Theodor W. Adorno

Theodor W. Adorno
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Theodor Ludwig Wiesengrund
Jaiotza	Frankfurt am Main, 1903ko irailaren 11
Herrialdea	Suitza  Austria  Alemaniar Inperioa  1918)  Alemania  Ameriketako Estatu Batuak  (1943 -
Lehen hizkuntza	alemana
Heriotza	Visp, 1969ko abuztuaren 6a (65 urte)
Hobiratze lekua	Frankfurteko hilerria
Familia
Ama	Maria Calvelli-Adorno
Ezkontidea(k)	Gretel Adorno (en)
Hezkuntza
Heziketa	Merton College (en) Johann Wolfgang Goethe-Frankfurt am Maingo Unibertsitatea
Tesi zuzendaria	Hans Cornelius (en)
Doktorego ikaslea(k)	Alfred Schmidt
Hizkuntzak	ingelesa alemana
Ikaslea(k)	ikusi Jürgen Habermas
Jarduerak
Jarduerak	filosofoa, musikagilea, musikologoa, soziologoa, unibertsitateko irakaslea, literatura-kritikaria, musika-kritikaria, aforista, piano-jotzailea, idazlea, akademikoa eta esteta
Lantokia(k)	Frankfurt am Main Viena Frankfurt am Main Oxford New York Los Angeles eta Frankfurt am Main
Enplegatzailea(k)	Johann Wolfgang Goethe-Frankfurt am Maingo Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi Gesammelte Schriften (en) Negative Dialectics (en) Aesthetic Theory (en) Dialectic of Enlightenment (en) Philosophie und Musik (en) Minima Moralia (en) The Authoritarian Personality (en)
Jasotako sariak	ikusi Goethe saria  (1963)
Influentziak	Walter Benjamin, Max Horkheimer, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Karl Marx eta Friedrich Nietzsche
Kidetza	Vienako Bigarren Eskola
Mugimendua	Frankfurteko eskola XX. mendeko musika klasikoa Filosofia kontinentala
Genero artistikoa	musika klasikoa
Musika instrumentua	pianoa

Theodor W. Adorno (Frankfurt, 1903ko irailaren 11 – Visp, Suitza, 1969ko abuztuaren 6a) alemaniar filosofo, soziologo, psikologo, musikologo eta konpositorea izan zen, gizarteari egindako teoria kritikoarengatik ezaguna.

Frankfurteko Eskolako teoria kritikoaren bultzatzaile nagusietariko bat izan zen, eta haren lana Ernst Bloch, Walter Benjamin, Max Horkheimer, Erich Fromm eta Herbert Marcuse pentsalariekin lotzera heldu da, besteak beste. Haientzat, Freud, Marx eta Hegelen lanak funtsezkoak ziren gizarte modernoaren kritika burutzeko.

Faxismoa eta hark berak izendaturiko kultur industria izan ziren kritikaren gai nabarmenenak. Bere idazlanek —hala nola Ilustrazioaren Dialektika (1947), Minima Moralia (1951) eta Dialektika Negatiboa (1966)— eragin handia izan zuten Europako Ezker Berrian.

XX. mende hasierako Europan existentzialismoaren eta positibismoaren korronteak gailentzen ari zirelarik, Adornok Kierkegaarden eta Husserlen ikasketen bitartez historia naturalaren ikusmolde dialektikoan aurrepausoa eman zuen, ontologiaren eta enprismoaren tentazioak kritikatzen zituelarik. Pianista klasikoa zen, eta Arnold Schönbergen dodekafonismoarekiko zuen jakin-minak bultzatuta, Vienako Bigarren Eskolako kide zen Alban Bergekin konposizioa ikasi zuen. Musika abangoardistekiko zuen dedikazioak haren ondorengo lanen oinarria osatu zuen, eta bide batez Thomas Mannekin lankidetzan aritzera eraman zuen, hura Doctor Faustus nobela idazten ari zela, biak Kalifornian Bigarren Mundu Gerratik erbesteratuta bizi ziren bitartean. Gizarte Ikerketarako Instituturako lanean, Adornok autoritarismoari, antisemitismoari eta propagandari buruzko ikerketa eragin-sortzaileetan parte hartu zuen. Beranduago, ikerketa horiek gerraosteko Alemanian Institutuak burutuko zituen ikerketa soziologikoen eredu bilakatuko ziren.