Gunung Kelud

Gunung Kelud, ing aksara jawa ꦒꦸꦤꦸꦁꦏꦼꦭꦸꦠ꧀ (uga tinelah Kelut, tegesé "sapu"; jeroning basa Walanda mau Klut, Cloot, Kloet, utawa Kloete) ya iku gunung geni aktif sing kapernah ing Jawa Wétan, Indonésia.^[1] Gunung iki dumunung ing wates antarané Kabupatèn Kadhiri lan Kabupatèn Balitar, kira-kira 27 km wétané Kutha Kadhiri.^[1]

Wiwit abad ping 15, punjul wong 15.000-an tiwas amarga Gunung Kelud.^[1] Jeblugané ing taun 1586 njalari patiné wong 10.000 luwih,^[1] déné jeblugané ing taun 1919 njalari patiné wong 5.000-an ing 104 dhusun.^[2] Siklus panjeblugé gunung iki banjur dikira-kira suwéné 15 taunan.^[2]

Taun 2007, gunung iki aktif manèh. Aktivitas gunung iki mundhak kawit pungkasané Sèptember tumeka Novèmber 2007, ditandhani saka unggahé suhu banyu ing tlaga-kawahé, undhaké lindhu trémor, sarta malihé warna tlaga-kawah saka ijo dadi putih.^[2] Status "awas" banjur dibiwarakaké Pusat Vulkanologi dan Mitigasi Bencana Geologi nalika tanggal 16 Oktober 2007 kapurih warga saenggon padha ngungsi.^[2] Pungkasé, Gunung Kelud ora sida njeblug.^[2]

Kadadéan-kadadéan mirunggan dumadi kaya ta munculé keluk putih sinartan mujudé kubah lava ing tengahé tlaga-kawah wiwit tanggal 5 Novèmber 2007. Kubah lava iku sangsaya gedhé nganti 100 m dawané.^[2] Para ahli ngarani kubah lava iki sing njalari pampeté saluran magma saéngga gunung ora sida njeblug.^[2] Ènergi panjeblugé gunung mau kanggo nyurung kubah lava tilasé jeblugan taun 1990.^[2]

1. ↑ ^{a b c d} www.kediri.go.id Archived 2022-08-18 at the Wayback Machine. (Dipuntingali tanggal 3 Juli 2011)
2. ↑ ^{a b c d e f g h} Gunung Kelud Archived 2011-02-19 at the Wayback Machine. (Dipuntingali tanggal 3 Juli 2011)