Nitrogenoaren finkapena

Nitrogenoaren finkapena nitrogeno atmosferikoa (N₂) nitrogeno organikoan (NH₃) eraldaketan datza, bizidunek erabil dezaketen nitrogeno eran, alegia. Zenbait prokariotok besterik ez dute nitrogenoa finkatzeko gaitasuna.

Nitrogenoa atmosferaren gas nagusia da (honen %78a). Hala ere landareek eta animaliek ezin dute era horretan erabili, lurretik zuzenean (NO₃ eran, landareen kasuan) edo dietaren bitartez (animalien kasuan) hartu behar dutelako.

Nitrogenoaren finkapenak nitrogenoa atmosferatik lurrera eramaten du. Alderantzizko bidea desnitrifikazioaren bidez gertatzen da.

Bi prozesuk finkatzen dute atmosferako nitrogenoa:

• prozesu abiotiko edo kimikoa: atmosferaren goi-geruzetan deskarga elektrikoek eta erreakzio fotokimikoek nitrogenoaren molekula apurtzen dute, nitrogeno atomoak beste elementuen atomo batzuekin (oxigenoarekin, gehienbat) konbinatzen delarik. Euriak forma konbinatu horiek (NO₃) lurrera garraiatzen ditu.

• prozesu biologikoa: zianobakterioek eta bakterio batzuek burutzen dutena, atmosferako nitrogenoa (N₂) nitrogeno erreduzitua (NH₃) bihurtuz. Finkapen kimikoaren aldean, nitrogenoaren finkapen biologikoa askoz garrantzisuagoa da, 8 aldiz nitrogeno gehiago finkatzen baitu (finkapen kimikoak 15 Kg nitrogeno/hektareako finkatzen du urtean, finkapen biologikoak 100-150 kg nitrogeno/hektareako finkatzen duen bitartean).