Back Al-Quds ACE Jerusalem Afrikaans Jerusalem ALS እየሩሳሌም Amharic Cherusalem AN Ierusalem ANG येरुशलम ANP القدس Arabic ܐܘܪܫܠܡ ARC لقدس ARY

Herusalem

Herusalem
Siudad
Patneng a nagan
יְרוּשָׁלַיִם (Yerushalayim)

القُدس (al-Quds)
Manipud ti kanigid a ngato: Panorama ti Herusalem a makita manipud idiay Givat ha'Arba, Mamilla, ti Daan a Siudad ken ti Simborio iti Bato, maysa a souq idiay Daan a Siudad, ti Knesset, ti Akinlaud a Diding, ti Torre ni David ken dagiti diding ti Daan a Siudad
Manipud ti kanigid a ngato: Panorama ti Herusalem a makita manipud idiay Givat ha'Arba, Mamilla, ti Daan a Siudad ken ti Simborio iti Bato, maysa a souq idiay Daan a Siudad, ti Knesset, ti Akinlaud a Diding, ti Torre ni David ken dagiti diding ti Daan a Siudad
Wagayway ti Herusalem
Wagayway
Kayarigan iti Herusalem
Eskudo
Parbo a nagan: 
Ir ha-Kodesh (Nasantuan a Siudad), Bayt al-Maqdis (Balay dagiti Nasantuan)
Nagsasabtan: 31°47′N 35°13′E / 31.783°N 35.217°E / 31.783; 35.217Nagsasabtan: 31°47′N 35°13′E / 31.783°N 35.217°E / 31.783; 35.217
RehionIsrael
Gobierno
 • Mayor (Israel)Nir Barkat
 • Mayor (Palestina)Zaki al-Ghul
Kalawa
 • Siudad125,156 dunams (125.156 km2 wenno 48.323 sq mi)
 • Metro
652,000 dunams (652 km2 wenno 252 sq mi)
Kangato
754 m (2,474 ft)
Populasion
 (2012)
 • Siudad933,200
 • Densidad6,183/km2 (16,010/sq mi)
 • Metro
1,700,100
Nagan dagiti umiliHerosolimitano, Taga-Herusalem
Sona ti orasUTC+2 (IST)
 • Kalgaw (DST)UTC+3 (IDT)
Kodigo ti lugarballasiw taaw a panagdial +972-2; lokal a panagdial 02
Websitejerusalem.muni.il[iv]
[urnosen iti Wikidata]

Ti Herusalem (Hebreo: יְרוּשָׁלַיִם‎‎ Yerushaláyim Maipanggep iti daytoy nga uni ; Arabiko: القُدس‎ al-Quds Maipanggep iti daytoy nga uni  ken/wenno أورشليم Ûrshalîm)[i] ket isu ti kapitolio ti Israel, ngem daytoy ket saan a sangalubongan a mabigbigan,[ii] ken maysa kadagiti kadaanan a siudad iti lubong.[1] Mabirukan daytoy idiay Banbantay Hudea, a nagbaetan ti Baybay Mediteraneo ken ti akin-amianan nga igid iti Baybay Natay. No mairaman ti populasion ti lugar iti Daya a Herusalem, daytoy ket ti kadakkelan a siudad ti Israel iti populasion ken kalawa,[2][3] nga add ti populasion iti 763,800 nga agtaeng iti kalawa ti lugar iti 125.1 km2 (48.3 sq mi).[4][5][iii] Ti Herusalem ket nasantuan pay a siudad kadagiti tallo a kangrunaan a Dagiti Abraham a relihion—Hudaismo, Kristianidad ken Islam.

Iti panawen ti atiddog a pakasaritaanna, ti Herusalem ket naminduan a nadadael, nalakuben iti namin 23, naraut iti namin 52, ken natiliw ken natiliw manen iti namin 44.[6] Ti kadaanan a paset ti siudad ket natagtagitaoidi maika-4 a milenio BCE.[1] Idi 1538, dagitit diding ket naipatakder iti likmut ti Herusalem babaen ni Suleiman ti Nadaeg . Tatta nga aldaw dagiti a didding ket mangipalpalawag ti Daan a Siudad, a daytoy ket tinawtawid a nabingbingay iti uppat a pagkapat manipud idi nasapa a maika-19 a siglo a kas dagiti pagkapat ti Armenio, Kristiano, Hudio, ken Muslim.[7] Ti Daan a Siudad ket nagbalin a Lubong a Tinawtawid a pagsaadan idi 1981, ken adda iti Listaan iti Lubong a Tinawtawid a Napeggad.[8] Ti moderno a Herusalem ket dimmakkelen iti labes nga adayo kadagiti pagbeddenganna.

Iti Hudaismo, ti Herusalem ket isun ti kasantuan a siudad manipud idi, segun ti Hebreo a Biblia, ni Ari David iti Israel ket immuna a nagipatakder iti daytoy a kas ti kapitolio iti nagkaykaysa a Pagarian ti Israel idi c.1000 BCE, ken ti anakna a lalaki, ni Ari Solomon, kinomisionna ti panangipatakder iti Umuna a Templo iti daytoy a siudad.[9] Iti Kristianidad, ti Herusalem ket isun ti nasantuan a siudad manipud idi, segun ti Baro a Testamento, nailansa iti krus ni Hesus idiay, seguro idi c.33 CE,[10][11][12] ken 300 a tawtawen kalpasan ni Santo Helena ket nainagananna ti peregrinasion a luglugar ti biag ni Hesus. Iti Sunni nga Islam, ti Herusalem ket isu ti maikatlo a kasantuan a siudad.[13][14] Nagbalin daytoy ti immuna a Qibla, ti naipakatengngaan ti isip a puntos para iti Muslim a kararag ti (Salah) in 610 CE,[15] ken, segun ti tinawtawid nga Islamiko, ni Mahoma ket inaramidna ti immuna a Rabii a Panagbanniaga idiay kalpasan ti sangapulo a tawen.[16][17] A kas ti nagbanagan daytoy, nupay adda laeng tio kalawa iti 0.9 kuadrado kilometro (0.35 sq mi),[18] ti Daan a Siudad ket pagtaengan kadagiti adu a lugar iti relihioso a pannakaipangpangruna, a mairaman ti Bantay Templo, ti Akinlaud a Diding, ti Simbaan ti Nasantuan a Sepulkro, ti Simborio iti Bato ken Meskita al-Aqsa.

Ita nga aldaw ti kasasaad ti Herusalem ket maibatbati a maysa kadgiti bugas a parikut iti Israeli–Palestina a suppiat. Idi las-ud ti Arabo-Israeli a Gubat ti 1945, ti Laud a Herusalem ket maysa idi kadagiti lugar a natiliw ken insilpo babaen ti Israel bayat a ti Daya a Herusalem, a mairaman ti Duog a Siudad, ket natiliw ken kalpasanna ket insilpo babaen ti Hordania. Ti Israel ket natiliwna ti Daya a Herusalem manipud iti Hordania idi las-ud ti Innem nga Aldaw a Gubat ti 1967 ken nagtungpalan a nangisilpo daytoy. Iti agdama, ti Batayan a Linteg ti Israel ket ket mangibagbaga ti Herusalem a kas ti "saan a nabingbingay a kapitolio" iti pagilian. Ti sangalubongan a komunidad ket limmikud ti kinaudi a panangisilpo a kas saan a nainkalintegan ken nangtrato ti Daya a Herusalem a kas teritorio ti Palestinia a sinakop babaen ti Israel.[19][20][21][22] Ti sangalubongan a komunidad ket saanna abigbigen ti Herusalem a kas kapitolio ti Israel, ken ti siudad ket saan a mangsangsangaili kadagiti gangganaet nga embahada.

Segun ti Sentral nga Opisina ti Estadistika ti Palentina, 208,000 kadagiti Palestinio ket agtateng idiay Daya a Herusalem, nga isu daytoy ket binirbirukan babaen ti Turay ti Palestina a kas ti kapitolio iti masakbayan a estado ti Palestina.[23][24][25]

Amin a sanga ti gobierno ti Israel ket mabirukan idiay Herusalem, a mairaman ti Knesset (parlamento ti Israel), dagiti pagtaengan ti Kangrunaan a Ministro ken ti Presidente, ken ti Kangatuan a Korte. Ti Herusalem ket isu ti pangibalayan ti Hebreo nga Unibersidad ken ti Museo ti Israel nga addaan iti Altar iti Libro. Ti Bibliko a Pagtarakenan ti ayup ti Herusalem ket natalinaay a nairangranggo a kas ti kasayaatan a papanan dagiti turista idiay Israel para kadagiti Israeli.[26][27]

  1. ^ a b "Linia ti Oras ti Pakasaritaan iti Herusalem". Pudno a Biblioteka ti Hudio. Ameriko-Israeli a Gandat ti Pagtitinnulongan. Naala idi 16 Abril 2007.
  2. ^ Kadakkelan a siudad:
    • "... moderno a Herusalem, kadakkelan a siudad ti Israel ..." (Erlanger, Steven. Ti Herusalem, Tatta nga aldaw, [Ti New York Times, 16 Abril 2006.)
    • "Ti Herusalem ket isu ti kadakkelan a siudad ti Israel." ("Israel (pagilian) Naiyarkibo 2009-10-28 iti Wayback Machine", Microsoft Encarta, 2006, p. 3. Naala idi 18 Oktubre 2006. 31 Oktubre 2009.)
    • "Manipud idi 1975 ti nagkaykaysa a Herusalem ket isun ti kadakkelan a siudda idiay Israel." ("Jerusalem", Encyclopædia Britannica Online, 2006. Naala idi 18 Oktubre 2006. Naarkibo 21 Hunio 2008)
    • "Ti Herusalem ket isu ti kadakkelan a siudad ti Estado iti Israel. Addaan iti kaaduan ti populasion, kaaduan kadagiti Hudio ken dagiti saan a Hudio kadagiti amin a siudad iti Israeli." (Klein, Menachem. Herusalem: Ti Masakbayan iti Naisuppiatan a Siudad, Unibersidad ti New York a Pagmalditan, 1 Marso 2001, p. 18. ISBN 0-8147-4754-X)
    • "Idi 1967, ti Tel Aviv ket isu idi ti kadakkelan a siudad idiay Israel. Babaen idi 1987, ad-adu kadagiti Hudio ket nagtaeng idiay Herusalem ngem ti dagup a populasion iti Tel Aviv. Ti Herusalem ket nagbalinen a ti kangrunaan a siudad ti Israel." (Friedland, Roger ken Hecht, Richard. Ti Panagturay ti Herusalem, Unibersidad iti California a Pagmalditan, 19 Septiembre 2000, p. 192. ISBN 0-520-22092-7).
  3. ^ "Pablaak ti Warnakan: Aldaw ti Herusalem" (PDF). Tengnga nga Opisina dagiti Estadistika. 24 Mayo 2006. Naala idi 10 Marso 2007.
  4. ^ "TABLa 3. – POPULASION(1) DAGITI LUGAR NGA AGBILANG TI SUMUROK A 2,000 NGA AGTAENG KEN DADDUMA PAY NGA AWAY A POPULASION IDI 31/12/2008" (PDF). Tengnga nga Opisina dagiti Estadistika ti Israel. Naala idi 26 Oktubre 2009.
  5. ^ "Dagiti lokal ng aagturay idiay Israel 2007, Pablaak a #1295 – Bariweswes dagiti munisipalidad – Herusalem" (PDF) (iti Hebreo). Tengnga nga Opisina dagiti Estadistika ti Israel. Naala idi 31 Disiembre 2007.
  6. ^ "Bingbingayentayo ngata ti Nasantuan dagiti Kasanuan a Siudad?". Moment Magazine. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-06-03. Naala idi 5 Marso 2008.. Segun ti tarkasan ti Herusalem a Nalakuben ni Eric H. Cline.
  7. ^ Ben-Arieh, Yehoshua (1984). Ti Herusalem iti Maika-19 a Siglo, Ti Daan a Siudad. Yad Izhak Ben Zvi ken St. Martin a Pagmalditan. p. 14. ISBN 0-312-44187-8.
  8. ^ "Daan a Siudad ti Herusalem ken dagiti Didingna". Whc.unesco.org. Naala idi 11 Septiembre 2010.
  9. ^ Manipud idi maika-10 a siglo BCE:[v]
    • "Ti Israel keyt immuna a napanday iti nagkaykaysa a pagilian manipud iti Herusalem idi agarup a 3,000 tawtawen, nga idi ni Ari David ket innalana ti balangat ken pinagkaykaysana dagiti sangapulo ket dua a tribo manipud iti daytoy a siudad... Para kadagiti rinibo a tawen ti Herusalem ket isu idin ti tugaw ti Hudio a turay, ti bimmalayam dagiti ari, ti lokasion dagiti lehislatibo a konseho ken dagiti korte. Iti pammagtalaw, ti Hudio a pagilian ket naam-ammuan a kas ti siudad a lugar ti taga-ugma a kapitolio. Dagiti Hudio, nupay ti ania a lugar ti ayanda, ket agkarkararagda ti pannakaisubli daytoy." Roger Friedland, Richard D. Hecht. Ti Panagturay ti Herusalem, Unibersidad iti California a Pagmalditan, 2000, p. 8. ISBN 0-520-22092-7
    • "Ti Hudio a panagbedbed ti Herusalem ket saan a napaay. Para kadagiti tallo a milenio, ti Herusalem ket isun ti sentro iti Hudio a pammati, a nagtagtaginayon ti naisimboluan a pateg manipud kadagiti napalabas a kaputotan." Herusalem- ti Nasantuan a Siudad, Ministro iti Ganganaet a Panakibing ti Israel, 23 Pebrero 2003. Naala idi 24 Marso 2007.
    • "Ti pannakasentro ti Herusalem ti Hudaismo ket napisa unay a dagiti pay sekular a Hudio ket agiyebebkas ti panagiruknoyda ken pannakaikapetda iti siudad, ken saanda a maipanunutan ti moderno nga Estado iti Israel nga awan daytoy.... Para kadagiti Hudio ti ket simple a sagrado gapu ta adda daytoy... Nupay ti sagrado a karakter ti Herusalem ket makita pay kadagiti napalabas a tallo a milenio...". Leslie J. Hoppe. Ti Nasantuan a Siudad: Ti Herusalem iti teolohia iti Daan a Testamento, Liturhikal a Pagmalditan, 2000, p. 6. ISBN 0-8146-5081-3
    • "Manipud idi inaramid ni Ari David ti Herusalem a kas ti kapitolio iti Israel idi 3,000 a tawtawen, ti siudad ket adda ti sentro a papel ti irurumsua dagiti Hudio." Mitchell Geoffrey Bard, Ti Kompleto a Pagalagadan dagiti Maag iti Suppiatan ti Tengnga a Daya, Alpha Books, 2002, p. 330. ISBN 0-02-864410-7
    • "Para kadagiti Hudio ti siudad ket isun ti pakipatengngaan ti isip kadagiti naikararua, kultural, ken nailian a biag kadagiti napalabas a tallo a milenio." Yossi Feintuch, Estados Unido nga Annuroten para iti Herusalem, Greenwood Publishing Group, 1987, p. 1. ISBN 0-313-25700-0
    • "Ti Heerusalem ket nagbalin a sentro dagiti Hudio a tattao kadagiti napalabas a 3,000 tatawen" Moshe Maoz, Sari Nusseibeh, Herusalem: Dagiti Puntos iti Rasras – Ken ti Labes, Brill Academic Publishers, 2000, p. 1. ISBN 90-411-8843-6
    • "Dagiti Hudio a tattao ket ket saan a maikkat kadagiti pannakaibedbedda ti siuadad iti Herusalem. Awan ti ania man a siudad ti adda ti nagnagruna a papel iti pakasaritaan, politikop, kultura, relihion, nailian a biag ken kaimatangan dagiti tattao iti Herusalem iti biag ti panaka-Hudio ken Hudaismo. Manipud idi nagipatakder ni Ari David iti siudad a kas ti kapitolio iti Hudio nga estado sirka 1000 BCE, nagserbi daytoy a kas ti simbolo ken ti kangrunaaan a panagiyebkas ti identidad a kas maysa a pagilian dagiti Hudio a tattao." Dagiti Kangrunaan a Kinapudno a nasken a Maammuam: Herusalem Naiyarkibo 2013-01-04 iti Wayback Machine, Liga ti Kontra-Dipamasion, 2007. Naala idi 28 Marso2007.
  10. ^ Maier, P.L. (1968). "Sejanus, Pilato, ken ti Petsa ti Pannakailansa ti Krus". Pakasaritaan ti Simbaab. 37 (1): 3–13. JSTOR 3163182.
  11. ^ Fotheringham, J.K. (1934). "Ti ebidensia ti astronomia ken teknikal a kronologo para ti petsa iti pannakailansa ti krus" (PDF). Warnakan dagiti Teolohiko a Panagadal. 35: 146–162.
  12. ^ Ti Misterio iti Naudi a Pangrabii, babaen ni Colin J. Humphreys (2011), Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, Cambridge ISBN 9780521517553 panid 193
  13. ^ Maikatlo a kasantuan a lugar iti Islam:
    • Esposito, John L. (2 Nobiembre 2002). Ti Nasken a Maammuan ti Sinoman a Maipapan ti Islam. Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. p. 157. ISBN 0-19-515713-3. Ti Rabii a Panagbanniaga ket nagaramid ti Herusalem a kas ti maikatlo a kasantuan a siudad iti Islam
    • Brown, Leon Carl (15 Septiembre 2000). "Panagikabil ti Ebntablada: Islam ken dagiti Muslim". Relihion ken Estado: Ti Muslim Pamay-an dagiti Politika. Unibersidad ti Columbia a Pagmalditan. p. 11. ISBN 0-231-12038-9. Ti maikatlo a kasantuan a siudad iti Islam—Herusalem—ket daytoy pay ket adda iti sentro...
    • Hoppe, Leslie J. (Agosto 2000). Ti Nasantuan a Siudad: Ti Herusalem iti Teolohia iti Daan a Testamento. Michael Glazier Books. p. 14. ISBN 0-8146-5081-3. Ti Herusalem ket agnanayon a nairagrag-o a kas maysa a kangrunaaan a lugar iti Islam. Ti Herusalem ket kanayon a maitudtudo a kas ti maikatlo a kasantuan a siudad iti Islam...
  14. ^ "Middle Dagiti Daya a plano ti kappia" babaen ni Willard A. Beling": Ti Meskita Aqsa idiay Bantay Templo ket isu ti maikatlo a kasantuan a lugar iti Sunni nga Islam kalpasan ti Mecca ken Medina
  15. ^ Lewis, Bernard; Holt, P. M.; Lambton, Ann, dagiti ed. (1986). Cambridge a Pakasaritaan iti Islam. Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan.
  16. ^ [Koran 17:1–3]
  17. ^ Allen, Edgar (2004). Dagiti estado, Dagiti pagilian, ken Dagiti pagbeddengan: Dagiti Etiko ti Panagaramid dagiti Pagbeddengan. Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan. ISBN 0-521-52575-6. Naala idi 9 Hunio 2008.
  18. ^ Kollek, Teddy (1977). "Kinaudi a balikas". Iti John Phillips (ed.). Pagayatan ti Panagbiag – Israel: ti Rupa dagiti Aligaget 1948-dagiti Rupa ti Namnama iti Tatta nga Aldaw. Dial a Pagmalditan/James Wade. agarup a 225 acre (0.91 km2)
  19. ^ "Ti Israel ket agplanplano kadagiti 1,300 a pagtaengan a balay dagiti Hudio idiay Daya a Herusalem". BBC News. 9 Nobiembre 2010. Ti Day a Herusalem ket naikedkeddeng a kas nasakupan a teritorio ti Palestina babaen ti sangalubongan a komunidad, ngem kinunkuna ti Israel a daytoy ket bukodna ateritorio.
  20. ^ "Ti Kasasaad ti Herusalem" (PDF). Ti Saludsod iti Palestine ken ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. DEpartamento ti Pakaammo ti Publiko ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Ti Daya a Herusalem ket naikedkeddengan, babaen ti Sapasap nga Asemblia ken ti Koneho ti Seguridad, a kas paset ti nasakupan a teritorio ti Palestina.
  21. ^ Dagiti Israeli a turay ket agsupsuportada kadagiti 600 a baro a balbalay idiay Daya a Herusalem
  22. ^ Resolusion 298 Septiembre 25, 1971: Naiyarkibo 2013-08-19 iti Wayback Machine "Nanglaglagip kadagiti resolusionna... a maipanggep kadagiti rukod ken dagiti tignay babaen ti Israel a naidaremdem ti panagbaliw ti kasasaad ti nasakupan ti Israel a paset ti Herusalem,..."
  23. ^ Segal, Jerome M. (1997). "Pannakitulag iti Herusalem". Ti Unibersidad ti Maryland nga Eskuela ti Publiko nga Annuroten. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2006-05-14. Naala idi 25 Pebrero 2007.
  24. ^ Møller, Bjørn (Nobiembre 2002). "Ti Kooperatibo nga Estruktura para kadagiti Relasion ti Israel-Palestina" (PDF). Pagobraan a papel Blng. 1. Sentro para kadagiti Panagdal ti Europeano nga Annuroten. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2004-01-06. Naala idi 16 Abril 2007. {{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti |journal= (tulong)
  25. ^ Press, Associated (9 Pebrero 2008). "Dagiti Palestinio ket dimmakel babaen ti riniwriw iti maysa a dekada". Fr.jpost.com. Naala idi 17 Oktubre 2011.
  26. ^ Rosenblum, Irit. "Haareez Biblical Zoo favorite tourist site in 2006". Haaretz. Israel. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-08-29. Naala idi 11 Septiembre 2010.
  27. ^ Lis, Jonathan. "Jerusalem Zoo is Israel's number one tourist attraction". Haaretz. Israel. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-03-16. Naala idi 9 Septiembre 2011.

Rich TVX News Network Site

Rich TVX News Network Info

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search