Luxenburgoko Dukerri Handia | |||
---|---|---|---|
Grand-Duché de Luxembourg Großherzogtum Luxemburg Groussherzogtum Lëtzebuerg | |||
Ereserkia: Ons Heemecht | |||
Goiburua: Mir wëlle bleiwe wat mir sinn ("Garena izaten jarritu nahi dugu") | |||
| |||
Geografia | |||
Hiriburua | Luxenburgo 49°36′38″N 6°7′58″E | ||
Azalera | 2.586,36 km² | ||
Punturik altuena | Kneiff (en) (560 m) | ||
Punturik sakonena | Mosela (133 m) | ||
Kontinentea | Europa | ||
Mugakideak | Alemania, Frantzia eta Belgika | ||
Administrazioa | |||
Gobernu-sistema | monarkia konstituzional | ||
Monarch of Luxembourg (en) | Henrike I.a Luxenburgokoa | ||
Legebiltzarra | Luxenburgoko Diputatuen Ganbera | ||
Epai autoritatea | Superior Court of Justice of the Grand-Duchy of Luxembourg (en) | ||
Harreman diplomatikoak | Ikusi mapa Wikidatan | ||
Zeren kide | ikusi
| ||
Demografia | |||
Biztanleria | 672.050 (2024) 672.050 (2024)/(2023)/(2022)/(2021)/(2020)/(2019)/(2018)/(2017)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2004)/(2003)/(2002)/(2001)/(2000)/(1999)/(1998)/(1997)/(1996)/(1995)/(1994)/(1993)/(1992)/(1991)/(1990)/(1989)/(1988)/(1987)/(1986)/(1985)/(1984)/(1983)/(1982)/(1981)/(1980)/(1979)/(1978)/(1977)/(1976)/(1975)/(1974)/(1973)/(1972)/(1971)/(1970)/(1969)/(1968)/(1967)/(1966)/(1965)/(1964)/(1963)/(1962)/(1961)/(1960) | ||
Dentsitatea | Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragilea bizt/km² | ||
Hizkuntza ofizialak | ikusi
| ||
Erabilitako hizkuntzak | ikusi
| ||
Ezkontzeko adina | genero guztiak: 18 | ||
Emankortasun-tasa | 1,55 (2014) | ||
Eskolaratu gabeko umeak | 5.946 (2019) | ||
Alfabetizazioa | % 100 (2018) | ||
Bizi-itxaropena | 82,29268 (2015) | ||
Giniren koefizientea | 34,9 (2017) | ||
Giza garapen indizea | 0,93 (2021) | ||
Ekonomia | |||
BPG nominala | 62.404.461.274,664 $ (2017) 62.404.461.274,664 (2017)/(2016)/(2015)/(2014)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2004)/(2003)/(2002)/(2001)/(2000)/(1999)/(1998)/(1997)/(1996)/(1995)/(1994)/(1993)/(1992)/(1991)/(1990)/(1989)/(1988)/(1987)/(1986)/(1985)/(1984)/(1983)/(1982)/(1981)/(1980)/(1979)/(1978)/(1977)/(1976)/(1975)/(1974)/(1973)/(1972)/(1971)/(1970)/(1969)/(1968)/(1967)/(1966)/(1965)/(1964)/(1963)/(1962)/(1961)/(1960) | ||
BPG per capita | 104.498 $ (2017) 104.498 (2017)/(2016)/(2015)/(2015)/(2014)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2004)/(2003)/(2002)/(2001)/(2000)/(1999)/(1998)/(1997)/(1996)/(1995)/(1994)/(1993)/(1992)/(1991)/(1990)/(1989)/(1988)/(1987)/(1986)/(1985)/(1984)/(1983)/(1982)/(1981)/(1980)/(1979)/(1978)/(1977)/(1976)/(1975)/(1974)/(1973)/(1972)/(1971)/(1970)/(1969)/(1968)/(1967)/(1966)/(1965)/(1964)/(1963)/(1962)/(1961)/(1960) | ||
BPG erosketa botere paritarioa | 64.189.940.522 nazioarteko dolar (2017) 64.189.940.522 (2016) | ||
BPG per capita EAPn | 107.640,559 nazioarteko dolar (2017) 107.640,559 (2016) | ||
BPGaren hazkuntza erreala | 4 % (2016) | ||
Erreserbak | 878.080.634 $ (2017) 878.080.634 (2016) | ||
Inflazioa | 2,3 % (2016) 1,5 (2016)/(2015)/(2014)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2004)/(2003)/(2002)/(2001)/(2000)/(1999)/(1998)/(1997)/(1996)/(1995)/(1994)/(1993)/(1992)/(1991)/(1990)/(1989)/(1988)/(1987)/(1986)/(1985)/(1984)/(1983)/(1982)/(1981)/(1980) | ||
Historia | |||
Sorrera data: 1815 | |||
Bestelako informazioa | |||
Aurrezenbakia | +352 | ||
ISO 3166-1 alpha-2 | LU | ||
ISO 3166-1 alpha-3 | LUX | ||
Ordu eremua | ikusi
| ||
Elektrizitatea | 230 V. 50 Hz.Europlug (en) eta Schuko (en) | ||
Internet domeinua | .lu | ||
luxembourg.public.lu |
Luxenburgo edo Luxemburg[1] Europa ipar-mendebaldeko estatu itsasgabe txikia da. Belgikarekin egiten du muga mendebaldean eta iparraldean, Alemaniarekin ekialdean Frantziarekin hegoaldera. Luxenburgoko hiriburua Europar Batasuneko lau hiriburu ofizialetako bat da (Brusela, Frankfurt eta Estrasburgorekin batera), eta Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren egoitza, EBko agintaritza judizial gorena.[2][3] Bere kultura, jendea eta hizkuntzak oso lotuta daude euren mugakideekin, eta horrek kultura frantses eta alemanen nahasketa bihurtzen du. Luxenburgera luxenburgotarren hizkuntza bakarra da, legeak definitzen duen bezala.[4] Luxenburgeraz gain, frantsesa eta alemana gai administratibo eta judizialetan erabiltzen dira; hiru hizkuntzak Luxenburgoko hizkuntza administratibotzat hartzen dira.[4]
2.586 km2rekin Europako estatu subirano txikienetakoa da.[5] 2019an, Luxenburgok 634.730 biztanle zituen, eta, ondorioz, biztanle gutxien dituen Europako herrialdeetako bat zen, baina, populazioaren hazkunde-tasa handiena zuen, alde handiarekin.[6][7] Atzerritarrak Luxenburgoko biztanleriaren ia erdia dira.[8] Monarka konstituzionala duen demokrazia ordezkatzaile gisa, Henrike Duke Handiak zuzentzen du eta munduko dukerri handi subirano bakarra da. Luxenburgo herrialde garatua da, ekonomia aurreratua du eta munduko per capita BPG handienetakoa. Luxenburgo hiria, bere antzinako auzo eta gotorlekuekin, UNESCOren Gizateriaren Ondare izendatu zuten 1994an, gotorleku zabalak eta antzinako hiriak duen babesa dela eta.[9]
Mendeetan zehar, Luxenburgoko hiria eta gotorlekua, garrantzi estrategiko handikoa, Frantziako Erresumaren eta Habsburgotarren lurraldeen artean kokatua, Europako gotorleku ezagunenetako bat izateko eraiki ziren pixkanaka.[10]
Luxenburgo da Europar Batasunaren, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundearen, Nazio Batuen, NATOren eta Beneluxen kide sortzaileetako bat.[11][12][13] Luxenburgo, herrialdeko hiriburua eta hiri nagusia, EBko hainbat erakunde eta agentzien egoitza da.[14] Luxenburgok Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluan parte hartu zuen 2013. eta 2014. urteetarako, herrialdearen historian lehena izan zena.[15] 2020tik aurrera, Luxenburgoko herritarrek ez zuten bisarik lortu behar 187 herrialde eta lurraldetara iristeko; munduan bosgarren pasaporterik indartsuena da, beraz Luxenburgokoa, Danimarkarekin eta Espainiarekin parekatua.[16]
© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search