Txinako Herri Errepublika

«Txina» orriak hona dakar. Bestelako esanahiei buruzko orria hau da: «Txina (argipena)»

Txinako Herri Errepublika
中华人民共和国 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó
Ereserkia: Boluntarioen martxa
Txinako Herri Errepublikako bandera National Emblem of the People‘s Republic of China (en)
Geografia
Hiriburua	Pekin 39°54′15″N 116°24′27″E
Hiririk handiena	Shanghai
Azalera	9.596.961 km² (4.) Ura %2,8
Punturik altuena	Everest (8.848 m)
Punturik sakonena	Aydingkol (−154 m)
Kontinentea	Asia
Mugakideak	Mongolia, Kazakhstan, Kirgizistan, Tajikistan, Pakistan, India, Nepal, Bhutan, Myanmar, Laos, Vietnam, Errusia, Ipar Korea, Afganistan, Hego Korea eta Japonia
Administrazioa
Gobernu-sistema	unipartidismo, zentralismo demokratiko, errepublika parlamentarioa, Estatu unitario, errepublika konstituzional, communist dictatorship (en) eta errepublika
Txinako Herri Errepublikako presidentea	Xi Jinping
Txinako Herri Errepublikako Estatu Kontseiluko lehen ministroa	Li Qiang
Legebiltzarra	Txinako Herri Batzar Nazionala
Epai autoritatea	Supreme People's Court of the People's Republic of China (en) eta Supreme People's Procuratorate of the People's Republic of China (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi ASEAN Regional Forum (en) Aduanen Mundu Erakundea Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Asia eta Ozeano Bareko Ekonomia Elkarlana BRIC (en) BRICS Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Caribbean Development Bank (en) G20 Garapeneko Afrikako Bankua Garapeneko Asiako Bankua Group on Earth Observations (en) International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) International Civil Defence Organisation (en) Interpol Itun Antartikoa Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Nuclear Suppliers Group (en) Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Shanghaiko Elkarlan Erakundea Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO United Nations–African Union Hybrid Operation in Darfur (en) states with nuclear weapons (en)
Demografia
Biztanleria	1.442.965.000 (2021) (1.) −532.378 (2020)
Dentsitatea	150,36 bizt/km² (83.)
Talde etnikoak	ikusi Han etnia, Zhuang etnia, Mongols in China (en) , Hui etnia, tibetar, Uigur etnia, Miao etnia, Yi etnia, Buyei etnia, Korean Chinese (en) , Mantxu, Yao etnia, Bai etnia, Tujia etnia, Hani etnia, Kazakhs in China (en) , Li etnia, Lisu etnia eta Dong etnia
Hizkuntza ofizialak	ikusi mandarin estandarra txinera languages of China (en)
Erabilitako hizkuntzak	ikusi mandarin estandarra, Yue txinera, Buyuan Jinuo (en) , Youle Jinuo (en) , Southern Guiyang Hmong (en) , Southern Bai (en) , Central Bai (en) , Northern Qiandong Miao (en) , Baima (en) , Oroqen (en) , Tinani (en) , Kaduo (en) , Gyalrong (en) , Kim Mun (en) , Waxiang Chinese (en) , U (en) , Katso (en) , Chadong (en) , Hlai (en) , Mang (en) , Choyo (en) , Sani (en) , Wutun (en) , Cun (en) , Qabiao (en) , A-Hmao (en) , Muya (en) , Chinese Sign Language (en) , Biao (en) , Wa (en) , Iu Mien, Muda (en) , Min Zhuang (en) , Micha (en) , Axi (en) , Then (en) , Azha (en) , Moji (en) , Azhe (en) , Tai Ya (en) , Central Tibetan (en) , Muzi (en) , She (en) , Pa-Hng (en) , Blang (en) , Bumang (en) , Yue txinera, Biao Min (en) , Ai-Cham (en) , Naluo (en) , Zokhuo (en) , Dai Zhuang (en) , Nong Zhuang (en) , Paha (en) , Ong Be (en) , Bit (en) , Sangkong (en) , Phupha (en) , Choni (en) , Enu (en) , Zauzou (en) , Pholo (en) , Phola (en) , Cao Miao (en) , Ache Yi (en) , Hmongic (en) , Samatao (en) , Samei (en) , Gepo (en) , Bugan (en) , Gejia (en) , Awu Yi (en) , Tseku (en) , Hlersu (en) , Dzao Min (en) , Guiqiong (en) , Lavrung (en) , Sui (en) , Sanie (en) , Mulam (en) , Maonan (en) , Hu (en) , Kangjia (en) , Tai Hongjin (en) , Sonaga (en) , Small Flowery Miao (en) , Jiamao (en) , Tai Dón (en) , Man Met (en) , Tholo (en) , Thopho (en) , Lakkja (en) , Khlula (en) , Aluo (en) , Mak (en) , Kathu (en) , Akeu (en) , Ersu (en) , Kon Keu (en) , Kua-nsi (en) , Kuan (en) , Kuamasi (en) , Hmong (en) , Southern Mongolian (en) , Bolyu (en) , Lashi (en) , Lang'e (en) , Lawu (en) , Lamu (en) , Lama Bai (en) , Yang Zhuang (en) , Yongnan (en) , Yongbei Zhuang (en) , Bouyei (en) , Luopohe Miao (en) , Pa Di (en) , Youjiang Zhuang (en) , Adi, Min Zhong (en) , Lolopo (en) , Hm Nai (en) , Idu Mishmi (en) , Nusu (en) , Lisu (en) , jin txinera, Derung (en) , Digaro Mishmi (en) , Limi (en) , Tai Dam (en) , Eastern Hongshuihe Zhuang (en) , Lachi (en) , Zuojiang Zhuang (en) , Bu-Nao (en) , Mili (en) , Amdo Tibetan (en) , Groma (en) , Huizhou Chinese (en) , Pu-Xian Min (en) , Northern Qiang (en) , Southern Qiang (en) , Achang (en) , Lavu (en) , Akha (en) , Khams Tibetan (en) , E (en) , Kam (en) , Zaiwa, Laomian (en) , Horpa (en) , Honi (en) , Piyo (en) , Namuyi, Pela (en) , Zakhring (en) , txinera, Lahu (en) , Lipo (en) , Hani (en) , Eastern Min (en) , Northern Min (en) , mandarin txinera, Vietnamera, hegoaldeko min, kirgizera, Xerpera, Tai Nüa (en) , kazakhera, Tai Lü (en) , Zhaba (en) , Shixing (en) , Miju (en) , Kiong Nai (en) , Younuo (en) , Uigurrera, zhuangera, Xibe (en) , Tshangla (en) , Xiang Chinese (en) , Äynu (en) , Daur (en) , Dongxiang (en) , Bonan (en) , Hakka Chinese (en) , Khmu (en) , evenkera, Eastern Yugur (en) , Jingpho (en) , Ili Turki (en) , Gan Chinese (en) , mantxuera, Sarikoli (en) , Western Yugur (en) , Tsat (en) , nuosu, Salar (en) , Monguor (en) , Tibetera, Wu txinera, Awa (en) , Langnian Buyang (en) , Northern Pumi (en) , hmong njua, mong daw, Southern Pumi (en) , Parauk (en) , Western Xiangxi Miao (en) , Red Gelao (en) , Yerong (en) , White Gelao (en) , Biao Mon (en) , Mulao (en) , Alugu (en) , Southern Tujia (en) , Panyi Bai (en) , Southern Lolopo (en) , Kyirong (en) , Lopi (en) , Wusa Nasu (en) , Xishanba Lalo (en) , Nisi (en) , Dongshanba Lalo (en) , Northern Tujia (en) , Eastern Lalu (en) , Western Lalu (en) , Central Mashan Hmong (en) , Southern Qiandong Miao (en) , Northern Mashan Hmong (en) , Southern Mashan Hmong (en) , Rumai Palaung (en) , Central Huishui Hmong (en) , Eastern Huishui Hmong (en) , Southwestern Huishui Hmong (en) , Western Mashan Hmong (en) , Northern Guiyang Hmong (en) , Lhomi (en) , A'ou (en) , E'ma Buyang (en) , Qau (en) , Northern Dong (en) , Guibei Zhuang (en) , Liujiang Zhuang (en) , Guibian Zhuang (en) , Qiubei Zhuang (en) , Ayizi (en) , Bargu-Shineken Buriyad (en) , Narua (en) , Northern Nisu (en) , Wumeng Nasu (en) , Lahu Shi (en) , Hmong Shua (en) , Stodse (en) , Wuding-Luquan Yi (en) , Eastern Nisu (en) , Chesu (en) , Southwestern Guiyang Hmong (en) , Eastern Xiangxi Miao (en) , Northern Huishui Hmong (en) , Kemiehua (en) , Eastern Qiandong Miao (en) , Alo Phola (en) , Phala (en) , Ani Phowa (en) , Northwestern Nisu (en) , Phupa (en) , Phuza (en) , Qila Muji (en) , Northern Muji (en) , Southern Muji (en) , Southern Nisu (en) , Southwestern Nisu (en) , Bokha (en) , Liuqian Zhuang (en) , Labo Phowa (en) , Horned Miao (en) , Hlepho Phowa (en) , Lianshan Zhuang (en) , Phuma (en) , Central Hongshuihe Zhuang (en) eta Tawang Monpa (en)
Emankortasun-tasa	1,6 (2021)
Alfabetizazioa	% 96,8 (2018)
Derrigorrezko eskolaratzea	6
Bizi-itxaropena	76,252 (2016)
Giniren koefizientea	38,2 (2019)
Giza garapen indizea	0,768 (2021)
Ekonomia
Moneta	Renminbi (¥)
BPG nominala	12.237.700.479.375 $ (2017) −89.360.899.520.625 (2020)
BPG per capita	8.826 $ (2017) 709 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	23.350.230.198.209 nazioarteko dolar (2017) 1.914.613.733.683 (2016)
BPG per capita EAPn	16.842,408 nazioarteko dolar (2017) 1.294,311 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala	6,7 % (2016)
Erreserbak	3.235.681.607.213 $ (2017) 138.023.211.042 (2016)
Inflazioa	2,1 % (2016)
Historia
Sorrera data: 1949ko urriaren 1a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+86
ISO 3166-1 alpha-2	CN
ISO 3166-1 alpha-3	CHN
Ordu eremua	ikusi China Standard Time (en) : Asia/Shanghai (en) : UTC+08:00 : Asia/Urumqi (en) Xinjiang
Elektrizitatea	220 V. 50 Hz.NEMA 1-15 (en) , Europlug (en) eta AS/NZS 3112 (en)
Internet domeinua	.cn, .中国 (en) , .中國 (en) eta .公司 (en)
gov.cn

Txina^[1] (txinera tradizionalaz: 中國; txinera sinplifikatuaz: 中国; pinyinez: Zhōngguó), ofizialki Txinako Herri Errepublika, ekialdeko Asiako estatua da, munduko bigarren jendetsuena: 2024an 1.411.778.724 biztanle zituen^[2], munduan bizi diren 5 pertsonatatik bat inguru. Munduko laugarren herrialderik handiena da, CIA World Factbookaren arabera, eta hirugarrena, Indiak eskaturiko lurraldeak baina Txinak administratzen dituenak kontuan hartuz gero.

Munduko potentzia ekonomikorik handienetariko bat da eta Asiako ekonomiaren motorretako bat. Hamalau herrialderekin du muga. Pekin (Beijing, 北京) du hiriburua.

1. ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
2. ↑ (Ingelesez) World Population Prospects 2022, Online Edition [File: Compact (most used: estimates and medium projections). . United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, population.un.org (Noiz kontsultatua: 2024-2-6).