Txekia

Txekiako Errepublika
	Česká republika
	Ereserkia: Kde domov muj
	Goiburua: Pravda vítězí; ("Egia gailentzen da")
; Txekiar Errepublikako bandera	; Txekiako Errepublikako armarria
Geografia
Hiriburua	Praga; 50°5′15″N 14°25′17″E
Azalera	78.866 km² (116.); Ura %2
Punturik altuena	Sněžka (1.603 m)
Punturik sakonena	Elba (115 m)
Kontinentea	Europa
Mugakideak	Eslovakia, Polonia, Alemania eta Austria
Administrazioa
Gobernu-sistema	errepublika parlamentarioa
Txekiako Errepublikako presidentea	Petr Pavel
Txekiako Errepublikako lehen ministroa	Petr Fiala
Legebiltzarra	Txekiako Errepublikako Parlamentua
Epai autoritatea	Supreme Court of the Czech Republic (en) , Supreme Administrative Court of the Czech Republic (en) eta Constitutional Court of the Czech Republic (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea; Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea; Australia Group (en) ; Berreraikuntza eta Garapeneko Europako Bankua; Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua; CERN; Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea; Energiaren Nazioarteko Erakundea; Eurocontrol (en) ; Europako Espazio Agentzia; Europako Kontseilua; Europako Segurtasun eta Lankidetzako Antolakundea; Europar Batasuna; Group on Earth Observations (en) ; Hegoaldeko Behatoki Europarra; International Centre for Migration Policy Development (en) ; International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) ; International Holocaust Remembrance Alliance (en) ; Interpol; Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea; Itun Antartikoa; Merkataritzaren Mundu Erakundea; Missile Technology Control Regime (en) ; Movement Coordination Centre Europe (en) ; Multilateral Investment Guarantee Agency (en) ; Munduko Meteorologia Erakundea; Nazio Batuen Erakundea; Nazioarteko Finantza Korporazioa; Nazioarteko Garapen Elkartea; Nuclear Suppliers Group (en) ; Osasunaren Mundu Erakundea; Posta Batasun Unibertsala; Schengen eremua; Telekomunikazioen Batasun Internazionala; Treaty on Open Skies (en) ; UNESCO; Visa Waiver Program (en) ; Visegrád Group (en) ;
Demografia
Biztanleria	10.900.555 (2024) (81.); 73.026 (2023)
Dentsitatea	138,22 bizt/km² (87.)
Talde etnikoak	ikusi Txekiar, ezezaguna, Moraviar eta eslovakiar;
Hizkuntza ofizialak	ikusi txekiera ;
Erabilitako hizkuntzak	ikusi txekiera, Carpathian Romani (en) , Czech Sign Language (en) , poloniera eta aleman;
Erlijioa	erlijiorik ez eta Erromatar Eliza Katolikoa
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18; genero guztiak: 16
Emankortasun-tasa	1,13 (1999)
Eskolaratu gabeko umeak	10.695 (2017)
Alfabetizazioa	% 99
Derrigorrezko eskolaratzea	6-15
Bizi-itxaropena	79,47561 (2017)
Giniren koefizientea	25,3 (2019)
Giza garapen indizea	0,889 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	215.725.534.372,37 $ (2017); 20.420.449.453,233 (2016)
BPG per capita	20.379 $ (2017); 1.916 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	402.796.088.543 nazioarteko dolar (2017); 30.538.691.688 (2016)
BPG per capita EAPn	38.019,581 nazioarteko dolar (2017); 2.789,059 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala	2,4 % (2016)
Erreserbak	147.976.372.277 $ (2017); 62.251.069.395 (2016)
Inflazioa	3,2 % (2019); 1,2 (2018)
Historia
	Sorrera data: 1993ko urtarrilaren 1a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+420
ISO 3166-1 alpha-2	CZ
ISO 3166-1 alpha-3	CZE
Ordu eremua	ikusi Europa/Praga ; Udako ordutegi: UTC+02:00 ; Udako ordutegi: Europa Erdialdeko Udako Ordua ; ordutegi estandarra: Europa Erdialdeko Ordua ; ordutegi estandarra: UTC+01:00 ;
Elektrizitatea	230 V. 50 Hz.Europlug (en) eta Type E (en)
Internet domeinua	.cz
	czechia.eu

Txekia^[1] (txekieraz: Česko, ˈt͡ʃɛsko ahoskatua) ofizialki Txekiako Errepublika^[1] (txekieraz: Česká republika, ˈt͡ʃɛskaː ˈrɛpuˌblɪka ahoskatua) Erdialdeko Europako estatu itsasgabea da, Bohemia, Moravia eta Txekiar Silesia eskualde historikoek osatua. Ipar-mendebalde eta mendebaldean Alemaniarekin du muga, ipar-ekialdean Poloniarekin, hego-ekialdean Eslovakiarekin, eta hegoaldean Austriarekin. 78.866 kilometro koadroko eremua du, eta 10,5 milioi biztanle^[2]. Europar Batasuneko kidea da. Hiriburua eta hiri nagusia Praga da.

Lehen Mundu Gerra bukatutakoan Txekoslovakia izeneko herrialdea osatu zen estatu burujabe gisa. 1939an galdu zuen independentzia, Alemania Naziak inbaditu zutenean. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Sobietar Batasunaren eragin eremuaren barruan geratu zen. 1968an, Txekoslovakian egiten ari ziren erreformek herrialde sozialisten batasuna arriskuan jar zezaketelakoan, Sobietar armada herrialdean sartu zen. 1991n, Sobietar Batasuna desegin zenean, Txekoslovakia sobietar eraginpetik askatu eta Mendebaldeko Europaren eraginpera lerratu zen. 1993ko urtarrilaren 1ean, bakean banandu ziren Txekoslovakia osatzen zuten bi herri nagusiak: Txekia eta Eslovakia.

↑ ^a ^b Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
↑ Czech Republic: Regions and Major Cities. citypopulation.de (Noiz kontsultatua: 2016-12-4).

[Euskaltzaindia-1] Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .

[citypopulation-2] Czech Republic: Regions and Major Cities. citypopulation.de (Noiz kontsultatua: 2016-12-4).

[1]

[2]