Martin Lutero

Martin Lutero
Irudi gehiago
unibertsitateko irakasle
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Martin Luder
Jaiotza	Eisleben, 1483ko azaroaren 10a
Herrialdea	Germaniako Erromatar Inperio Santua
Bizilekua	Eisleben Mansfeld Magdeburg Eisenach Erfurt Wittenberg
Heriotza	Eisleben, 1546ko otsailaren 18a (62 urte)
Hobiratze lekua	All Saints' Church, Lutherstadt Wittenberg (en)
Familia
Aita	Hans Luther
Ama	Margarethe Luther
Ezkontidea(k)	Katharina von Bora  (1525 -  1546)
Seme-alabak	ikusi Elisabeth Luther Paul Luther Magdalena Luther Margarete Kunheim Martin Luther Johannes Luther
Anai-arrebak	ikusi Jacob Luther (en)
Hezkuntza
Heziketa	University of Erfurt (en) (1501 (egutegi gregorianoa) - 1505 (egutegi gregorianoa)) master
Doktorego ikaslea(k)	Andreas Hoffrichter (en)
Hizkuntzak	latina New High German (en) alemana
Ikaslea(k)	ikusi Martin Helwig (en) Jacob Heerbrand (en) Michael Neander (en)
Jarduerak
Jarduerak	itzultzailea, teologoa, katedraduna, fraidea, abokatua, Bibliaren itzultzailea, hymnwriter (en) , Protestant reformer (en) , presbiteroa, filosofoa, artzaina, idazlea, predikaria, musikagilea eta eskriba
Parte-hartzailea Wormseko dieta
Lantokia(k)	St. Augustine's Monastery (Erfurt) (en)
Enplegatzailea(k)	University of Wittenberg (en)
Lan nabarmenak	ikusi Laurogeita hamabost Tesiak
Influentziak	Agustin Hiponakoa
Mugimendua	German Renaissance (en) Erreforma Protestantea Protestantismoa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Eliza latinoa Luteranismoa
Erlijio-ordena	San Agustinen Ordena

Martin Lutero^[1] —jaiotzako izen-deiturez, Martin Luther— (Eisleben, Alemania, 1483ko azaroaren 10a - Eisleben, Alemania, 1546ko otsailaren 18a) apaiza, irakaslea eta teologoa izan zen, bai eta erlijio erreformatzaile eraginkorra ere.

Elizaren gehiegikerien aurka idatzi zituen Laurogeita Hamabost Tesiek guztiz bizkortu zuten erreforma protestantearen etorrera. Haren irakaspenak zirela eta, Erreforma Protestantearen mugimendua sortu zen; batik bat protestantismoaren bertsio luteranista. Eliza Katoliko Erromatarrarekin hainbat alderdi teologiko adostu ezinean, Aita Santuarekiko mendekotasuna apurtzearen alde agertu zen eta kristautasunean adar berri bat. Egun, 70 milioi kristau luterano daude munduan, eta beste 400 miloi inguru beste adar protestanteetan.

Inprimagailuaren asmakizun berria zela medio, Martin Luteroren pentsaera erraz zabaldu eta beste teologoengan eragina izan zuen. Luteroren erreformak mota askotakoak ziren. Tokian tokiko hizkuntza arruntak, eta ez latina, erabili nahi zituen liturgian. Hortaz, Biblia alemanierara itzuli zuen. Apaizen ezkontzen alde egin zuen, eta Lutero bera ezkondu egin zen 1525eko ekainaren 13an.^[2]

Martin Luteroren bizitzak eta idazlanek Europa Mendebaldeko Erdi Aroaren bukaeran eta Aro Modernoaren sorreran pauso handi bat, agian azkena, ekarri zuten.

1. ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 185. arauaː Errenazimentuko pertsona-izenak. .
2. ↑ «www.luther.de: El matrimonio de Lutero» www.luther.de (Noiz kontsultatua: 2020-02-18).