Osmio

Osmioa
76 Renioa ← Osmioa → Iridioa
76 Os                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Osmioa, Os, 76
Serie kimikoa	trantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala	8, 6, d
Masa atomikoa	190,23(3) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Xe] 4f14 5d6 6s2
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 18, 32, 14, 2
Propietate fisikoak
Egoera	solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 22,61 g/L
Urtze-puntua	3.306 K (3.033 °C, 5.491 °F)
Irakite-puntua	5.285 K (5.012 °C, 9.054 °F)
Urtze-entalpia	57,85 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	738 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 24,7 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 3.160 3.423 3.751 4.148 4.638 5.256
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	hexagonala
Oxidazio-zenbakia(k)	8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, -1, -2 (oxido azido ahula)
Elektronegatibotasuna	2,2 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 840 kJ/mol 2.a: 1.600 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	130 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	185 pm
Erradio kobalentea	128 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 87,6
Soinuaren abiadura	4.940 m/s
Isotopo egonkorrenak
Osmioaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 184Os %0,02 >5,6x1013 u α 2,966 180W 185Os Sintetikoa 93,6 e ε 1,013 185Re 186Os %1,59 2,0x1015 u α 2,822 182W 187Os %1,96 Os egonkorra da 111 neutroirekin 188Os %13,24 Os egonkorra da 112 neutroirekin 189Os %16,15 Os egonkorra da 113 neutroirekin 190Os %26,26 Os egonkorra da 114 neutroirekin 191Os Sintetikoa 15,4 e β- 0,314 191Ir 192Os %40,78 Os egonkorra da 116 neutroirekin 193Os Sintetikoa 30,11 e β- 1,141 193Ir 194Os Sintetikoa 6 u β- 0,097 194Ir

Osmioa elementu kimiko bat da, Os ikurra eta 76 zenbaki atomikoa dituena. Taula periodikoan 8. taldean eta 6. periodoan kokatzen da. Trantsizio-metal zuri grisaxka da, hauskorra eta gogorra. Naturako elementurik astunena da. Platinoarekin eta iridioarekin batera erabiltzen da aleazioak eratzeko. Gehienetan platino-meetan edo oxido moduan (OsO₄) dago.

Sintesi organikoetan erabiltzen da (oxidatzaile gisa) eta mikroskopio elektronikoz behatuko diren ehunen tindatze-prozesuan (koloreak finkatzeko). Osmioz egindako aleazioak kontaktu elektrikoetan, bolalumen muturretan eta gogortasuna eta iraunkortasuna behar duten beste hainbat aplikaziotan erabiltzen dira.