Teoria atomiko

Kimika eta fisikan, teoria atomikoa materiaren izaeraren teoria zientifiko bat da, zeinak materia atomo izeneko unitate txikiz osatuta dagoela dioen.

Atomo hitza Antzinako Greziako atomos adjektibotik dator, “zatiezin”^[1] esan nahi duena. XIX. mendean kimikariak termino hau erabiltzen hasi ziren geroz eta elementu kimiko menperaezin gehiago deskubritzen ari ziren neurrian. XX. mende hasieran, elektromagnetismoaren eta erradioaktibitatearen esperimentu batzuen baitan, fisikariak konturatu ziren “atomo moztezina” partikula subatomiko batzuez osatuta zegoela (elektroiak, protoiak eta neutroiak), eta hauek bata bestearengandik at existitu daitezkeela. Adibidez, neutroi izarren kasuan, muturreko tenperatura eta presioak atomoen existentzia eragozten du.

Atomoak moztu zitezkeela konturatu zirenetik, fisikariek “funtsezko partikulak” terminoa asmatu zuten moztu ezin daitezken, baina ustez suntsikorrak diren atomoaren parteak deskribatzeko. Partikula subatomikoak ikertzen dituen zientziaren adarra partikulen fisika da, eta adar honetan espero dute fisikariek materiaren benetako izaera eta natura deskubritzea.

1. ↑ (Ingelesez) Berryman, Sylvia. (2008). Edward N. Zalta ed. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Fall.