Wolfram

Wolframa
74 Tantaloa ← Wolframa → Renioa
74 W                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Wolframa, W, 74
Serie kimikoa	Trantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala	6, 6, d
Masa atomikoa	183,85 g/mol
Konfigurazio elektronikoa	1s², 2s² 2p6, 3s² 3p6,4s² 3d10 4p6 5s² 4d10 5p6, 6s² 4f14 5d4.
Elektroiak orbitaleko	10
Propietate fisikoak
Egoera	solido
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 19250 g/L
Urtze-puntua	3695 K (3422 °C, 6191.6 °F)
Irakite-puntua	5828 K (5555 °C, 10031 °F)
Urtze-entalpia	35,4 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	824 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 130 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	kubikoa, gorputzean zentratuta
Oxidazio-zenbakia(k)	+2, +3, +4, +5, +6
Elektronegatibotasuna	2,36 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 770 kJ/mol 2.a: 1710 kJ/mol 3.a: 2330 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	135 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	193 pm
Erradio kobalentea	146 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 174
Soinuaren abiadura	(298,15 K) 5174 m/s
Isotopo egonkorrenak
Wolframaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 180W %0,12 1,8 x 1018 u α 2,516 176Hf 181W sintetikoa 121,1 e ε 0,118 181Ta 182W %26,50 W egonkorra da 108 neutroirekin 183W %14,31 W egonkorra da 109 neutroirekin 184W %30,64 W egonkorra da 111 neutroirekin 185W sintetikoa 71,1 e β- 0,433 185Re 186W %28,43 W egonkorra da 112 neutroirekin

Wolframa^[1] edo tungstenoa^{[2][oh 1]} elementu kimiko bat da, W ikurra eta 74 zenbaki atomikoa dituena. Taula periodikoan, trantsizio-metalen multzoan dago, 6. periodoan, eta 6. taldean. Berezko egoeran zilar zuri kolorea du, baina lohikeria duenean, gris kolorea hartzen du.

Metal oso gogorra, xaflakorra eta moldakorra da, eta fusio-punturik handiena du (3683 ºK / 3410 °C). Horregatik, ohiz erabili izan da bonbillen barruko haria egiteko, baita erresistentzia elektrikoetan eta boligrafoen puntak egiteko ere.

Wolframa 1783ean bakartu zen lehen aldiz, Elhuyar anaien eskutik (Juan Jose Elhuyar eta Fausto Elhuyar), Bergarako orduko Euskalerriaren Adiskideen Elkartearen baitan.

1. ↑ «Elementu kimikoak» Berria Estilo Liburua. .
2. ↑ Etxebarria, Jose Ramon. (2011). «Elementu eta konposatu kimikoak» Zientzia eta teknikako euskara arautzeko gomendioak. Gasteiz: Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa Hezkuntza, 151 or. ISBN 978-84-457-3136-9..

Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "oh", but no corresponding <references group="oh"/> tag was found