Sagar

Sagarra^[1] fruitu jangarria da, sagarrondoak sortua (Malus domestica). Sagarrondoak mundu osoan landatzen dira, eta Malus generokoak dira espezierik landatuenak. Zuhaitza Erdialdeko Asian sortu zen, eta, bertan, gaur egun ere, badago haren arbaso basatia, Malus sieversii. Asian eta Europan, milaka urtez hazi dira, eta, Ipar Amerikara, kolono europarrek eraman zituzten. Kultura askotan, esanahi erlijioso eta mitologikoa dute, kristau tradizioan, kultura nordikoan, eta grekoan barne.

Sagarrondoak handiak dira hazitik hazten badira. Oro har, sagar-laboreak txertaka franko bidez hedatzen dira, eta horrela lortzen den zuhaitzaren tamaina kontrolatzen da. Sagarrondoen 7.500 aldaera ezagun baino gehiago daude, eta ezaugarri ugari dituzte, beharrizanaren arabera. Hainbat laborantza-mota erabiltzen dira zenbait gustu eta erabileratarako, besteak beste: janaria prestatzeko, gordinik jateko eta sagardoa egiteko. Zuhaitzek eta frutek arazo onddo, bakterio eta izurriteak izateko joera dute, eta hainbat baliabide organikok eta ez-organikok kontrola ditzakete. 2010ean, frutaren genoma sekuentziatu zen sagar-ekoizpeneko ugalketa selektiboari buruzko ikerketaren zati gisa.

Munduko sagar ekoizpena 2018an 86 milioi tonakoa izan zen, eta Txinak guztizkoaren ia erdia ekoiztu zuen^[2].

1. ↑ Euskaltzaindiaren hiztegia, sagar, Euskaltzaindia
2. ↑ (Ingelesez) FAOSTAT, Organización de las Naciones Unidas para la Alimentación y la Agricultura, División de Estadística, ed. (2019). Producción de Apple en 2018; Cultivos/Regiones mundiales/Cantidad de producción. .