Ludovico Ariosto

Ludovico Ariosto
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Reggio nell'Emilia, 1474ko irailaren 8a
Heriotza	Ferrara, 1533ko uztailaren 6a (58 urte)
Familia
Seme-alabak	ikusi Virginio Ariosto
Anai-arrebak	ikusi Gabriele Ariosto (en)
Hezkuntza
Heziketa	University of Ferrara (en)
Hizkuntzak	italiera
Irakaslea(k)	Luca Ripa (en)
Jarduerak
Jarduerak	poeta eta antzerkigilea
Enplegatzailea(k)	University of Ferrara (en)
Lan nabarmenak	ikusi Orlando Furioso (en)
Influentziak	Matteo Maria Boiardo eta Virgilio
Mugimendua	Goi Pizkundea
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Ludovico Ariosto^[1] (Reggio Emilia, 1474ko irailaren 8a - Ferrara, 1533ko ekainaren 6a) italiar olerkari eta antzerkigilea, eta Pizkundeko joera artistikoen eta jarrera izpiritualen aitzindarietako bat izan zen. Orlando haserre (1516) olerkia da haren lanik nabarmenena.

1503an Hipolito d'Este kardinalaren zerbitzuan sartu zen, ganberako noble eta enbaxadore karguan, eta orduan utzi zion latinez idazteari eta italiera hutsez hasi zen. Lehen poemak, esan bezala, latinez ondu zituen, Carmina (1493-1503) adibidez. Italieraz idatzitako lehen lan dramatikoetan Plauto eta Terentzioren eragin nabaria du: La Cassaria (1508), I Suppositi (1509). 1516an agertu zen, Ferraran, Orlando haserre poema epiko satirikoaren lehen argitalpena.

Alfonso d'Este dukearen babesa lortzeak gogo txarrez egin beharreko lanak alde batera uzteko aukera eman zion; garai horretakoak dira horrelako lanak egin beharraz kexu ageri den eskutitzez osatutako zazpi Satirak (1517-1525), hil ondoren argitaratuak. Beste komedia batzuk ere ondu zituen: I studenti (1518), Il nigromante (1520). La Cassaria (1508) eta, batez ere, La Lena (1528) komedietan garaiko gizartearen ohiturak azaldu zituen. 1532an Orlando hasere-ren beste bertsio bat plazaratu zuen. Obra hori, Ariostoren hizkuntza poetikoaren joritasuna erakusten duena, Italiako Pizkunde garaiko lanik onenetakoa da.

1. ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 185. arauaː Errenazimentuko pertsona-izenak. .