Comparative Biology 43 (1): 157–165.  doi:10.1093/icb/43.1.157. ISSN 1540-7063. (Noiz kontsultatua: 2018-06-04).

Rich TVX News Network Site

Rich TVX News Network Info

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search