Sexurako adostasun-adin

Sexurako adostasun-adina da harreman sexualak edo eduki sexualarekin lotutako beste esparru batzuk (elkarrizketak, irudiak edo bideoak) izateko emandako baimen baliagarria lege-ondorioak dituena; adin horretatik behera emandako baimenak ez du baliorik. Espainian, legeak xedatutako adina 16 urtekoa da, Zigor Kodearen 183.1. artikuluan xedatutakoa kontuan hartuz; adin horretatik beherako pertsona batekin izandako harreman sexuala indarkeriazkoa dela presumituko da eta, benetako indarkeria edo abusurik egon zein ez egon, bortxaketa delitutzat hartu eta zigortuko da. Adostasunik gabeko sexu-harremana bortxaketatzat hartzen da.

Aipatu beharra dago, baita ere, adostasun sexualeko adinaren inguruan mintzatzen gauden arren, adin hori duen pertsona batekin harremana izateak ez duela zertan esan nahi adostasuna dagoela. Ekintza sexuala egiten dauden pertsonetako batek ez badu bere adostasuna ematen, delitu baten aurrean egongo gara kasu horretan ere. Berriki Zigor Kodean aldaketa bat egiteko proposamena aurkeztu da, adostasun sexual esplizitu bat galdatzen duena harremana edukitzeko mementoan, Belgika, Alemania, Islandia eta Irlandako legedian xedatzen den moduan. Proposamen hau “La Manada” kasuan gertatutakoa oinarri harturik sortu zen.^[1]

Bortxaketak, sexu-erasoak eta sexu-abusuak hainbat lege-definizio izan ditzakete. Oro har, bortxaketa, sexu-erasoa eta sexu-abusua baimenik gabeko sexu-harremana duten indarkeria-motak dira. Ez da beharrezkoa arma bat egotea, ezta biktimak behin eta berriz aurre egitea, oihukatzea edo "ez" esatea ere, ekintza bat bortxaketa edo sexu-erasotzat har daiten. Oro har, erasotzailea biktimak ezagutzen duen norbait da, baita bikote erromantiko bat ere, baina ezezaguna ere izan daiteke. Denok izan gaitezke biktima, generoa, sexu-orientazioa edo adina kontuan hartu gabe. Hala ere, pertsona talde batzuek beste batzuek baino joera handiagoa dute bizitzan sexu-erasoak jasateko. Emakumeek, LGTB gisa identifikatzen diren pertsonek edo  garatzeko ezintasunak dituzten pertsonek joera handiagoa dute beren bizitzan sexu-erasoak jasateko.^[2]

Herrialde askotan, bereziki Latinoamerikan, ohitura da emakumearen 15 urteak ospatzea. 15 urte izateak emakumeek haien bizitza sexualari hasiera emateko adina markatzen du; aintzat hartuta beren heldutasun biologikoa, fisikoa eta psikologikoa, harreman sexual baimenduak edo adostuak burutzeko ahalmena lortzen dute. Herrialde gehienetan, adostasun sexuala emateko gutxieneko adina 14 eta 16 urte bitartekoa da; baina herrialde gutxi batzuek 18 urterekin uzten duten (Estatu Batuetako estatu batzuetan, Malta, Turkia...).

1. ↑ (Gaztelaniaz) «Edad de consentimiento sexual» BUFETE VELÁZQUEZ - ABOGADOS EN MADRID 2018-08-29 (Noiz kontsultatua: 2020-12-06).
2. ↑ (Gaztelaniaz) «¿Qué es el Consentimiento Sexual? | Datos sobre Violación y Agresión Sexual» www.plannedparenthood.org (Noiz kontsultatua: 2020-12-06).