Ido

Ido
Ido
Parolata en:	Plura landi
Regiono:	Precipue Europa
Quanto di parolanti:	>100-200 personi
Rango:	266
Klasifikuro:	Helpolinguo
Oficala stando
Oficala linguo en:
Regulata da:	Uniono por la Linguo Internaciona Ido
Kodexi
ISO 639-1:	io
ISO 639-2:	ido
ISO 639-3:	{{{Iso3}}}
Standardo di Ido
Videz anke: – Linguaro

Ido esas konstruktita linguo derivante de Reformita Esperanto (reformita linguo konstruktita de Esperanto, facita da la originala kreinto di Esperanto) adoptita kom Esperanto reformita en Paris da la Delegitaro (Délégation pour l’adoption d’une langue auxiliaire internationale) ye la 24ma di oktobro 1907. Ido kreesis por havar poka polisemio, esas sat konciza, facile lernebla e uzebla. Ol kreesis por esar Internaciona auxiliara linguo por personi de diversa origini e esas la maxim sucesoza de la multa Esperanto-derivaji, quin on nomizas Esperantidoj.

Fondita en 1907 da Louis Couturat e Louis de Beaufront, Ido originale kreesis pro volo pri reformar defekti percepita en Esperanto, linguo kreita 20 yari ante por faciligar l'internaciona komuniko. La nomo "Ido" originas de Esperanto-vorto "ido", signifikanta "infanto",^[1] nam Ido esas "decendanto" di Esperanto. Pos sua komenco, Ido recevis suporto di ULI de la Esperanto-komunitato. Tamen, problemi eventis pos la subita morto en 1914 di un ek sua maxim influanta adepti, Louis Couturat. En 1928, Otto Jespersen abandonis Ido-movado por developar sua propra linguo Novial. Pro du motivi, Ido perdis populareso: unesme, aparo di skismi inter rivala reform-projekti; e duesme, nekompreno ke Ido povus esar propozo por internaciona linguo. Ca obstakli febleskis la movado, tamen Interreto kontributis a rivivigo di populareso di la linguo.

Ido uzas la sama 26 literi kam l'alfabeto del Angla, sen diakritiko. Lua vortaro originas del Angla, Franca, Germana, Italiana, Latina, Rusa, Hispana e Portugalana, ed esas facile komprenebla da personi qui studiis Esperanto.

Multa literaturala verki tradukesis ad Ido,^[2] inkluzante Le Petit Prince/The Little Prince (La Princeto),^[3] la Psalmaro (libro di la Biblo), e La Evangelio di Lukas.^[4] Cirkume yaro 2000, existis cirkume 100-200 Ido-parolanti en la mondo, mem se plu recenta evalui montras la nombro di parolanti proxime a 1.000-5.000.^[5][6] En 2022, Ido havis 26 denaska parolanti en Finlando.^[7]

1. ↑ Esperanto-English Dictionary - URL vidita ye 12ma di februaro 2012. 
2. ↑ Libreyo - Dato di publikigo: 27ma di januaro 2018. Idiomo: Ido.
3. ↑ Autoro: Antoine de Saint-Exupéry. La Princeto  Dato di publikigo: 2013.  URL vidita ye 27ma di decembro 2018.  Idiomo: Ido. 
4. ↑ Evangelio da Santa Lukas - Dato di publikigo: 1926. URL vidita ye 27ma di decembro 2018. Idiomo: Ido.
5. ↑ Ido language, alphabet and pronunciation - Publikigita da omniglot.com. URL vidita ye 2020-09-25. 
6. ↑ Blanke (2000), citita da Sabine Fiedler, che Autoro: Walter de Gruyter. Phraseology / Phraseologie  Dato di publikigo: 2007.  Pagino/pagini: 779. Videz chapitro: Phraseology in planned languages.
7. ↑ / StatFin / Population structure / 11rm -- Language according to sex by municipality, 1990-2022 - Publikigita da PxWeb. URL vidita ye 4ma di februaro 2024. Idiomo: Angla.