Roma

Roma

Bandeira Brasón
Alcume	la città eterna, Вечный город, Wieczne Miasto, Věčné město, Ciudad Eterna e večno mesto
Localización
41°53′35″N 12°28′58″L / 41.8931, 12.4828Coordenadas: 41°53′35″N 12°28′58″L / 41.8931, 12.4828
País	Italia
Rexión	Lazio
Cidades metropolitanas	Cidade metropolitana de Roma Capital
Capital de	Cidade metropolitana de Roma Capital Italia Lazio
Contén a división administrativa	Municipio I (en) Municipio II (en) Municipio III (en) Municipio IV (en) Municipio IX (en) Municipio V (en) Municipio VI (en) Municipio VII (en) Municipio VIII (en) Municipio X (en) Municipio XI (en) Municipio XII (en) Municipio XIII (en) Municipio XIV (en) Municipio XV (en)
Poboación
Poboación	2.748.109 (2023) (2.134,69 hab./km²)
Lingua oficial	lingua italiana
Xeografía
Superficie	1.287,36 km²
Bañado por	Río Tíber, Rio Aniene (pt) e Mar Tirreno
Altitude	21 m
Comparte fronteira con	Anguillara Sabazia (pt) Campagnano di Roma (pt) Castel San Pietro Romano (pt) Albano Laziale Trevignano Romano (pt) Zagarolo (pt) Sacrofano (pt) Frascati Marino (pt) Tívoli Gallicano nel Lazio Riano (pt) Palestrina (pt) Guidonia Montecelio (pt) Pomezia (pt) Monterotondo (pt) Colonna (pt) Fiumicino (pt) Ciampino (pt) Ardea (pt) Castel Gandolfo (pt) Poli (pt) Fonte Nuova (pt) Grottaferrata (pt) Monte Compatri (pt) Formello (pt) Monte Porzio Catone (pt) Mentana (pt) San Gregorio da Sassola (pt)
Datos históricos
Fundador	Rómulo (pt) e Remus (en)
Creación	21 de abril de 814 a. C. ↔ 21 de abril de 747 a. C.
Evento clave 410 Saqueo de Roma 455 Saque de Roma (pt) 472 siege of Rome (en) década de 530 Cerco de Roma (537-538) (pt) 546 Saque de Roma (pt) 846 Raide árabe contra Roma (pt) 1527 Saqueo de Roma 1849 Siege of Rome (en) 390 a. C. Invasão Gaulesa de Roma (pt) 509 a. C. Siege of Rome (en) 21 de abril de 753 a. C. Fundación de Roma
Día festivo	festa patronal (29 de xuño)
Santo padrón	Pedro e Paulo de Tarso
Organización política
• Alcalde	Roberto Gualtieri (2021–)
Órgano lexislativo	Rome City Council (en) Circunscrición: sen valor, (Escano: 49)
Membro de	Liga de Cidades Históricas Rede de cidades creativas (2015–)
Identificador descritivo
Código postal	00118–00199
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar UTC+02:00, horario de verán
Prefixo telefónico	06
Identificador ISTAT	058091
Código catastral italiano	H501
Outro
Irmandado con	Cidade de México Contrada della Lupa (en) Seúl Benevento Plovdiv Brasilia Washington, D.C. Pequín Sevilla Achacachi Municipality (en) Cincinnati Douala Marbella Xohanesburgo París (1956–) Toquio (1996–) Kíiv (1999–) Cracovia (2009–)
Páxina web	comune.roma.it

Roma^[1] (AFI: /ˈroma/, pronuncia (axuda · info)) é unha cidade de 2.856.133 habitantes (2018)^[2], capital da República italiana e da rexión do Lacio, provincia de Roma. Cunha área de 1.285 km² é municipio máis grande de Italia e a quinta cidade máis grande de Europa despois de Moscova, Istambul, Londres e San Petersburgo. Así mesmo é o municipio máis poboado de Italia e a cuarta cidade máis poboada da Unión Europea despois de Londres, Berlín e Madrid.^[3] Tamén é o municipio europeo coa maior área de zonas verdes. A cidade ten un sistema administrativo especial, chamado Roma Capitale, rexido por unha lei estatal.^[4]

Fundada segundo a tradición o 21 de abril de 753 a. C. (aínda que escavacións recentes no sitio arqueolóxico de Lapis Níger datan a súa fundación dous séculos antes^[5][6]) durante os seus tres milenios de historia foi a primeira metrópole da humanidade,^[7] sendo o corazón dunha das civilizacións antigas máis importantes, que influíron na sociedade, cultura, lingua, literatura, arte, arquitectura, filosofía, relixión, dereito e costumes dos séculos seguintes.

É a cidade coa máis alta concentración de bens históricos e arquitectónicos do mundo;^[8] o seu centro histórico delimitado polo perímetro que marcan as murallas aurelianas, superposición de pegadas de tres milenios, é a máxima expresión do patrimonio histórico, artístico e cultural do mundo occidental.^[9] En 1980, xunto ás propiedades extraterritoriais da Santa Sé que se atopan na cidade e a basílica de San Paulo Extramuros, foi incluída na lista do Patrimonio da Humanidade da Unesco.^[10][11]

Roma é unha das cidades con maior importancia na historia mundial, sendo un dos símbolos da civilización europea e centro espiritual do catolicismo, cidade santa do catolicismo e destino de peregrinación (vías romeas) e tamén a única cidade do mundo que ten no seu interior unha entidade estatal autónoma: o enclave da Cidade do Vaticano, que se atopa baixo o poder temporal do papa.^[12] Por tal motivo coñecéuselle tamén como a capital de dous Estados.^[13][14]

Por antonomasia, coñécese desde a antigüidade como a Urbs, Caput mundi (en galego, "cidade, cabeza do mundo") e tamén é chamada "A Cidade Eterna" (en italiano: Città Eterna).

1. ↑ "Definición de romano - Dicionario da Real Academia Galega". Arquivado dende o orixinal o 18 de novembro de 2013. Consultado o 08 de marzo de 2014. 
2. ↑ "Istituto Nazionale di Statistica d'Italia (en italiano)". Arquivado dende o orixinal o 24 de marzo de 2019. Consultado o 15 de outubro de 2019. 
3. ↑ Cutrufo 2010, p. 84
4. ↑ "Roma diventa Capitale" (en italiano). Roma Capitale. Consultado o 15 de outubro do 2019. 
5. ↑ "Scoperte archeologiche rivelano che Roma ha 200 anni di più" (en italiano). Consultado o 21 de abril de 2014. 
6. ↑ ""Roma più vecchia di due secoli"" (en italiano). Consultado o 13 de abril de 2014. 
7. ↑ O número de habitantes da Roma augustea foi alcanzado só a principios do século XIX por Londres.
8. ↑ "Roma, un caso único: en la Historia, en el presente". Consultado o 14 de xullo de 2011. 
9. ↑ "Roma, Centro Histórico". Arquivado dende o orixinal o 30 de novembro de 2010. Consultado o 21 de abril de 2010. 
10. ↑ "UNESCO - Centro histórico de Roma" (en inglés). Consultado o 23 de agosto de 2010. 
11. ↑ En 1990 foi feita pola Unesco unha ampliación e incluíronse os bens comprendidos dentro das murallas gianicolensi construídas a instancia do papa Urbano VIII.
12. ↑ "La Città del Vaticano oggi" (en italiano). Arquivado dende o orixinal o 04 de maio de 2009. Consultado o 20 de setembro de 2009. 
13. ↑ "Discurso del Presidente Ciampi". Consultado o 29 de xaneiro de 2010. 
14. ↑ "Le istituzioni salutano Benedetto XVI Ciampi: "Gioia per tutti gli italiani"" (en italiano). Consultado o 17 de outubro do 2019.