Tristan und Isolde

Tristan und Isolde
Jatorria
Sorrera-urtea	1857
Argitaratze-data	XIX. mendea
Estreinaldi-data	1865eko ekainaren 10a
Izenburua	Tristan und Isolde
Ezaugarriak
Genero artistikoa	opera
Hizkuntza	alemana
Zatiak	3 ekitaldi
Egile-eskubideak	jabetza publiko
Deskribapena
Oinarritua	Tristan (en)
Honen eragina jaso du	Arthur Schopenhauer
Zuzendaritza eta gidoia
Gidoigilea(k)	Gottfried von Strassburg
Hitzak	Richard Wagner
Libretista	Richard Wagner
Bestelako lanak
Musikagilea	Richard Wagner
Fikzioa
ikusi Tristan (en) , Isolde (en) , Marke (en) , Kurwenal (en) , Melot (en) , Brangäne (en) , A shepherd (en) , A steersman (en) , A young sailor (en) eta Q63677539

Tristan und Isolde^[1] (euskaraz: «Tristan eta Isolda») Richard Wagner musikagilearen hiru ekitaldiko opera erromantikoa da, Gottfried von Strassburgen Tristan lanean oinarrituta. Municheko Antzerki Nazionalean estreinatu zuten 1865ko ekainaren 10ean.

Wagnerren konposizioa Mathilde Wesendonckekin izandako harremanak eta Arthur Schopenhauerren filosofiak inspiratu zuten. Opera-errepertorioko gailurretako batentzat hartua, Wagnerren kromatismoaren, tonalitatearen, orkestra-kolorearen eta esekidura harmonikoaren erabilera aurreratuagatik nabarmentzen da. Operaren lehen akordea, «Tristanen akordea» izenekoa, oso garrantzitsutzat jotzen dute harmonia tonal tradizionalaren garapenean.

Opera eragin handikoa izan zen mendebaldeko konpositore klasikoen artean, eta inspirazioa eman zien Gustav Mahler, Richard Strauss, Karol Szymanowski, Alban Berg edota Arnold Schoenberg konpositoreei. Askok harmonia konbentzionalaren eta tonalitatearen amaieraren hasiera bezala ikusten dute Tristan, eta XX. mendean musika klasikoaren zuzendaritzarako oinarria ezartzen duela uste dute.^[2]

1. ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 195. arauaː Artelanen izenak. Musika. (Noiz kontsultatua: 2024-08-01).
2. ↑ Millington, Barry, ed. The Wagner Compendium: A Guide to Wagner's Life and Music. Londres: Thames & Hudson, 301 or. ISBN 978-0-500-28274-8..